Từ năm 2025, Mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL) sẽ đề xuất và công bố danh mục các dự án trọng điểm theo cơ chế “công - tư đồng kiến quốc”, kỳ vọng hoàn thiện trong 5 năm, gọi tắt là ViPEL 20 - 200 - 2.000, có nghĩa: 20 dự án trọng điểm cấp quốc gia; 200 dự án quy mô cấp địa phương và 2.000 dự án cấp cơ sở. Các dự án này sẽ là những “mô hình mẫu” đề chứng minh giá trị của tinh thần “cùng làm, cùng chia sẻ trách nhiệm”, giải quyết nhanh các vấn đề phát sinh và đo lường hiệu quả một cách minh bạch.
Tại phiên họp chuyên đề Ủy ban IV về phát triển nguồn lực và dịch vụ ngày 28/09, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban IV, ban thư ký chuyên môn ViPEL cho biết, những dự án đầu tiên thuộc danh mục 20 dự án lớn quốc gia do ViPEL thí điểm phải có lợi ích kép công - tư, tức là dự án phải tạo ra giá trị rõ ràng cho cả cộng đồng (thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, an sinh xã hội) và mang lại hiệu quả kinh tế bền vững cho khu vực tư nhân. Cùng với đó là có tính tiên phong lan tỏa, tính khả thi và sự cam kết thực hiện.
| |
Toàn cảnh chuyên đề Ủy ban IV về phát triển nguồn lực và dịch vụ (Ảnh: Lê Toàn) |
Theo bà Nguyễn Đỗ Quyên, Phó tổng giám đốc FPT Retail, Ủy ban 4 tập hợp nhiều ngành nghề như dịch vụ, nguồn lực, y tế, lifestyle, du lịch…, nhưng có một điểm chung là “sát dân, gần dân”. Vì vậy, khi lựa chọn dự án, tiêu chí quan trọng là mức độ tác động đến người dân.
Bà Quyên nhấn mạnh việc Uỷ ban IV cần tập trung vào những việc có thể triển khai ngay, có cơ sở pháp lý tối thiểu, tránh lao vào các sáng kiến chưa có nền tảng pháp lý, để bảo đảm tiến triển thực chất.
“Kinh nghiệm cho thấy các ngành dược, y tế có nhiều cản trở chính sách, vì vậy nên chọn các dự án đã có hành lang pháp lý, ít nhất 50% cơ sở pháp lý, để triển khai. Nếu bắt đầu từ con số 0 về pháp lý thì khó có thể thực hiện, có thể đến sang năm vẫn chưa có tiến triển, dù tốc độ hiện nay rất nhanh”, bà Quyên cho biết.
Từ đó, bà Quyên đề xuất dự án khám bệnh miễn phí cho người dân làm mô hình hợp tác công - tư tiêu biểu. Ngày 09/09, Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị ban hành về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Đến ngày 15/9, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động 282 thực hiện Nghị quyết số 72.
| |
Bà Nguyễn Đỗ Quyên, Phó tổng Giám đốc FPT Retail. |
Trong đó, bà Quyên nhấn mạnh dự án gắn với tinh thần “sát dân, gần dân” và làm cho dân hạnh phúc hơn: từ năm sau, mỗi người dân sẽ được khám bệnh - lần đầu tiên trong lịch sử hơn 100 triệu dân được khám bệnh miễn phí. Tư nhân có thể đóng góp nguồn lực sẵn có như dược sĩ, bác sĩ, điều dưỡng để phối hợp với y tế cơ sở. Ví dụ, FPT Long Châu có thể huy động 20.000 dược sĩ cùng y tế xã khám, cấp thuốc cho người dân.
“Nếu người dân chia sẻ trải nghiệm này trên mạng xã hội thì sự viral (hiệu ứng lan tỏa) sẽ lớn hơn bất kỳ khẩu hiệu nào. Sáng kiến này nếu thực hiện vào Ngày Sức khỏe Toàn dân 7/4 sẽ là dấu ấn đáng nhớ, sát dân, gần dân, có sức lan tỏa cao, tự nhiên thu hút nhiều bên tham gia”, bà Quyên đánh giá.
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Vinh, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thái Hưng chia sẻ về những trăn trở của ngành trà, nằm trong đề án của Hội Nữ doanh nhân Thái Nguyên.
Thứ nhất, dù là nước xuất khẩu trà, giá trị xuất khẩu của Việt Nam vẫn rất thấp. Chẳng hạn, trà Thái Nguyên chủ yếu sản xuất thô, giá bình quân mới đạt 3,7 USD/kg, trong khi tại một số nơi trên thế giới, như Trung Quốc có thể lên tới 60 USD/kg. Đây là bài toán khiến ngành trà “đau đầu”.
