Thách thức vấn đề an ninh mạng
Chia sẻ tại hội thảo, ông Vũ Duy Hiền, Phó tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng NCA cho rằng, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong thời hạn 5 năm đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp này tại Việt Nam.
Thực tế cho thấy, tài sản số đang ngày càng vượt ra khỏi phạm vi của một loại hình tài sản tài chính mới để trở thành một cấu phần quan trọng của hạ tầng kinh tế số toàn cầu. Công nghệ blockchain với các đặc tính như minh bạch, xác thực tức thời và giảm chi phí trung gian đang tạo điều kiện cho nhiều mô hình ứng dụng mới trong các lĩnh vực tài chính, logistics, quản lý tài sản và dịch vụ công.
"Do đó, Việt Nam chủ động thí điểm vận hành thị trường tài sản mã hóa được xem là bước đi cần thiết để không bị tụt lại trong làn sóng đổi mới tài chính trên thế giới", ông Hiền nói, song nhấn mạnh thêm rằng, tiềm năng chỉ có thể trở thành hiện thực khi thị trường được đặt trên nền tảng an ninh mạng vững chắc.
Dẫn chứng cụ thể, nhiều sàn giao dịch tài sản số lớn trên thế giới đã từng bị tấn công và khai thác lỗ hổng kỹ thuật, gây thiệt hại nghiêm trọng và làm suy giảm niềm tin của thị trường. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng hệ thống bảo mật vững chắc ngay từ đầu.
Một trong những thách thức đặc thù mà ông Vũ Duy Hiền chỉ ra là sự khác biệt cơ bản giữa thị trường tài sản mã hóa và thị trường chứng khoán truyền thống. Trong khi thị trường chứng khoán hoạt động theo khung giờ cố định, thị trường tài sản mã hóa vận hành liên tục 24/7 và có tính xuyên biên giới. Do đó, cần có một tư duy mới trong bảo vệ an ninh - không chỉ bảo vệ hệ thống mà phải bảo vệ tài sản số suốt ngày đêm.
Nhấn mạnh thêm về vấn đề an ninh mạng để bảo vệ người dùng, ông Huỳnh Quốc Nam từ OKX Global cho rằng, các sàn giao dịch crypto phải có công nghệ đủ mạnh để hạn chế tối đa thời gian nghỉ hệ thống và đảm bảo tính thanh khoản cao, cho phép nhà đầu tư rút tài sản bất cứ lúc nào, đặc biệt khi thị trường biến động mạnh.
 |
Các diễn giả thảo luận tại sự kiện. |
Hai yếu tố then chốt cần cải thiện và triển vọng phát triển trong tương lai
Việt Nam đang đối mặt với tình trạng khan hiếm nguồn nhân lực kỹ sư an ninh mạng có đủ kinh nghiệm trong lĩnh vực tài sản số. Theo phân tích của ông Vũ Duy Hiền, trong khi đội ngũ an ninh mạng Việt Nam có năng lực tốt trong việc phá các vụ án và truy vết tội phạm mạng, họ vẫn cần được trang bị thêm kiến thức chuyên sâu về tài sản số. Thách thức nằm ở chỗ các chuyên gia không chỉ cần am hiểu công nghệ mà còn phải hiểu biết sâu về tài chính, bởi an ninh trong lĩnh vực này không chỉ là bảo vệ hạ tầng thông tin mà còn là bảo vệ toàn bộ quy trình và chuỗi giá trị tài chính.
Một khía cạnh quan trọng khác được ông Huỳnh Quốc Nam đưa ra là bài toán về tính minh bạch. Khác với thị trường chứng khoán, nơi nhà đầu tư theo dõi qua báo cáo quý và năm, thị trường crypto đòi hỏi tính minh bạch được thể hiện thông qua cơ chế "proof of reserve" (bằng chứng dự trữ) - một phương thức đối chứng 1:1 giữa tài sản khách hàng và tài sản thực tế mà sàn nắm giữ, nhằm tránh việc sử dụng sai mục đích. Tại OKX, điều này được thực hiện minh bạch thông qua việc kiểm toán bởi các bên thứ ba uy tín.
Phương thức vận hành cũng khác biệt căn bản khi trong thị trường tài sản mã hóa, nhà đầu tư giao dịch trực tiếp trên sàn và token (đơn vị tài sản số) được chuyển ngay lập tức vào ví của họ, không phải chờ 2 ngày như giao dịch chứng khoán truyền thống.
Nhận định về cơ hội phát triển trong tương lai, bà Lê Vũ Hương Quỳnh đến từ Tether cho rằng, với lượng kiều hối khoảng 16-17 tỷ USD mỗi năm và kim ngạch xuất khẩu lớn, Việt Nam có thể ứng dụng crypto vào thương mại và thanh toán xuyên biên giới. Kết hợp với Nghị quyết 05 và Nghị quyết 222 về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, sẽ là cơ hội phát triển rất lớn để ứng dụng hiệu quả công nghệ blockchain (chuỗi khối) phục vụ tăng trưởng kinh tế.
Về khả năng phát triển stablecoin (đồng tiền ổn định được neo giá với một tài sản khác như USD hoặc vàng) nội địa, bà Quỳnh cho biết, việc tạo ra một đồng stablecoin về mặt công nghệ không khó và có thể thực hiện trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tuân thủ khung pháp lý với nhiều tiêu chí về lưu trữ và báo cáo, đồng thời phải tìm được use case (trường hợp sử dụng thực tế) phù hợp và đảm bảo tính thanh khoản cũng như hệ thống phân phối hiệu quả.
Thông qua chuỗi hoạt động chuyên môn này, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia đang hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức xã hội về an ninh cho tài sản số như một phần quan trọng của hạ tầng niềm tin số quốc gia. Đồng thời, việc hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp tiếp cận và ứng dụng công nghệ để phát triển các sàn giao dịch tài sản số an toàn, minh bạch và phù hợp với quy định pháp luật sẽ là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam trong tương lai.
