Toàn cảnh phiên tọa đàm
Điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trung tâm dữ liệu
Theo đánh giá của Deloitte, tổng giá trị thị trường AI tại Việt Nam được dự báo đạt 65 tỷ USD vào năm 2035, phân bổ trên ba phân khúc ứng dụng (30 tỷ USD), nền tảng (10 tỷ USD) và cơ sở hạ tầng (25 tỷ USD). Dù cả ba phân khúc đều có vai trò quan trọng, nhưng trọng tâm hiện đang nhanh chóng dịch chuyển sang phân khúc hạ tầng, với tâm điểm tập trung vào trung tâm dữ liệu (Data Center), tạo nền tảng quyết định khả năng sẵn sàng về AI của mỗi quốc gia, khu vực.
Trong bối cảnh này, các trung tâm dữ liệu trở thành lĩnh vực thu hút nhà đầu tư, đồng thời cũng đặt ra bài toán lớn đối với các đơn vị tham gia thị trường.
Chia sẻ tại Hội nghị Đổi mới Sáng tạo 2025 chủ đề “Hạ tầng số sẵn sàng cho AI - Động lực tăng trưởng mới của Việt Nam” do Schneider Electric tổ chức, ông Trần Thanh Hải, Phó tổng giám đốc bộ phận Năng lượng và Cơ sở hạ tầng, VinaCapital cho biết, từ khoảng 5 năm trước, VinaCapital đã xác định năng lượng và hạ tầng là lĩnh vực xu thế. Sau khi đạt được những thành công nhất định với các dự án hạ tầng năng lượng, quỹ này đã xác định hạ tầng là lĩnh vực then chốt cho những năm tiếp theo, đặc biệt là hạ tầng công nghệ số.
Những năm gần đây, Singapore chiếm vị trí số một ở khu vực Đông Nam Á về trung tâm dữ liệu, nhưng sau khi thị trường này hết dư địa về quỹ đất và năng lượng, một số nhà đầu tư quốc tế bắt đầu chuyển qua Malaysia. Tuy nhiên, Malaysia không có đủ trữ lượng điện sạch để phục vụ các trung tâm dữ liệu xanh trong tương lai, trong khi đây là điều kiện bắt buộc của các siêu trung tâm dữ liệu (hyperscaler data center).
“Đây là lý do Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn nhất đối với tất cả các nhà đầu tư quốc tế về siêu trung tâm dữ liệu tại khu vực. Thứ nhất, chúng ta có chi phí đất đai và nhân công dễ chịu hơn so với các nước khác. Thứ hai, chúng ta có trữ lượng điện sạch gần như là cao nhất trong khu vực Đông Nam Á. Hầu như tất cả nhà đầu tư về siêu trung tâm dữ liệu ở Mỹ và các nước xung quanh đều đang rất muốn vào Việt Nam”, ông Hải cho biết.
 |
Ông Trần Thanh Hải, Phó tổng giám đốc bộ phận Năng lượng và Cơ sở hạ tầng, VinaCapital |
Chuyên gia của VinaCapital cũng chỉ ra, theo quy luật quốc tế, một quốc gia chỉ cần đón được một hyperscaler đầu tiên thì sẽ được có 2 - 3 hyperscaler khác lựa chọn trong những năm tiếp theo.
“Tôi tin rằng, Việt Nam trong 1 năm sắp tới chỉ cần kéo được một hyperscaler vào thì 3 năm nữa chúng ta sẽ thấy đủ mặt các ông lớn hyperscaler toàn cầu ở đây”, ông Hải đánh giá.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, VinaCapital nhận diện rõ hai yếu tố then chốt: nguồn cung điện sạch và hành lang pháp lý thuận lợi. Theo ông Hải, khi nói về yêu cầu của các hyperscaler quốc tế, ông khẳng định điện sạch là "yêu cầu quan trọng nhất" và là "điều kiện bắt buộc". Thậm chí, có những hyperscaler yêu cầu là ngay từ ngày đầu tiên phải đảm bảo 100% điện sạch.
