PGM - chủ yếu là bạch kim và palađi - đã đối mặt với sự suy giảm nhu cầu về mặt cấu trúc dài hạn vì mục đích sử dụng chính của những kim loại này là làm sạch khí thải ô tô, và do đó đây là quy trình không cần thiết đối với xe thuần điện.
Vài năm trước, triển vọng của PGM có vẻ ảm đạm khi doanh số bán xe điện tăng vọt và nhu cầu dự kiến sẽ giảm mạnh.
Nhưng sự suy giảm trong tăng trưởng doanh số bán xe điện và nhu cầu tăng đột biến đối với xe hybrid cần bộ chuyển đổi xúc tác để hạn chế ô nhiễm đã mang lại cho PGM một sức sống mới có thể giúp một số mỏ kim loại này duy trì hoạt động lâu hơn.
Marcus Garvey, Giám đốc chiến lược hàng hóa tại Ngân hàng Macquarie cho biết: "Chúng ta vẫn đang phải đối mặt với tình trạng nhu cầu giảm mạnh, nhưng không có sự sụp đổ ngay lập tức, điều có thể đã được dự báo trong một số kịch bản trước đây".
Theo công ty tư vấn Rho Motion, tăng trưởng doanh số bán xe thuần điện (BEV) trên toàn cầu trong nửa đầu năm 2024 đã chậm lại còn 11% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh số bán xe hybrid (PHEV) tăng vọt 44%. Đối với xe thuần điện, các con số này giảm mạnh so với hai năm trước khi doanh số tăng vọt 77%.
Tình hình PGM có một số điểm tương đồng với than - loại nhiên liệu đang dần bị loại bỏ khi các chính phủ cắt giảm lượng khí thải carbon - nhưng vẫn cần thiết trong nhiều năm tới cho đến khi có thêm nhiều năng lượng tái tạo được triển khai.
Giá PGM suy yếu hiện đang hạn chế đầu tư vào sản xuất và nếu các công ty khai thác quyết định đóng cửa hoạt động do lợi nhuận thấp, giá có thể trở nên bất ổn.
"Khả năng thị trường thắt chặt hơn dự kiến hiện tại có vẻ rất cao nếu chúng ta bắt đầu thấy một số phản ứng từ nhà sản xuất", ông Marcus Garvey cho biết.
Các nhà phân tích cho biết sự gia tăng của xe hybrid có thể kéo dài đến năm 2030 hoặc lâu hơn, kéo dài thời gian cần đến PGM.
"Sự chuyển dịch sang lai tạo có thể khá có ý nghĩa đối với tính bền vững lâu dài của ngành PGM", Wilma Swarts, giám đốc PGM tại công ty tư vấn Metals Focus cho biết.
Sự tăng trưởng của xe hybrid
Khu vực tăng trưởng lớn nhất của xe hybrid là tại Trung Quốc, với doanh số tăng vọt 70% trong nửa đầu năm.
Công ty tư vấn Alix Partners đã tăng gấp đôi dự báo về thị phần xe hybrid trên toàn cầu lên 12% vào năm 2030 từ mức 5% của hai năm trước.
"Chúng tôi dự báo thị phần sẽ tăng đáng kể vì những diễn biến trong vài năm qua", nhà phân tích Gerrit Reepmeyer tại Alix cho biết.
Một cuộc khảo sát của Alix trong năm nay cho thấy tại hai thị trường ô tô lớn nhất thế giới là Mỹ và Trung Quốc, có hơn 80% người tiêu dùng có khả năng mua xe điện đang chuyển sang xe hybrid thay vì xe thuần điện.
Điều đó có thể thúc đẩy nhu cầu PGM vì xe hybrid cần nhiều bạch kim hơn khoảng 10-15% so với xe chạy xăng vì ô nhiễm động cơ cao hơn khi khởi động động cơ.
Chuyển dịch tài nguyên
Các nhà phân tích cho biết xu hướng chuyển sang xe hybrid dự kiến sẽ tiếp tục cho đến khi xe điện có thể cạnh tranh về giá với xe chạy xăng trên toàn thế giới, pin cung cấp phạm vi lái xe dài hơn và nhiều trạm sạc hơn được triển khai.
Trong khi đó, nhiều nhà sản xuất ô tô cũng vui mừng chuyển dịch tài nguyên sang xe hybrid vì có biên lợi nhuận cao hơn xe điện.
Tuần trước, hãng sản xuất ô tô lớn nhất thế giới Toyota được cho là đã cắt giảm 1/3 kế hoạch sản xuất xe điện vào năm 2026, trong khi Volvo Cars đã hủy bỏ mục tiêu chuyển sang hoàn toàn sang xe điện vào năm 2030.
Ford, Toyota và Stellantis đều đã hoàn thiện kế hoạch xe hybrid trong những tháng gần đây.
"Các nhà sản xuất ô tô đang cố gắng tìm ra điểm phù hợp về mặt lợi nhuận, sự chấp nhận của người tiêu dùng và việc tuân thủ các quy định", Wilma Swarts, giám đốc PGM tại công ty tư vấn Metals Focus cho biết.
Các quy định mới về khí thải ô tô của Mỹ cũng thúc đẩy triển vọng cho xe hybrid bằng cách cho phép các nhà sản xuất xe tuân thủ quy định bắt buộc về xe điện bằng cách sản xuất nhiều xe hybrid hơn.
Mỹ và Canada đã ghi nhận mức tăng lớn nhất trong doanh số bán xe hybrid thông thường với mức tăng 33% trong nửa đầu năm 2024. Trong khi đó, mỗi triệu xe ô tô cần chất xúc tác sẽ làm tăng thêm khoảng 150.000 ounce nhu cầu PGM.
Tại Trung Quốc, nhiều người tiêu dùng đang lựa chọn xe hybrid có phạm vi hoạt động mở rộng. Trong những chiếc xe như vậy, động cơ xăng chỉ được sử dụng để sạc pin, giúp quãng đường lái xe dài hơn.
Bên cạnh đó, sự chuyển dịch sang xe hybrid dự kiến sẽ hạn chế nhu cầu về các vật liệu pin chính như coban và niken, vì pin xe hybrid nhỏ hơn pin trong xe điện.
Theo công ty tư vấn CRU, kích thước pin trung bình có trọng số cho xe hybrid trong nửa đầu năm nay là 23,3 kilowatt giờ (kWh), so với 64,5 kWh đối với xe điện chạy hoàn toàn bằng pin.
Sam Adham, giám đốc vật liệu pin tại CRU cho biết: "Sự chuyển dịch sang xe hybrid và việc thu hẹp mục tiêu xe thuần điện có thể sẽ là yếu tố tiêu cực chung đối với sự tăng trưởng nhu cầu về vật liệu pin trong vài năm tới".
