UDC, dấu hỏi khoản phải thu, phải trả

Bảng 1 cho thấy, lợi nhuận mà UDC mang về cho các cổ đông trong ba năm qua rất thấp, tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) thấp hơn nhiều so với lãi mua công trái.

Xây lắp là hoạt động kinh doanh chính của UDC, chiếm gần 60% doanh thu, nhưng lợi nhuận gộp từ hoạt động này đóng góp trong tổng lợi nhuận gộp khá khiêm tốn, trung bình chưa đến 20%. Lợi nhuận đạt thấp, nhưng để thực hiện các hợp đồng xây lắp, UDC phải vay nợ khá lớn, thể hiện ở tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu liên tục tăng. Mặt khác, các hợp đồng xây lắp gặp phải rủi ro chậm thanh toán thường xuyên khi các khoản phải thu của Công ty luôn ở mức cao, thậm chí phát sinh nhiều khoản phải thu từ lãi chậm thanh toán.

Hoạt động xây lắp đem lại 60% doanh thu cho UDC

Điều này làm cho dòng tiền cho hoạt động kinh doanh của UDC âm ở mức cao trong những năm qua. Hiện tượng thiếu hụt tiền trong hoạt động kinh doanh, các hợp đồng xây lắp chậm thanh toán và hiệu quả thấp đã đẩy Công ty vào tình trạng nợ nần, nhất là nợ vay.

Nếu nhìn sang các công ty cổ phần khác hoạt động trong lĩnh vực xây lắp, thì mức lợi nhuận mà nhiều công ty đạt được khá tốt, thậm chí có doanh nghiệp đang lấy xây lắp để nuôi các lĩnh vực khác và trả được lãi vay ngân hàng. Đây là câu hỏi mà nhiều nhà đầu tư đặt ra với UDC về năng lực quản lý chi phí đầu vào. Vấn đề quản trị ở UDC được phản ánh qua bản báo cáo thường niên năm 2011 một cách  sơ sài.

Đáng chú ý, báo cáo tài chính của UDC 3 năm qua cho thấy, có những khoản mục đang khiến NĐT đặt dấu hỏi. Trước hết, đó là khoản phải thu “tạm phân chia hoạt động hợp tác kinh doanh với Công ty Tân Thành”, được ghi nhận từ trước năm 2010, nhưng đến nay UDC vẫn không thu được tiền lên đến hơn 180 tỷ đồng. Dự án hợp tác này dù đã hoàn thành nhưng không tiêu thụ được và với thị trường bất động sản đang sụt giảm mạnh so với trước năm 2010 (thời điểm Công ty tạm ghi nhận), do đó khoản phải thu này khó có thể thu được tiền. Về mặt nguyên tắc, các bên góp vốn sẽ đánh giá lại khoản lợi nhuận này để giảm trừ thu nhập do tình hình khó khăn trong tiêu thụ và đưa đến việc điều chỉnh lại doanh thu. Thế nhưng, UDC lại “treo” khoản phải thu này cho đến bây giờ.

Thứ hai, có những khoản phải trả được “treo” từ trước năm 2010, nhiều khoản phải trả phát sinh tăng rất lớn, tổng giá trị hơn 170 tỷ đồng. Một trong những khoản phải trả lớn nhất của UDC là hợp tác với Công ty Tân Thành trong các dự án nhà ở Á Châu và Phú Mỹ. Tuy nhiên, việc góp vốn đầu tư lại không tìm thấy trên báo cáo tài chính của UDC. Về nguyên tắc, khi ghi nhận các khoản phải trả, phải đối ứng với các khoản mục tài sản, nhất là hoạt động góp vốn đầu tư. Tuy nhiên, hoạt động góp vốn này của Công ty không được ghi nhận. Điều này khiến nhà đầu tư liên tưởng đến mối quan hệ giữa khoản phải thu và khoản phải trả cùng của Công ty Tân Thành, để tạo ra những bút toán doanh thu và lợi nhuận trên sổ sách, làm “phình to” quy mô tài sản của UDC để tiện cho việc vay vốn ngân hàng?   

Bảng 1: Một số chỉ tiêu tài chính của UDC (Đơn vị: tỷ đồng)

Bảng 2: Các chỉ tiêu hoạt động xây lắp của UDC (Đơn vị: tỷ đồng)

Thuận An
Thuận An