Xử lý hình sự: minh bạch hơn
Một quy định mới trong dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK, mà UBCK vừa công bố lấy ý kiến, là, cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có trách nhiệm xem xét, kết luận vụ việc và trả lời kết quả giải quyết bằng văn bản cho UBCK trong thời hạn theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Trường hợp không khởi tố vụ án hình sự, thì trong thời hạn 3 ngày, kể từ ngày có quyết định không khởi tố vụ án hình sự, cơ quan tiến hành tố tụng phải trả hồ sơ vụ việc cho UBCK.
Các vi phạm trên TTCK thời gian tới có thể sẽ bị xử lý mạnh tay hớn
Quy định mới trên, theo Luật sư Trần Minh Hải, Giám đốc Công ty luật BASICO, sẽ giúp việc xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự minh bạch hơn. Thực tế, hiện hồ sơ nhiều vụ việc được UBCK chuyển sang cơ quan công an để điều tra, xử lý, nhưng kết quả ra sao thì UBCK không có thông tin. Mặt khác, với quy định hiện hành, trong trường hợp cơ quan tố tụng kết luận không xử lý hình sự đối với một vụ việc cụ thể, thì gần như số phận của vụ việc được khép lại, mà không rõ hướng xử lý tiếp theo, gây bức xúc cho các bên liên quan, nhất là các bị hại… Bởi vậy, dự thảo đưa ra thời hạn cụ thể việc cơ quan tố tụng phải chuyển hồ sơ vụ việc cho UBCK khi có quyết định không khởi tố vụ án hình sự, là phần nào khắc phục được bất cập hiện hành. Tuy nhiên, có vấn đề băn khoăn là, Thông tư này do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành, nên không thể quy định thời hạn buộc cơ quan tiến hành tố tụng phải trả hồ sơ vụ việc cho UBCK, trong trường hợp quyết định không khởi tố vụ án hình sự.
Để quy định trên đi đến tận cùng trách nhiệm, dự thảo cần bổ sung hai nội dung. Thứ nhất, UBCK có trách nhiệm công bố thông tin trên website của UBCK ngay sau khi nhận hồ sơ vụ việc từ cơ quan tố tụng, để thị trường, cũng như các bên liên quan biết. Thứ hai, dự thảo cũng cần quy định rõ trách nhiệm xử lý vụ việc của UBCK sau khi tiếp nhận hồ sơ từ cơ quan tố tụng, tránh tình trạng quy định chung chung như dự thảo là sau khi nhận hồ sơ vụ việc, chẳng biết UBCK có hay không xử lý tiếp?
Mạnh tay buộc chấp hành hình phạt
Qua theo dõi thực tế xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán thời gian qua, ông Hải cho rằng, nhiều biện pháp xử lý hiện hành, trong đó có những nội dung quy định tại Thông tư 37/2011/TT-BTC hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 85/2010/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK, ít có tính cưỡng chế, nên kém sức nặng trong việc buộc đối tượng vi phạm chấp hành quyết định xử phạt. Điều này làm giảm tính răn đe của các biện pháp xử phạt.
Hạn chế trên phần nào có hướng khắc phục, khi so với quy định hiện hành, dự thảo đưa ra một loạt quy định mới theo hướng mạnh tay hơn trong việc buộc các đối tượng vi phạm phải chấp hành quyết định xử phạt. Cụ thể, khi quy định về các biện pháp cưỡng chế, điểm mới trong dự thảo là: thu tiền, tài sản chứng khoán của đối tượng bị cưỡng chế do cá nhân, tổ chức khác đang giữ trong trường hợp cá nhân, tổ chức sau khi vi phạm cố tình tẩu tán tài sản. Trường hợp cá nhân, tổ chức phải thi hành quyết định cưỡng chế buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính mà cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế chưa thực hiện được ngay, thì người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế áp dụng một trong các biện pháp: khấu trừ một phần tiền lương hoặc một phần thu nhập; khấu trừ tiền từ tài khoản tại ngân hàng; kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt để bán đấu giá; kê biên chứng khoán có giá trị tương ứng với số tiền phạt.
Một điểm mới khác của dự thảo là Chủ tịch UBCK và Chánh thanh tra UBCK có thể giao cho cấp phó thực hiện thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, hoặc quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Khi phát hiện cá nhân, tổ chức đang thực hiện hành vi vi phạm, công chức, viên chức thuộc UBCK đang thi hành nhiệm vụ, công vụ phải ra văn bản buộc chấm dứt hành vi vi phạm và báo cáo ngay cho Chủ tịch UBCK và Chánh thanh tra UBCK.
