Cuối tuần qua, ông Patrick R. Donahoe, Giám đốc điều hành (CEO) USPS thừa nhận với báo giới: “Tình hình của chúng tôi vô cùng nguy ngập. Nếu Quốc hội không ra tay cứu giúp, chúng tôi chắc chắn sẽ bị phá sản”.
Ông Patrick R. Donahoe cho biết, đến cuối tháng 9 này, USPS phải thanh toán xong khoản nợ đến hạn 5,5 tỷ USD, song hiện tại, trong két của USPS đã cạn tiền mặt. USPS chẳng còn chỗ đi vay, ngoài cách cầu cứu Quốc hội và Chính phủ “hà hơi tiếp sức” khẩn cấp.
Ông Thomas R. Carper, Thượng nghị sỹ Đảng Dân chủ tại bang Delaware , đồng thời cũng là Chủ tịch Tiểu ban giám sát hoạt động bưu chính tại Mỹ (thuộc Quốc hội) cũng chia sẻ: “Tình hình của USPS rất xấu. Nếu chúng ta khoanh tay không làm gì cả; nếu chúng ta không can thiệp theo cách thức khôn ngoan và phù hợp, thì đến cuối năm nay, dịch vụ bưu chính sẽ phải nói lời cáo chung”.
Theo nhiều nhà bình luận, thực ra, tình hình kinh doanh của USPS đã xấu từ lâu rồi và được rất nhiều người biết, song lãnh đạo USPS chọn thời điểm cuối tuần qua để kêu cứu là có chủ đích và tính toán rõ ràng.
Chẳng là ngày 8/9 vừa qua, Tổng thống Mỹ Barrack Obama đã có bài phát biểu quan trọng trong phiên họp toàn thể của 2 viện Quốc hội Mỹ . Tại đây, ông Barrack Obama kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ nhanh chóng thông qua gói ngân sách trị giá 447 tỷ USD để kích thích thị trường lao động.
Cụ thể, Chính phủ Mỹ dự định dành hơn một nửa số tiền 447 tỷ USD cho các chương trình giảm thuế thu nhập cho công nhân và chủ doanh nghiệp. Cùng với đó là việc hỗ trợ 35 tỷ USD các chính quyền địa phương nhằm ngăn chặn làn sóng sa thải nhân viên y tế, giáo viên… Việc tạo công ăn, việc làm được xem là một trong những nội dung chính sẽ được đưa vào chương trình tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào đầu tháng 11/2012 (tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện ở mức 9,1%).
Với khoảng 653.000 nhân viên, nếu chẳng may USPS bị sập tiệm, số người này ra đứng đường thì là cả một gánh nặng cho xã hội Mỹ.
Theo nhiều nhà phân tích, USPS bị rơi vào cảnh khá trái khoáy trong môi trường kinh doanh ở Mỹ. USPS không phải là doanh nghiệp công ích, vẫn phải kinh doanh để có lợi nhuận. Tuy mang tiếng là được độc quyền “một mình một chợ” trong cung cấp bưu chính, nhưng đây lại là khúc xương khó nhằn. Bưu chính ngày càng khó cạnh tranh với các loại hình tin nhắn, e-mail… USPS càng làm, lợi nhuận càng teo lại, thậm chí càng lỗ. Trong năm tài chính hiện hành, USPS ước lỗ tới 9,2 tỷ USD. Tình hình này là đặc trưng chung của hoạt động bưu chính ở nhiều nước, không cứ ở Mỹ.
Năm 2010, USPS chuyển phát 167 tỷ lá thư, bưu kiện, giảm 22% so với 5 năm trước đó và có xu hướng tiếp tục giảm mạnh. Luật pháp Mỹ lại không cho phép USPS tăng giá cước cao hơn mức lạm phát và không được tự điều chỉnh công việc, như thay đổi tần suất phát thư... Ngoài ra, USPS cũng bị hạn chế không được tham gia các lĩnh vực kinh doanh khác, chẳng hạn như ngân hàng, bảo hiểm, điện thoại di động... như các công ty bưu điện tại nhiều nước khác.
Hơn nữa, bộ máy nhân viên của USPS khá cồng kềnh, làm việc kém hiệu quả, song lại được hưởng nhiều chế độ về bảo hiểm y tế, trợ cấp xã hội... cao hơn so với nhiều ngành nghề khác. Sở dĩ có được điều này là do tổ chức công đoàn độc lập ở USPS rất mạnh.
Theo điều tra của tờ New York Times (Mỹ), chi phí lao động hiện chiếm đến 80% chi phí của USPS, cao hơn nhiều so với con số 53% của United Parcel Service và 32% của FedEx. United Parcel Service và FedEx là 2 công ty tư nhân, đối thủ cạnh tranh trực tiếp của USPS.
Tháng 1 năm nay, ông Patrick R. Donahoe được bổ nhiệm vào chức CEO (là CEO thứ 73 trong lịch sử tồn tại của USPS), với kỳ vọng sẽ sớm tạo nên điều kỳ diệu, nhằm thay đổi tình hình, song chỉ chưa đầy một năm, ông này đã có biểu hiện buông xuôi.
Nói cho khách quan và sòng phẳng, sau khi lên nắm quyền CEO, ông Patrick R. Donahoe đã đưa ra một số biện pháp khá mạnh tay, như bãi bỏ việc giao thư, bưu kiện trong ngày thứ bảy; dự tính đóng cửa 3.700 bưu cục trên khắp nước Mỹ, cắt giảm 120.000 nhân viên… Xa hơn, từ nay đến năm 2015, ông dự định cắt giảm 20 tỷ USD chi phí hoạt động của USPS. Ngoài ra, ông còn ký được thoả thuận hợp tác với eBay, công ty kinh doanh dịch vụ thương mại điện tử trực tuyến để tạo thêm việc vận chuyển hàng cho khách hàng (đặt mua trên mạng). Song như vậy vẫn là chưa đủ. Trong hoàn cảnh hiện tại, dù có “ba đầu sáu tay” thì ông cũng khó làm nên phép lạ cứu giúp USPS.