Dồn dập xuất ngoại
Mới đây, tại TP. Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), UBND TP. Cần Thơ công bố xuất khẩu lô gạo đầu tiên năm 2021. Theo đó, lô hàng 1.600 tấn gồm hai loại gạo thơm Jasmine 85 và Hương Lài được xuất sang Singapore và Malaysia.
Lô hàng do Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An thực hiện. Cùng với đó, Công ty Trung An còn có một đơn hàng hơn 2.000 tấn chuẩn bị được xuất sang CHLB Đức, hưởng ưu đãi từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).
Ngoài lô gạo xuất khẩu nói trên của Trung An, các doanh nghiệp Việt đã xuất khẩu hơn 100.000 tấn gạo đi nhiều thị trường. Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) nhận định, xuất khẩu lúa gạo sẽ tiếp tục thuận lợi trong năm 2021 do những năm qua, các doanh nghiệp trong nước đã tổ chức sản xuất theo sát nhu cầu thị trường, đặc biệt với những thị trường xuất khẩu lớn.
Ngoài gạo, ngay từ đầu tháng 1, nhiều mặt hàng thủy sản, trái cây cũng đã được xuất khẩu sang các thị trường EU, Mỹ, Nhật Bản, Canada, Australia và Trung Quốc.
Trong đó, hơn 160 tấn tôm do Công ty cổ phần thuỷ sản Minh Phú Hậu Giang chế biến xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng của Việt Nam là EU, Mỹ và Nhật Bản.
Ngay sau đó, Công ty cổ phần Chế biến xuất nhập khẩu thủy sản Bà Riạ - Vũng Tàu (Baseafood) đã xuất khẩu sang Canada, Mỹ, Australia lô hàng 8 container các mặt hàng mực, cá ngừ, bạch tuộc, tôm mũ ni, với tổng trị giá 700.000USD.
Những ngày đầu tiên của tháng 1, Cửa khẩu quốc tế Kim Thành (Lào Cai) đã làm thủ tục cho 18 bộ tờ khai hải quan của 12 doanh nghiệp với 516 tấn hàng hóa có kim ngạch 268.000 USD sang Trung Quốc.
Công ty TNHH Xuất nhập khẩu MTV Nam Phong là đơn vị xuất khẩu nông sản “xông đất” đầu tiên, với gần 140 tấn thanh long giá trị xấp xỉ 1,9 tỷ đồng sang thị trường Trung Quốc; Công ty TNHH Nông sản Hùng Sư xuất khẩu 27,5 tấn dưa lê trị giá 120 triệu đồng.
Đây là những động thái của ngành nông nghiệp khẳng định quyết tâm tăng tốc ngay từ đầu năm nhằm hướng đến mục tiêu xuất khẩu 44 tỷ USD mà Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã kỳ vọng đặt ra cho toàn ngành khi phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết ngành nông nghiệp năm 2020.
Tận dụng lợi thế từ các FTA
TS. Nguyễn Đăng Nghĩa, chuyên gia nông nghiệp dự đoán, trong năm 2021, ngành nông nghiệp vẫn là “bệ đỡ” cho nền kinh tế, vừa đảm bảo được an ninh lương thực, đồng thời vẫn cung cấp nguyên liệu cho nhóm hàng xuất khẩu chủ lực.
“Các thị trường như Trung Quốc, Philippines, Nhật Bản… đang đẩy mạnh đặt hàng tại Việt Nam. Cùng với đó, khi các hiệp định thương mại tự do có hiệu lực, thì chúng ta sẽ có nhiều thuận lợi hơn nữa”, TS. Nguyễn Đăng Nghĩa nhận định.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch HĐQT Vina T&T cho biết, ngoài lợi thế về thuế, các hiệp định thương mại tự do còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc đàm phán mở cửa thị trường xuất khẩu.
Điển hình như trong Hiệp định RCEP, hiện thị trường Trung Quốc chỉ cho phép 10 mặt hàng rau quả tươi xuất khẩu chính ngạch, thì sắp tới, có thể sẽ được mở rộng thêm các mặt hàng tươi sống khác như sầu riêng, chanh dây, bưởi, bơ, vú sữa, roi…
Tuy nhiên, các thị trường khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, dù đã đàm phán xuất khẩu từ lâu, nhưng mới chỉ có ít loại nông sản tươi được xuất khẩu. Với RCEP, việc đàm phán cho các loại nông sản, trái cây mới có thể nhanh hơn và thuận lợi hơn.
Hay với hiệp định EVFTA, mặc dù đã đi vào thực thi từ tháng 8/2020, doanh nghiệp Việt Nam bước đầu đã tận dụng ưu đãi để xuất khẩu vào thị trường này, song kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang EU vẫn chưa có nhiều bước tiến rõ rệt. Do đó, thời gian tới, các doanh nghiệp sẽ phải nâng cao chất lượng sản phẩm để tận dụng tốt hơn ưu đãi từ EVFTA.
Để xuất khẩu nông sản đạt chỉ tiêu 44 tỷ USD, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh cho biết, Bộ đề nghị các địa phương, doanh nghiệp quan tâm đến phát triển các sản phẩm nông sản hữu cơ, nông sản sạch, vừa mang giá trị kinh tế cao, vừa đảm bảo yếu tố thân thiện với môi trường.
Cần tăng cường chế biến để tạo giá trị gia tăng, việc làm và tận dụng tốt nhất ưu đãi thuế quan nhờ các FTA hiện nay đối với các mặt hàng nông sản. Đồng thời, xây dựng tốt vùng liên kết sản xuất, đảm bảo yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, nhãn mác, vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như xây dựng thương hiệu nhằm mở rộng hơn nữa thị trường xuất khẩu.
