Trong bối cảnh này, tôi xin giới thiệu trường phái đầu tư giá trị của Warren Buffet, đã được sử dụng rộng rãi trên thế giới, để NĐT tham khảo trong việc tự chọn lựa chiến lược đầu tư phù hợp với khả năng, sở thích, mức độ chấp nhận rủi ro của mình.
Buffet, người được Tạp chí Forbes xếp hạng giàu thứ ba thế giới năm nay, với tổng tài sản đạt 47 tỷ USD (sau 53,5 tỷ USD của Carlos Slim Helu và 53 tỷ USD của Bill Gates). Hàng triệu NĐT trên thế giới đang lắng nghe từng lời của ông.
Buffet sinh năm 1930 tại Omaha, Bang Nebraska, Mỹ. Trong khi học tại Trường đại học Nebraska, ông đã đọc cuốn sách về đầu tư của giáo sư Đại học Columbia tên là Benjamin Graham và chịu ảnh hưởng của Graham từ đó. Buffet tốt nghiệp Đại học Nebraska với bằng Thạc sỹ kinh tế, sau đó hợp tác với Graham để thành lập Quỹ Graham - Newman. Đến 1956, Graham về hưu và Buffet lập quỹ mới, với cổ đông là gia đình và bạn bè, số vốn ban đầu của Quỹ là 105.000 USD. Trong 13 năm, Quỹ có tỷ suất lợi nhuận bình quân 29,5%, dù chỉ số Dow Jones có 5/13 năm suy giảm.
Năm 1962, cổ phiếu của Hãng thẻ tín dụng American Express rớt giá thảm hại, từ 65 USD xuống 35 USD, do có rắc rối với khách hàng. Buffet hiểu rằng, giá cổ phiếu của một công ty mạnh khỏe về tài chính đã bị định giá dưới giá trị nội tại của nó (Intrinsic value), nên đã đặt cược 40% giá trị tài sản của Quỹ trị giá 13 triệu USD vào hãng này và tận hưởng niềm vui khi thấy giá cổ phiếu tăng gấp 3 lần trong hai năm sau đó. Đây là một chiến lược "thuần" Graham và "thuần" Buffet.
Dưới đây là sơ lược một số quy tắc lựa chọn công ty để đầu tư của Buffet:
- Thứ nhất, quy tắc quản lý. Khi chọn công ty để đầu tư, Buffet chú ý rất kỹ chất lượng quản lý của công ty đó, tiêu chí lựa chọn là: sự quản lý có hợp lý không? ban quản lý có công chính liêm minh không, có chống lại cổ đông không, có dũng cảm, dám làm dám chịu trách nhiệm, báo cáo trung thực và đầy đủ cho cổ đông không?
- Thứ hai, quy tắc tài chính. Buffet chọn công ty có tỷ suất lợi nhuận trên vốn cổ phần cao (ROE), chứ không phải là lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) trong quá khứ. Hơn nữa, ông chọn công ty có ROE cao trên cơ sở có ít hoặc không có nợ, vì những công ty có sử dụng đòn bẩy tài chính cao dễ bị thua lỗ nặng trong thời kỳ suy thoái.
- Thứ ba, định giá DN, cổ phiếu. Buffet sử dụng mô hình chiết khấu dòng tiền. Ông tính toán và ước tính dòng tiền trong tương lai trên cơ sở các yếu tố nói trên như quản lý, tài chính, mô hình kinh doanh…, sau đó đưa dòng tiền về hiện giá (present value) với suất chiết khấu hợp lý. Sau khi xác định được giá trị DN, Buffet tính được giá trị cổ phiếu và chọn lựa thời điểm thích hợp để mua vào. Thời điểm mua là khi giá cổ phiếu thấp hơn giá trị nội tại của DN, rồi nắm giữ nó lâu dài để gặt hái kết quả thông qua luồng cổ tức hàng năm cùng với sự tăng giá của cổ phiếu qua thời gian, do hiệu quả kinh doanh mà DN đó mang lại.