Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) cho biết, ngày 11/10/2019, Bộ Nông nghiệp Philippines (DA) đã ra thông báo công khai chấm dứt điều tra sơ bộ về việc áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu đối với sản phẩm gạo nhập khẩu vào Philippines.
Đây là vụ việc do Bộ Nông nghiệp Philippines tự khởi xướng điều tra vào ngày 11/9/2019 với lý do nhập khẩu gạo gia tăng đột biến gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông dân Philippines.
Sau khi nhận được thông báo của Philippines về việc khởi xướng điều tra, Bộ Công thương đã chủ động cung cấp thông tin, khẩn trương trao đổi, làm việc với Hiệp hội Lương thực Việt Nam, các Bộ/ngành liên quan để xây dựng phương án xử lý vụ việc, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Cũng trong tháng 9/2019, Bộ Công thương đã làm việc với một số cơ quan có liên quan của Philippines như Bộ Nông nghiệp, Bộ Công thương, Ủy ban Thuế quan để bày tỏ quan điểm, ý kiến của Việt Nam đối với vụ việc.
Việc Philippines chấm dứt điều tra áp dụng biện pháp tự vệ đối với mặt hàng gạo sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam, trong thời gian trước mắt, có thể tiếp tục xuất khẩu gạo sang Philippines theo cơ chế hiện hành của Philippines.
Do Philippines vẫn có khả năng sử dụng một số biện pháp khác theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và của ASEAN để tác động vào lượng gạo nhập khẩu, nên trong thời gian tới đây, Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Hiệp hội Lương thực Việt Nam theo dõi sát tình hình để kịp thời ứng phó khi có tình huống mới phát sinh.
Về phía các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, Bộ Công thương khuyến nghị xem xét thận trọng hợp đồng xuất khẩu gạo vào Philippines và nếu có thể thì nên áp dụng các biện pháp kỹ thuật để phòng ngừa rủi ro trên thị trường này.
9 tháng 2019, xuất khẩu gạo ước đạt 5,2 triệu tấn, trị giá 2,24 tỷ USD, tăng 5,9% về lượng nhưng giảm 9,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, Philippines đứng vị trí thứ nhất về thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam, chiếm 36,1% thị phần, tăng gấp 2,9 lần về lượng và gấp 2,6 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2018.
Số liệu thống kê 8 tháng, Việt Nam đã xuất sang Philippines 1,764 triệu tấn, trị giá 720 triệu USD, tăng 189% về lượng và tăng 157% về trị giá so với cùng kỳ. Đổi lại, Trung Quốc từng là thị trường nhập khẩu lớn của hạt gạo Việt Nam đã có mức sụt giảm mạnh 65% về lượng và 67% về trị giá, lần lượt 347.000 tấn và 173 triệu USD.
9 tháng qua, kim ngạch xuất khẩu gạo tăng mạnh vào một số thị trường, gồm: Australia tăng 75,2%; Bờ Biển Ngà tăng 57,1%; Iraq tăng 34,8%; Hồng Kông (Trung Quốc) tăng 34,7%; Tanzania tăng 34,1% và Ả rập xê út tăng 27%.
Giá gạo xuất khẩu bình quân 3 quý đầu năm 2019 đạt 435 USD/tấn, giảm 13,8% so với cùng kỳ, do nhu cầu tiêu thụ ảm đạm nên giữ giá gạo Việt Nam ở mức thấp gần 12 năm qua.