Theo Trung tâm Hàng hải Nhật Bản, đã có 9,57 triệu container tương đương 20 feet (TEU) được vận chuyển từ châu Á đến châu Âu trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước. Đây là khối lượng cao nhất từng được ghi nhận trong nửa đầu năm.
Kỷ lục trước đó với 8,79 triệu TEU được thiết lập vào năm ngoái là kết quả của việc các chuyến hàng đến châu Âu được tăng cường vận chuyển trong bối cảnh Kênh đào Suez bị gián đoạn do các cuộc xung đột ở Biển Đỏ. Năm ngoái cũng ghi nhận con số cả năm cao nhất từ trước đến nay là 18,18 triệu TEU.
Gần 80% lượng tàu container từ châu Á đến châu Âu có nguồn gốc từ Trung Quốc đại lục hoặc Hồng Kông (Trung Quốc). Khối lượng từ Trung Quốc đại lục tăng 9,7% so với cùng kỳ năm trước, dẫn đến sự gia tăng chung từ châu Á.
Lượng hàng hóa xuất khẩu từ Đông Nam Á đến châu Âu cũng tăng 8,8%, trong khi từ Đông Bắc Á đến châu Âu cũng tăng 2,7% trong nửa đầu năm nay.
Cũng theo dữ liệu của Trung tâm Hàng hải Nhật Bản, trong 5 tháng đầu năm, các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Trung Quốc sang Liên minh Châu Âu bao gồm thiết bị điện, máy móc, đồ nội thất và chăn ga gối đệm.
Sự gia tăng này có thể bắt nguồn từ căng thẳng thương mại ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc. Việc chính quyền Tổng thống Trump áp thuế lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã khiến lưu lượng hàng hóa giữa Trung Quốc và Mỹ giảm liên tiếp ba tháng đến tháng 7 thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.
Theo các nhà phân tích, để ứng phó với các khoản thuế này, Trung Quốc đã chuyển hướng hàng hóa sang châu Âu và Đông Nam Á.
"Việc tăng cường xuất khẩu để thay thế cho các chuyến hàng đến Mỹ đã thúc đẩy lưu lượng hàng hóa trong nửa đầu năm nay", Takuma Matsuda, giáo sư tại Đại học Kanagawa chuyên nghiên cứu về xu hướng vận tải biển cho biết.
Tại châu Âu, đã có một cuộc chạy đua vận chuyển hàng hóa sang Mỹ vào mùa xuân trước khi thuế quan có hiệu lực.
"Đã có một làn sóng vận chuyển đáng chú ý từ châu Âu sang Mỹ, không chỉ các sản phẩm liên quan đến ô tô, mà còn cả dược phẩm, hóa chất và các sản phẩm tương tự, và có thể việc mua sắm vật liệu và phụ tùng từ châu Á cũng tăng lên trong cùng thời điểm", Takeshi Takayama, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu NLI cho biết.
Chỉ tính riêng trong tháng 6, tổng khối lượng container vận chuyển từ châu Á sang châu Âu đạt 1,63 triệu TEU, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, xuất khẩu từ Trung Quốc đại lục lại giảm 0,3%. Khối lượng vận chuyển trong tháng 6 ít hơn khoảng 10% so với tháng 5.
Điều này cho thấy tốc độ tăng trưởng vận chuyển hàng hóa có thể đã chậm lại. Nền kinh tế châu Âu hiện đang trì trệ và nhiều nhà quan sát cho rằng nhu cầu đối với hàng tiêu dùng và các mặt hàng khác đang thiếu sức mạnh.
Trong khi đó, việc Đức chuyển sang chi tiêu tài khóa lớn có thể một lần nữa thúc đẩy vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất ổn về việc liệu châu Âu có tiếp tục tăng nhập khẩu từ Trung Quốc hay không. Nhiều quốc gia trong khu vực cũng đang nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong chuỗi cung ứng.
Trong khi đó, giá cước vận tải container giao ngay giữa Trung Quốc và châu Âu đang bắt đầu giảm. Giá cước hiện tại ở mức 1.668 USD/TEU.
Khi Mỹ và Trung Quốc đồng ý tạm dừng áp thuế vào tháng 5, các tàu container đang hoạt động trên các tuyến đến châu Âu đã được chuyển hướng sang các điểm đến tại Mỹ. Điều này đã thắt chặt năng lực vận tải, khiến giá cước vận tải trên các tuyến Á - Âu tăng trong suốt tháng 7.
Giá cước trên các tuyến đến Mỹ đã giảm mạnh kể từ giữa tháng 6. Các tàu quay trở lại các tuyến đến châu Âu cũng đã làm giảm giá cước trên hành trình này.
Kể từ năm ngoái, số lượng tàu mới được đóng đã tăng mạnh. Diễn biến này đã dẫn đến tình trạng dư thừa tàu trên thị trường.
"Giá cước đến châu Âu có thể sẽ tiếp tục giảm, và có khả năng giá cước sẽ dao động do tác động của cân bằng cung cầu trên các tuyến khác, chẳng hạn như các tuyến đến Nam Mỹ và châu Phi", ông Matsuda cho biết.