Thứ hai, Thái Nguyên - “thủ phủ” của ngành trà hiện có 46 dân tộc anh em cùng chung sống, hơn 200.000 nông hộ và gần 300 hợp tác xã, trong đó 87% lao động là phụ nữ. Vấn đề đặt ra là trong khuôn khổ Nghị quyết 68, các nông hộ có thể tiến lên trở thành doanh nghiệp hay kết nối ra sao với cộng đồng nữ doanh nhân để nâng cao giá trị ngành trà.
Thứ ba, ngành trà đang đối mặt với thách thức lớn về tiêu chuẩn “trà sạch”, ứng dụng khoa học công nghệ và phát triển bền vững. Trong khi ngành cà phê Việt Nam đã vươn tầm thế giới, ngành trà vẫn chưa có tên trên “bản đồ” quốc tế.
Thứ tư, tiềm năng về kinh tế tuần hoàn, du lịch trải nghiệm gắn với bản sắc văn hóa dân tộc trong ngành trà vẫn còn rất lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả.
Thứ năm, đề án “công - tư đồng kiến quốc” cho ngành trà đặt mục tiêu kết nối “bốn nhà”: nhà khoa học và nghệ nhân; cơ quan quản lý; cộng đồng doanh nghiệp; và chính quyền địa phương. Đáng chú ý, chính quyền Thái Nguyên đã ban hành Nghị quyết số 11 dành riêng cho ngành trà và ngay sau đó UBND tỉnh triển khai Kế hoạch số 59 với các hành động cụ thể. Dự án đã nhận được sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và nông hộ, đặt mục tiêu 1/3 trong số 200.000 doanh nghiệp và nông hộ tham gia.
“Đề án đã đề cập đến 5 bài toán lớn của ngành trà. Nhưng câu hỏi đặt ra là cơ chế nào để ban hành sau đây, nếu dự án được chọn là 20, 200, 2.000? Căn cứ nào để chúng ta kiểm soát cũng như hiện thực hóa đồng hành với đề án sau khi được lựa chọn?”, bà Vinh đặt vấn đề.
Bên cạnh đó, ông Trần Trọng Kiên, Chủ tịch Hội đồng tư vấn du lịch cho rằng, việc chọn dự án quốc gia cần dựa trên 2 trục, gồm “tầm ảnh hưởng của dự án; sự dễ dàng thực hiện của dự án và đạt được hiệu ứng cao” để làm sao khi triển khai những dự án mới có khả năng thực thi, có tác động đến ngành nghề, lĩnh vực của dự án đó.
Chia sẻ với phóng viên bên lề sự kiện, bà Cao Thị Ngọc Dung, Chủ tịch HĐQT CTCP Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận đánh giá, chuyên đề đã bước đầu định hình được những câu chuyện, vấn đề trọng tâm cần giải quyết.
"Chúng tôi đã lắng nghe nhiều ý kiến đóng góp thiết thực, thể hiện hoài bão và nhiệt huyết của các doanh nhân khi thấy có một mô hình như thế này để khơi dậy động lực phát triển trong từng cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cùng nhau kiến tạo theo tinh thần “công - tư đồng kiến quốc”.
Từ sự lắng nghe, tiếp nhận ý kiến đóng góp, chúng tôi sẽ tiếp tục hoàn thiện các nội dung và tiêu chí cụ thể để chuẩn bị cho sự kiện chính vào ngày 10/10 tới. Đây sẽ là thời điểm diễn đàn có sự tương tác giữa những định hướng, mong muốn của khu vực tư với phía công, cũng như sự phối hợp giữa các doanh nghiệp tư nhân với nhau, hướng tới việc hình thành các dự án với tiêu chí rõ ràng, cụ thể", bà Dung chia sẻ.
Ngày 11/09, Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) đã cùng các doanh nhân tiêu biểu của nền kinh tế phối hợp công bố Mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL). Đây là mô hình liên kết duy nhất, toàn diện nhất các ngành/lĩnh vực lớn của nền kinh tế với cấu trúc gồm 4 Uỷ ban:
- Uỷ ban I về các ngành công nghệ mới nổi, đổi mới sáng tạo
- Uỷ ban II về phát triển hạ tầng và các ngành có lợi thế cạnh tranh quốc gia
- Uỷ ban III về các ngành công nghiệp, sản xuất, chế biến, chế tạo
- Uỷ ban IV về phát triển nguồn lực và dịch vụ.
Từ ngày 28/09, các Uỷ ban sẽ lần lượt họp chuyên đề, tập trung cho ngành, lĩnh vực của mình. Đến ngày 10/10, Chương trình Toàn cảnh Kinh tế Việt Nam lần thứ nhất (phiên làm việc giữa các uỷ ban và các bộ, địa phương) và Phiên toàn cảnh giữa khu vực kinh tế tư nhân và Chính phủ sẽ chính thức diễn ra.