Biến “thời cơ vàng” thành hiện thực
Ở góc độ chính sách, theo TS Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, 5 năm tới sẽ là “thời cơ vàng” để Việt Nam đón dòng vốn đầu tư công nghệ toàn cầu. Ông nhấn mạnh, hạ tầng số, năng lượng và khung pháp lý phải được chuẩn bị cấp tốc.
Trong Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030 mà Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành, xác định rõ: Xây dựng hạ tầng số đồng bộ, hiện đại là nhiệm vụ trọng tâm để đưa Việt Nam trở thành điểm sáng trong khu vực về ứng dụng và đổi mới sáng tạo AI.
Theo đó, Chính phủ đặt mục tiêu hình thành 3 trung tâm quốc gia về dữ liệu lớn và tính toán hiệu năng cao, xây dựng mạng lưới kết nối giữa các trung tâm dữ liệu trong nước, đồng thời phát triển tối thiểu 50 bộ dữ liệu mở phục vụ các ngành, lĩnh vực trọng điểm. Hạ tầng số không chỉ phục vụ nghiên cứu mà còn là công cụ để triển khai các dịch vụ AI trên diện rộng, từ hành chính công, y tế, giáo dục đến giao thông, đô thị thông minh.
 |
TS Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội chia sẻ tại Hội nghị |
TS Trần Văn Khải cho biết, thời gian qua, Bộ Chính trị, Chính phủ và Quốc hội đã triển khai nhiều biện pháp để hiện thực hóa mục tiêu phát triển hạ tầng số cho AI. Cụ thể như Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 57-NQ/TW về "đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia".
Trong đó khẳng định, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là đột phá quan trọng hàng đầu của đất nước, là động lực chính để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, phương thức quản trị nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội.
"Tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2025, Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo. Dự kiến Luật Trí tuệ nhân tạo sẽ được thông qua vào cuối năm nay để phù hợp với chiến lược phát triển AI quốc gia", ông Khải cho biết thêm.
Tuy đạt được những bước tiến quan trọng, nhưng Việt Nam vẫn đối diện nhiều thách thức: Hạ tầng dữ liệu còn phân tán, thiếu đồng bộ; năng lực tính toán chưa đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu nghiên cứu phức tạp; nguồn nhân lực AI còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Ngoài ra, việc chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan, tổ chức còn gặp rào cản pháp lý và kỹ thuật.
Phân tích thêm, ông Đồng Mai Lâm, Tổng Giám đốc Schneider Electric Việt Nam và Campuchia, nhấn mạnh: "AI không còn là công nghệ của tương lai mà hiện diện trong mọi lĩnh vực, trở thành chất xúc tác mạnh mẽ cho tiến trình số hóa và tăng trưởng bền vững. Để bắt kịp làn sóng AI, chúng ta cần một cuộc cách mạng trong xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu, thiết kế xây dựng tòa nhà thông minh, lưới điện thông minh".
Ông Lâm cho biết, sự bùng nổ AI sẽ đi kèm mức tiêu thụ năng lượng tăng vọt. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), dự báo đến năm 2028, AI có thể chiếm 15 - 20% tổng mức tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu - tăng đáng kể so với mức 8% vào năm 2023.
 |
Ông Đồng Mai Lâm, Tổng giám đốc Schneider Electric Việt Nam và Campuchia chia sẻ tại sự kiện |
Cùng lúc đó, mô hình xử lý dữ liệu đang chuyển dịch từ tập trung sang phân tán, với khoảng 50% tác vụ AI dự kiến sẽ được xử lý theo mô hình hybrid, nghĩa là kết hợp giữa trung tâm dữ liệu và xử lý tại biên. Tất cả những vấn đề trên dẫn đến nhu cầu phải tái thiết hạ tầng công nghệ để sẵn sàng cho AI - từ trung tâm dữ liệu đến cách vận hành tòa nhà, lưới điện.
"Chúng tôi sẵn sàng chuyển giao công nghệ, hợp tác chặt chẽ với các đối tác và khách hàng Việt Nam để xây dựng một hạ tầng số vững mạnh, sẵn sàng cho AI. Chúng tôi tin rằng, với sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức, Việt Nam sẽ nhanh chóng trở thành một trung tâm công nghệ hàng đầu khu vực”, ông Lâm cho biết.
