Ngày 17/4/2020, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã điện đàm trực tiếp với Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc, Nghê Nhạc Phong và Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc, Chung Sơn nhằm tìm giải pháp khắc phục tình trạng ùn ứ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tại khu vực biên giới Việt – Trung và trao đổi biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại song phương.
Đây là hoạt động nằm trong chuỗi biện pháp đã được Bộ Công Thương triển khai kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc đến nay nhằm đảm bảo duy trì thông thương hàng hóa giữa hai nước.
Trước tình trạng ùn ứ hàng hóa xuất khẩu tại biên giới hai nước Việt – Trung kể từ đầu tháng 4/2020, Bộ trưởng Trần Tuấn đề nghị Tổng cục Hải quan, Bộ Thương mại Trung Quốc chỉ đạo các cơ quan hải quan cửa khẩu biên giới tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi (ít nhất là tương đương với thời điểm cuối tháng 3 vừa qua) cho hoạt động xuất nhập khẩu, trao đổi hàng hóa giữa hai Bên.
Qua điện đàm, Tổng cục Hải quan và Bộ Thương mại Trung Quốc đã thống nhất thời gian làm thủ tục thông quan sẽ khôi phục lại như trước đó, buổi sáng bắt đầu từ 08:00 đến 11:00, buổi chiều từ 12:00 đến 16:00 (giờ Việt Nam), hoạt động thông quan tại khu vực trên vào ngày nghỉ cuối tuần cũng được nối lại.
Bên cạnh đó, phía Trung Quốc cũng đề xuất thêm một số giải pháp khác như đơn giản hóa thủ tục kiểm tra đối với hàng nông sản, phân luồng hàng hóa sang các cửa khẩu khác, tăng cường nhập khẩu hàng nông sản qua cửa khẩu đường sắt Bằng Tường – Đồng Đăng.
Để tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng đề nghị Bộ Thương mại Trung Quốc và Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê chuẩn mới các cửa khẩu tại khu vực biên giới đất liền hai nước được chỉ định là cửa khẩu nhập khẩu trái cây, lương thực và thủy sản….
Đồng thời, Việt Nam đề nghị Trung Quốc mở rộng diện nông sản, trái cây được phép nhập khẩu tại cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng - Bằng Tường; “đặc cách” mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông sản của Việt Nam đang chờ hoàn tất các thủ tục pháp lý cuối cùng như thạch đen, tổ yến, khoai lang, sầu riêng được xuất khẩu “chính ngạch” sang thị trường Trung Quốc.
Khẩn trương hoàn tất các thủ tục pháp lý mở cửa thị trường đối với chanh leo, bơ, bưởi, dừa, na, roi cũng như diện doanh nghiệp được phép xuất khẩu vào Trung Quốc; gia hạn danh mục các doanh nghiệp xuất khẩu bột cá của Việt Nam (hết hạn từ tháng 02/2020) và khôi phục tư cách xuất khẩu cho một số doanh nghiệp bị tạm dừng tư cách xuất khẩu một số mặt hàng như thủy sản, gạo…
Hai Bên cũng đã trao đổi các biện pháp thuận lợi hóa thương mại áp dụng công nghệ 4.0; thống nhất các hoạt động xúc tiến thương mại online, giúp doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc duy trì mối liên hệ thường xuyên, tạo lập những quan hệ đối tác mới; hai Bên cũng sẽ khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên duy trì thương mại mặt hàng máy móc thiết bị, nguyên liệu dệt may da giày, linh kiện điện tử,… nhằm bảo đảm chuỗi sản xuất cung ứng và hoạt động sản xuất của hai nước.
Thời gian qua, Trung Quốc đã siết chặt các biện pháp nhằm kiểm soát dịch bệnh Covid-19. Từ đầu tháng 4/2020, Trung Quốc áp dụng tại các cửa khẩu phụ Tân Thanh, Cốc Nam chỉ thông quan 5 tiếng/ngày (buổi sáng từ 8h đến 11h, buổi chiều từ 12h đến 14h), nghỉ vào các ngày cuối tuần và dịp lễ, tết... vì thế hàng xuất khẩu sang Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh rất hạn chế, mỗi ngày chỉ 50 - 60 xe, trong khi ngày bình thường là 300 container, còn từ ngày 20/2, sau khi mở cửa trở lại là 150 container.
