Hội thảo khoa học quốc tế “Kinh tế Việt Nam trong trung hạn: triển vọng và một số ảnh hưởng của yếu tố môi trường” do Trung tâm thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF), Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức diễn ra tại Hà Nội sáng 18/11 nhằm thảo luận về tác động bất lợi của ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu tới triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong trung hạn, và các chính sách hạn chế các tác động này cũng như các vấn đề về thể chế điều tiết, quản lý môi trường.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương cho rằng, đánh giá về dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong trung hạn có tính đến yếu tố môi trường cần được thực hiện với những nghiên cứu chuyên sâu. Những nghiên cứu này sẽ đưa ra được những cảnh báo sớm nhằm phục vụ cho việc xây dựng các chính sách phát triển kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới.
“Không những thế, việc mở rộng kinh tế vĩ mô qua tác giá tác động môi trường, nếu chúng ta làm được sẽ tạo lập được một nền kinh tế phát triển bền vững”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Tại Hội thảo, các kết quả nghiên cứu đã được trình bày đều cho thấy biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang có những tác động mạnh mẽ đến nhiều mặt của nền kinh tế Việt Nam.
Theo chỉ số về mức độ tổn thương do biến đổi khí hậu (CCVI), thì Việt Nam xếp hạng thứ 23 trong tổng số 193 quốc gia, và là một trong 30 nước chịu “rủi ro rất cao”. Trong đó, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Theo chỉ số về mức độ tổn thương do biến đổi khí hậu (CCVI), thì Việt Nam xếp hạng thứ 23 trong tổng số 193 quốc gia, và là một trong 30 nước chịu “rủi ro rất cao”
Theo Ban Phân tích và dự báo (NCIF), biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường tác động tới tất cả các vùng miền, các lĩnh vực về tài nguyên, môi trường thiên nhiên và môi trường xã hội nhưng trong đó, tài nguyên nước, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, y tế- sức khỏe và vùng ven biển sẽ chịu tác động mạnh nhất.
Dự báo trung bình giai đoạn 2016-2020, thiên tai và ô nhiễm môi trường có thể làm giảm GDP khoảng 0,6%/năm.
Cụ thể, kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam năm 2015 được cập nhật theo lộ trình đã được xác định trong Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu cho thấy diễn biến thời tiết ở Việt Nam ngày càng khắc nghiệt với nhiệt độ trung bình tăng lên, có thể tăng lên khoảng 1,7oC vào giữa thế kỷ và 2,4oC vào cuối thế kỷ 21.
Việt Nam tuy không phải là quốc gia gây tác động nghiêm trọng tới quá trình nóng lên toàn cầu nhưng lại nằm trong nhóm 25 quốc gia thu nhập thấp – trung bình dẫn đầu về phát thải khí nhà kính hàng năm.
Cùng với quá trình phát triển kinh tế, tình trạng ô nhiễm môi trường và sự cố môi trường ngày càng gia tăng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của Việt Nam trong trung và dài hạn.
Đặc biệt, ô nhiễm nguồn nước, không khí, đất đai tại các đô thị, khu dân cư lớn, các làng nghề đã và đang ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Việt Nam là 1 rong 30 nước chịu “rủi ro rất cao”
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thế Phương, thực tế này đòi hỏi phải có các chính sách phù hợp nhằm thích ứng, giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường cho phát triển bền vững trong dài hạn thông qua tái cơ cấu lại các ngành kinh tế nhằm hạn chế bớt những ngành phụ thuộc nhiều vào khai thác tài nguyên thiên nhiên, nhất là tài nguyên không tái tạo, giá trị gia tăng và hiệu quả kinh tế thấp.
TS Đặng Kim Khôi, Giám đốc Trung tâm tư vấn chính sách, Viện chính sách và Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến nghị, cần tìm một kênh hiệu quả để đưa các thông tin cảnh báo sớm; đồng thời, dự báo thời tiết và thông tin cảnh báo cần cụ thể và dễ hiểu cho những người cần đến. Khi thiên tai xảy ra, hỗ trợ trực tiếp và hỗ trợ kỹ thuật của Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích nông dân tham gia ứng phó.
Theo đề xuất của các chuyên gia NCIF, cần khuyến khích sử dụng năng lượng sạch như khí thiên nhiên, nhiên liệu sinh học, năng lượng mới, năng lượng tái tạo cũng như cấp phép hạn mức phát thải các chất ô nhiễm không khí cho các doanh nghiệp; đồng thời, hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường; trong đó, có những chế tài xử phạt mạnh để đủ răn đe các đối tượng vi phạm. Tăng cường giám sát xả thải, bảo đảm đúng quy định về công nghệ và bảo vệ môi trường đối với các dự án phát triển công nghiệp. Tăng tỷ lệ chi ngân sách cho hoạt động sự nghiệp môi trường, đặc biệt cần đầu tư cho công tác thu thập số liệu và xây dựng mô hình đánh giá, cảnh báo tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đến nền kinh tế.