Chưa hết áp lực
Ngày 16/10, tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố lên mức 24.089 đồng/USD, tăng 12 đồng so với cuối tuần qua. Tỷ giá bán tại Sở giao dịch NHNN duy trì ở mức 25.230 đồng/USD, ngang bằng cuối tuần qua.
Tại Vietcombank giữ nguyên giá giao dịch khi vẫn mua vào 24.245 đồng và bán ra 24.615 đồng/USD. Eximbank giảm 10 đồng khi mua vào 24.210 đồng/USD và bán ra 24.610 đồng/USD.
Các chuyên gia phân tích của Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định, từ nay tới cuối năm 2023, áp lực tỷ giá vẫn luôn thường trực ít nhất là đến tháng 11/2023 khi sức mạnh đồng đôla Mỹ được dự báo sẽ duy trì ở mức cao.
Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) dự kiến sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất USD vào tháng 11/2023 tới trước khi tính đến việc dừng tăng lãi suất.
TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn tài chính Trường đại học Kinh tế TP.HCM cũng cho rằng, việc Fed phát đi tín hiệu sẽ dừng tăng lãi suất USD trong cuộc họp cuối tháng 9/2023 thì chênh lệch lãi suất giữa USD và VND không còn cao nên áp lực tỷ giá sẽ có nhưng không quá nhiều.
Tỷ giá có áp lực cuối năm nay vì tính chất mùa vụ, nhu cầu thanh toán hàng nhập khẩu cao. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần xem xét cán cân tài khoản vốn có bị âm mạnh hay không, tức vốn ngoại có xu hướng rút vốn mạnh hay không.
"Nhưng tôi cho rằng sẽ không nhiều. Bởi Việt – Mỹ mới ký hiệp định nên Việt Nam sẽ là một trong những điểm đến thu hút của các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các nhà đầu tư Mỹ nên cán cân tài khoản vốn sẽ không quá nghiêm trọng, do đó tỷ giá cũng chỉ biến động nhẹ. Nếu tỷ giá trong năm nay lên 25.000 đồng/USD cũng không vấn đề gì, do USD mạnh lên so với các đồng tiền khác, trong khi chúng ta cứ neo VND thì sẽ không hỗ trợ được cho các doanh nghiệp xuất khẩu", TS Huân nhấn mạnh.
Một chuyên gia lĩnh vực tài chính cũng đưa ra nhận định, tỷ giá sẽ tiếp nối đà tăng trong những tháng sắp tới nên doanh nghiệp với các khoản vay ngoại tệ và xuất nhập khẩu cần chủ động trong việc sử dụng các sản phẩm phòng ngừa rủi ro trong khuôn khổ của pháp luật như kỳ hạn, hoán đổi.
Tuy nhiên, điểm thuận lợi giai đoạn này là nguồn cung ngoại tệ cùng tỷ giá ổn định nhờ ba yếu tố gồm: cán cân hàng hóa và dịch vụ duy trì trạng thái thặng dư, cầu ngoại tệ phục vụ hoạt động nhập khẩu không tăng do nhu cầu yếu; kiều hối ước tăng trưởng so với năm ngoái; dòng tiền từ các hoạt động giải ngân vốn đầu tư FDI và mua bán vốn cổ phần duy trì.
...nhưng không cao?
Trong báo cáo vĩ mô tháng 9/2023, VCBS duy trì đánh giá trong điều kiện thuận lợi, VND có thể giữ mức giảm giá hợp lý khoảng 3% so với đồng USD. Dự báo được đưa ra khi xem xét tương quan chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương trên thế giới. Trong khi đó, nhà điều hành vẫn đang ưu tiên mục tiêu hạ lãi suất cho vay khiến áp lực lên tỷ giá vẫn thường trực.
Trước đó, trong tháng 8, 9/2023, VND giảm giá khoảng 2,5% so với đồng USD, đưa mức giảm lên xấp xỉ 3% kể từ đầu năm.
Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc Khối ngoại hối, thị trường vốn và dịch vụ chứng khoán của HSBC Việt Nam cho rằng, tỷ giá đã có những bước tăng mạnh trong trung tuần tháng 9/2023 lên mức đỉnh lịch sử.
Bên cạnh những yếu tố cơ bản về vĩ mô, nhu cầu ngoại tệ tăng cao của khách hàng trong giai đoạn cuối quý và sắp tới là cao điểm cuối năm cũng là một trong những nguyên nhân. Tuy nhiên, HSBC đánh giá mức tăng của tỷ giá trong năm nay về cơ bản sẽ khác so với cùng kỳ năm trước, và sẽ ít biến động hơn. Nguồn cung ngoại tệ tương đối dồi dào.
Theo số liệu từ tổng cục hải quan, cán cân thương mại hàng hóa 8 tháng năm 2023 sơ bộ xuất siêu 19,9 tỷ USD. Vốn đầu tư FDI đăng ký cấp mới và điều chỉnh đạt gần 18,15 tỷ USD, tăng 8,2% so với cùng kỳ năm trước, số thực hiện ước đạt 13,1 tỷ USD, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm trước. Do đó, có cơ sở để dự báo cung ngoại tệ hiện nay vẫn đủ cân đối cầu trên thị trường.
Nhóm nghiên cứu HSBC đưa ra dự báo cặp tỷ giá USD/VNĐ sẽ tiếp nối đà tăng trong những tháng sắp tới, mặc dù mức độ biến động có thể không nhiều như giai đoạn cùng kỳ năm trước. Cụ thể, tỷ giá trung tâm có thể đạt mức 24.200 đồng/USD, tương đương mức giá khoảng 3,5% cho cả năm nay.
Do đồng USD tiếp tục cho thấy đà mạnh lên trong năm nay trong bối cảnh các dữ liệu kinh tế vĩ mô của Mỹ chưa có dấu hiệu suy giảm, đã tạo nên áp lực tỷ giá cho các đồng tiền trong khu vực, trong đó có Việt Nam.
Ngược lại, Trung Quốc chưa cho thấy được đà hồi phục kinh tế mạnh mẽ khi mở cửa sau đại dịch như kỳ vọng. Diễn biến này khiến đồng Nhân Dân Tệ cũng mất giá kỷ lục trong năm nay và với việc Trung Quốc là đối tác thương mại lớn của Việt Nam, thì VNĐ cũng chịu sức ép nhất định.
Một yếu tố khác là sau khi mua ròng mạnh cuối năm 2022 và ba tháng đầu năm 2023, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng suốt 5 tháng gần đây trên thị trường chứng khoán. Hoạt động của nhóm nhà đầu tư này, cùng với yếu tố mùa vụ khi nhu cầu của doanh nghiệp xuất nhập khẩu tăng cao trong những tháng cuối năm khiến nhu cầu ngoại tệ càng được đẩy cao.
Gần đây, NHNN đã phải điều tiết tín phiếu ngắn hạn để giảm bớt thanh khoản dư thừa trên hệ thống, song vẫn cố gắng để không tác động lớn tới mặt bằng lãi suất. Mặc dù vậy, Phó thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cũng nêu thế khó của nhà điều hành khi lãi suất và tỷ giá có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đặc biệt, thời gian gần đây USD tăng giá mạnh, nên NHNN đang theo dõi sát thị trường ngoại tệ, điều hành để ổn định tỷ giá.
