Các công ty Mỹ hay châu Âu từng kỳ vọng Trung Quốc là thị trường béo bở hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, thị hiếu người tiêu dùng thay đổi và thách thức từ các đối thủ bản địa mới đang buộc các ông lớn này phải nhìn lại chiến lược để thành công tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
“Thị hiếu người tiêu dùng Trung Quốc đang thay đổi nhanh chóng”, Benjamin Cavender – chuyên gia phân tích tại hãng tư vấn China Market Research Group ở Thượng Hải nhân định.
Coca-Cola là một trong những thương hiệu hàng đầu đang phải thích nghi với thực tế mới này. “Chúng tôi đã thấy sự thay đổi dữ dội trong mô hình tiêu dùng ở Trung Quốc”, Curtis Ferguson – CEO Coca-Cola tại Trung Quốc chia sẻ hồi cuối tuần trước tại Diễn đàn Kinh tế thế giới ở thành phố Thiên Tân.
Ferguson cho biết, nửa năm qua, Coca-Cola đã ra mắt hơn 30 loại đồ uống mới, nâng tổng số sản phẩm dòng đồ uống hãng có tại Trung Quốc lên 275, bao gồm từ loại Coke bình thường cho tới các loại kỳ lạ hơn như hương vị đậu vàng và sợi táo, thậm chí còn có trà dành riêng cho thị trường này.
Đây là sự thay đổi lớn với Coca-Cola khi trước đây quen tiếp cận thị trường chủ yếu dựa vào sức mạnh thương hiệu.
Ông cho rằng, doanh nghiệp phương Tây không đủ sức để coi các thương hiệu của mình là bất khả xâm phậm. “Bạn phá hủy thương hiệu của riêng mình tại Trung Quốc, hoặc người khác sẽ làm nó thay bạn”, Ferguson nhấn mạnh.
Trong khi đó, Starbucks cũng nhận thức được những khó khăn khi người Trung Quốc chuyển đổi thói quen tiêu dùng. Hãng này hiện có 3.000 cửa hàng tại Trung Quốc và là một trong những chuỗi cà phê đứng đầu thị trường.
Tuy nhiên, tăng trưởng của Starbucks tại Trung Quốc đột ngột giảm chỉ vài tuần sau khi công bố kế hoạch để bùng nổ nhanh chóng tại đây. Một phần nguyên nhân là Starbucks phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các đối thủ giàu tiềm lực tại địa phương.
Chưa đầy một năm trước, Luckin Coffee khai trương cửa hàng đầu tiên tại Trung Quốc nhưng hiện đã sở hữu hơn 500 cửa hàng. Trong khi, khách hàng Trung Quốc cũng thích mua cà phê trực tuyến, ngày càng có nhiều người chuyển sang đặt hàng qua các ứng dụng như Meituan Dianping.
“Starbucks luôn chậm áp dụng công nghệ tại Trung Quốc. Khách hàng mệt mỏi vì phải xếp hàng chờ đợi”, Cavender cho biết. Doanh nghiệp này cũng đang cố gắng để thay đổi khi mới đây đã bắt tay Alibaba – hãng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc để cung cấp các dịch vụ giao cà phê.
Không chỉ các hãng đồ uống, các nhà sản xuất xe hơi cũng đang vật lộn để theo kịp sự thay đổi của thị trường ôtô lớn nhất thế giới. Các hãng xe này đang bị đe dọa bởi tốc độ phát triển nhanh chóng của các nhà sản xuất xe điện được Bắc Kinh hỗ trợ.
Francois Provost – Chủ tịch Renault tại châu Á Thái Bình Dương cho biết, doanh nghiệp của ông đang phải cạnh tranh với cả các hãng truyền thống và các đối thủ mới nổi tại Trung Quốc. Ông ví dụ, hãng xe Trung Quốc - Nio bán một chiếc SUV tại thị trường này rẻ hơn một nửa so với chiếc Model X của hãng xe điện Tesla.
Provost nhận định, với hầu hết khách mua xe lần đầu, giá là cốt yếu tại Trung Quốc. Tuy nhiên, tài xế cũng quan tâm đến loại xe điện nào có thời lượng pin cao hơn khi mà quốc gia này vẫn đang trong quá trình xây dựng các trạm sạc ở khắp nơi.
“Thách thức lớn là phải tăng được phạm vi hoạt động của xe và giảm giá thành cùng một thời điểm. Điều này sẽ làm khó các nhà sản xuất xe. Nói thật là chúng tôi không thể thực hiện việc này”, Provost nói.
Trong khi dó, một thương hiệu toàn cầu khác là Apple cũng mất thị phần vào tay các hãng công nghệ Trung Quốc trong hai năm qua.
Theo ước tính của giới phân tích, iPhone chiếm doanh số chưa tới 10% tại quốc gia này, trong khi tại Mỹ là khoảng 40%. Doanh nghiệp của Tim Cook đang phải cạnh tranh khốc liệt với các hãng Huawei, Oppo, Vivo và Xiaomi tại Trung Quốc.
Mo Jia – nhà nghiên cứu tại Canalys nhận định, Apple đã trượt dốc khá nhiều tại Trung Quốc những năm gần đây bởi sự thay đổi công nghệ từ các thương hiệu nội địa.
Hai mẫu iPhone mới nhất của Apple - XS và XS MAX thêm các tính năng để thu hút khách hàng Trung Quốc như sim kép và màn hình rộng hơn. Tuy nhiên, giới phân tích không tin điều này sẽ mang đến nhiều khác biệt.