Cuốn sách như một cẩm nang thần kỳ, vì cứ hễ gặp một thuật ngữ chứng khoán bằng tiếng Anh khó hiểu thì tra được ngay, còn nếu tra không thấy là đinh ninh từ mình đang tìm bị in nhầm (!).
Đến khi phải phục vụ việc viết văn bản pháp quy cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), hay đơn giản chỉ là dịch tài liệu (để học thêm và cũng là một cách kiếm thêm thu nhập) thì mới thấy thật khó khăn, vì tiếng Việt không có những thuật ngữ tương đương. Ví dụ như “margin trading”, ông này bảo nên dịch là “vay mua”, bà kia lại bảo phải dịch thành “bảo chứng”, có anh đề nghị “cứ để tiếng Anh cho Tây dễ hiểu” (!). Lãnh đạo thấy thế liền bảo, tiếng Việt chưa có thì các cậu nghĩ đi, cứ dùng nhiều, lãnh đạo nghe quen tai đưa vào văn bản là thành công. Được sếp “tiêm” một “ống thuốc liều” như thế cũng thấy đỡ băn khoăn.
Về công tác tại Trung tâm GDCK Hà Nội (HaSTC), lại gặp rất nhiều thuật ngữ mới mà ngay cả cấp trên cũng cảm thấy khó hiểu. Điều khác ngày trước là các thuật ngữ này rất thuần Việt, toát mồ hôi cũng chẳng dịch được sang tiếng Anh. Nhân dịp 15 thành lập TTCK, thiết nghĩ cũng nên nhắc lại.
Hệ thống giao dịch đầu tiên của HaSTC có một phương thức giao dịch được gọi là “báo giá trung tâm”. Thế nào là “báo giá trung tâm”? Ở đâu dùng phương pháp này? Tại sao lại áp dụng ở ta? Thực ra, lúc đó anh em đã thấy phương thức giao dịch là rất quan trọng để hấp dẫn các nhà đầu tư, mà nếu chỉ dùng khớp lệnh định kỳ thì rất kỳ, nên muốn áp dụng phương pháp khớp lệnh khác, vừa hấp dẫn khách hàng, vừa phù hợp với định hướng phát triển thị trường OTC.
Báo giá trung tâm là các lệnh giao dịch được chuyển về trung tâm, báo ra khắp các công ty chứng khoán để tìm lệnh đối ứng, mà tìm được là khớp liền. Lúc bấy giờ nghĩ đơn giản thế, khi triển khai một thời gian thì thấy “báo giá trung tâm” chẳng khác gì khớp lệnh liên tục. May mà nhà đầu tư cũng ưng, chẳng thắc mắc gì.
Cái tên Tây của Sở GDCK Hà Nội cũng là một sự ngẫu nhiên thú vị. Đề án trình lên lấy tên là HSE, nhưng tên miền không đăng ký được. Lúc đó đã có HOSE, hay là ta đặt HASE? Nghe gợi lại ý niệm Hasino và Hosino cũng không mấy vinh dự. Hay đặt là HAX? Mấy chữ viết tắt này đã được CTCP Hàng Xanh đăng ký làm mã cổ phiếu mất rồi. Hay là HSX? Lãnh đạo bảo cũng được, nhưng tên miền này đã được người khác đăng ký (về sau mới biết là HOSE đã đăng ký).
Quyết định Thủ tướng ký đến nơi mà chưa nghĩ ra được tên cho Sở.
Tình cờ ai đó bảo: “HNX có chưa, nghe cũng được đấy”. Hỏi Google cái đã, chưa có ai dùng. Chốt nhé. Ừ, cũng được. Văn phòng Chính phủ thắc mắc, sao lại dùng chữ X? Ô, sao lại không? Có đến mấy chục Sở, nhất là Sở trẻ khoẻ đều dùng X mà. Duyệt. Thế xong lại hỏi “cụ” Google lần nữa cho chắc, ui chao, lần này càng thấy bất ngờ vì HNX theo “tiếng Anh đường phố” có thể hiểu là Hot&Exciting - Nóng bỏng và Cuồng nhiệt. Quá chuẩn, đúng là phong cách dân chơi Hà Thành!