Chia sẻ từ Bệnh viện Đại học Quốc gia Singapore (NUH), Giáo sư Gao Yujia, bác sĩ phẫu thuật gan - tụy và là trợ lý Giám đốc Công nghệ của hệ thống y tế Đại học Quốc gia Singapore cho thấy bức tranh rất cụ thể về cách 5G và AI đang thay đổi thực hành lâm sàng, phẫu thuật và mô hình tổ chức dịch vụ y tế.
Cuộc cách mạng AI trong chăm sóc sức khỏe
Tại Hội thảo “Phát triển kinh tế số trong kỷ nguyên mới” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức ngày 25/11, Giáo sư Gao Jujia cho biết, trong vòng 5-10 năm gần đây, AI phát triển theo cấp số nhân trong y tế. Từ những ứng dụng ban đầu như phân tích X-quang, CT, MRI để rút ngắn thời gian đọc phim, đến hệ thống cảnh báo sớm cho bệnh nhân tại khoa cấp cứu, tất cả đều dựa trên dữ liệu xét nghiệm, triệu chứng và các thông số lâm sàng để dự đoán mức độ, gợi ý can thiệp.
Sự bùng nổ của thiết bị đeo thông minh cũng tạo ra thay đổi sâu rộng. Dữ liệu theo dõi sức khỏe hàng ngày đã tác động đến hành vi và thói quen chăm sóc sức khỏe của người dùng nhiều hơn bất kỳ chương trình nâng cao nhận thức nào trước đây. Khám bệnh từ xa trở nên phổ biến trong đại dịch COVID-19 và tiếp tục được mở rộng, cùng với đó là sự xuất hiện ngày càng nhiều robot phẫu thuật và mô hình hợp tác xuyên biên giới, ví dụ bác sĩ tại một quốc gia điều khiển robot phẫu thuật cho bệnh nhân ở quốc gia khác.
Công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường và thực tế hỗn hợp (XR) tạo điều kiện mô phỏng cấu trúc ba chiều, hỗ trợ đào tạo và lập kế hoạch phẫu thuật. Nhưng để tất cả vận hành trơn tru, hệ thống y tế cần một hạ tầng mạng có tốc độ cao, bền vững, độ trễ cực thấp - điều mà 5G có khả năng đáp ứng.
 |
Giáo sư Gao Yujia, Bệnh viện Đại học Quốc gia Singapore (NUH) |
Vì sao 5G trở thành nền tảng trọng yếu?
Trong thực hành lâm sàng, việc xử lý dữ liệu hình ảnh và truyền tải lượng lớn thông tin theo thời gian thực là thách thức lớn đối với hệ thống Wifi truyền thống. Khi NUH triển khai kính Microsoft HoloLens để dựng hình 3D từ phim CT, MRI phục vụ lập kế hoạch phẫu thuật, bác sĩ gặp vấn đề giật, lag khi đưa dữ liệu vào phòng mổ.
Trong các ca phẫu thuật thần kinh, khi hình ảnh 3D được chồng trực tiếp lên bệnh nhân, Wifi càng tỏ ra thiếu ổn định, đặc biệt vào khung giờ đông người dùng. Điều này khiến hình ảnh có thể biến dạng hoặc biến mất, điều không thể chấp nhận trong phẫu thuật thực tế.
Vì vậy, bệnh viện quyết định xây dựng mạng 5G trong nhà, được thiết kế và thi công trong gần hai năm, với sự hỗ trợ của các đối tác công nghệ. Kết quả là hệ thống 5G doanh nghiệp độc lập, có tốc độ tải xuống khoảng 1.000 Mbps, tải lên 250 Mbps và độ trễ dưới 10 ms. Mạng vận hành riêng biệt với 5G công cộng, đảm bảo ưu tiên hiệu năng cho các ứng dụng lâm sàng.
Nhờ đó, nhiều tình huống sử dụng khó trước đây đã trở nên khả thi ngay trong phòng mổ.
Một trong những ứng dụng điển hình là chồng ảnh 3D lên cơ thể bệnh nhân trong lúc mổ. AI phân tích và dựng mô hình giải phẫu, sau đó hiển thị qua HoloLens dưới dạng hologram. Bác sĩ có thể quan sát cấu trúc nội tạng, vị trí khối u theo thời gian thực.
Trong ca phẫu thuật lồng ngực được NUH trình diễn, bác sĩ đeo kính XR và thao tác trực tiếp với hologram trong khi phẫu thuật thật. Sau khi đăng ký hình ảnh (ban đầu thực hiện thủ công), bác sĩ khóa mô hình 3D và kiểm tra lại bằng siêu âm. Tất cả diễn ra mượt mà nhờ mạng 5G ổn định, tốc độ cao.
Theo Giáo sư Gao, 5G không chỉ là giải pháp kết nối mà là nền tảng để xây dựng mô hình chăm sóc sức khỏe hoàn toàn mới: từ “care connected” sang “care coordinated” - một hệ thống nơi mọi dữ liệu, thiết bị và tác nhân AI vận hành liền mạch.
NUH đang phối hợp với Bộ Y tế Singapore để phát triển mạng 5G có bảo mật cấp phép, cho phép truyền dữ liệu bệnh nhân có định danh từ mọi thiết bị. Tầm nhìn trong tương lai, theo ông, là Internet vạn vật y tế (IoMT) trên nền tảng 5G - 6G - 7G, kết hợp điện toán đa tầng, bản sao số, XR và AI không gian. Khi đó, hệ thống tự động hóa đa tác nhân sẽ hỗ trợ hầu hết quy trình lâm sàng và vận hành, còn con người tập trung vào giám sát và đảm bảo an toàn.
Trải nghiệm của Bệnh viện Đại học Quốc gia Singapore cho thấy 5G và AI không chỉ là công nghệ mới, mà là nền tảng kiến tạo hệ sinh thái y tế thông minh: chính xác hơn, an toàn hơn, tiếp cận rộng hơn và hiệu quả hơn. Như Giáo sư Gao chia sẻ, đây không chỉ là bước tiến, mà là một cuộc cách mạng thực sự trong cách cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
