Ảnh minh họa.
Trong 7 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt xấp xỉ 54 tỷ USD, chiếm 29% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước, cao hơn tỷ trọng tương ứng của cùng kỳ (26,4%), vượt xa so với thị trường đứng thứ hai (là Trung Quốc chiếm 15,4%). So với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu sang Mỹ tăng 38,3%, cao hơn nhiều so với tốc độ tăng chung tương ứng của tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước (26,2%), hay tăng 14,95 tỷ USD - chiếm 38,6% tổng mức tăng xuất khẩu của cả nước.
Việt Nam có nhiều mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ, trong đó có 22 mặt hàng đạt trên 100 triệu USD, đặc biệt có 9 mặt hàng đạt trên 1 tỷ USD (cao nhất là dệt may gần 9,2 tỷ USD; tiếp đến là máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác 8,95 tỷ USD; máy tính, sản phẩm điện tử 6,77 tỷ USD...). Một số mặt hàng còn chiếm tỷ trọng lớn hơn tỷ trọng xuất khẩu vào thị trường Mỹ trong tổng số.
Trong khi đó, nhập khẩu từ Mỹ chỉ tăng 11,3%, hay tăng trên 0,9 tỷ USD, tuy có số mặt hàng nhiều, nhưng chỉ có một mặt hàng đạt trên 1 tỷ USD (máy móc và linh kiện). Do xuất khẩu vào Mỹ so với nhập khẩu từ Mỹ có quy mô lớn hơn (53,96 tỷ USD so với 9,02 tỷ USD), có tốc độ tăng cao hơn (38,3% so với 11,3%), nên Việt Nam tiếp tục ở vị thế xuất siêu trong quan hệ buôn bán với Mỹ, với quy mô lớn hơn cùng kỳ (44,94 tỷ USD so với 30,90 tỷ USD, tăng 45,4% hay tăng 14,04 tỷ USD).
Dự báo cả năm 2021 có 2 kịch bản.
Kịch bản 1 sáng hơn là 5 tháng cuối năm xuất khẩu tăng khá so với cùng kỳ (dự báo tăng 19%), thì xuất khẩu cả năm 2021 sẽ đạt 100 tỷ USD. Nhập khẩu 5 tháng cuối năm dự báo tăng 19%, thì cả năm sẽ là 15,7 tỷ USD. Theo đó, xuất siêu gần 85,5 tỷ USD - một mức rất cao.
Kịch bản 2 là 5 tháng cuối năm xuất khẩu tăng thấp hơn (dự báo tăng 10%), thì xuất khẩu cả năm đạt 96,6 tỷ USD, nhập khẩu tăng cao hơn (dự báo tăng 19%), xuất siêu gần 81 tỷ USD - cũng là mức rất cao.
Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ hiện có một số điểm đáng lưu ý sau:
Thứ nhất, dù xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ tăng nhanh và hiện đạt quy mô khá lớn, nhưng năm 2019 mới chỉ bằng dưới 1,9% kim ngạch nhập khẩu của Mỹ; năm 2020 và 2021 dù có tăng lên, thì vẫn chỉ bằng trên dưới 3%.
Thứ hai, với một số mặt hàng cụ thể có kim ngạch xuất khẩu lớn vào thị trường Mỹ, cần phải rà soát để tránh “bỏ trứng vào một giỏ”, tránh rủi ro khi bị đánh thuế cao, kiện bán phá giá…
Thứ ba, mác “thao túng tiền tệ” cho Việt Nam của Mỹ đã được gỡ, chủ yếu do xuất siêu của Việt Nam vào Mỹ lớn, tăng nhanh và giá nhân công rẻ, chênh lệch tỷ giá sức mua tương ứng với tỷ giá hối đoái vẫn rất lớn (lên tới 3 lần). Thực tế tỷ giá VND/USD từ mấy năm ổn định ở mức thấp, trong khi tỷ giá thương mại mang dấu âm, tức là tỷ giá có lợi cho nhập khẩu hơn là xuất khẩu.
Thứ tư, Việt Nam có đông Việt Kiều tại Mỹ (hơn 1,5 triệu người) và đây là cầu nối tốt cho đầu tư, thương mại giữa Việt Nam và Mỹ.
Thứ năm, việc tăng nhập khẩu để giảm xuất siêu sang Mỹ cần được quan tâm. Thực tế 7 tháng qua, Việt Nam đã tăng nhập khẩu từ Mỹ một số mặt hàng, song kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng và một số mặt hàng mà Mỹ có thế mạnh vẫn còn ít.
