Hứa hẹn tăng trưởng
Ngành cảng biển đóng vai trò quan trọng thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. Năm 2018, khối lượng lưu vận của toàn bộ hệ thống cảng Việt Nam đạt 17,8 triệu TEU, tăng 23% so với 2017. Cụm cảng phía Nam và phía Bắc chiếm chủ đạo trong tỷ trọng lưu vận hàng hóa thông qua và tăng trưởng lưu vận những năm qua. Đây cũng là hai cụm cảng quan trọng nhất cả nước, đã lọt danh sách 50 cảng container lớn nhất thế giới.
Tại cụm cảng phía Bắc, cụ thể là khu vực Hải Phòng, sự chuyển dịch công suất diễn ra mạnh mẽ từ các cảng thượng nguồn sang các cảng hạ nguồn để đón các tàu lớn. Ngoài ra, Lạch Huyện với vị trí nước sâu sẽ là khu vực cảng chiến lược ở phía Bắc và là khu vực chính tạo tăng trưởng công suất. Khu vực thượng nguồn về dài hạn sẽ được chuyển đổi công năng thành kho bãi hoặc khu đô thị.
Hiện tại, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn là doanh nghiệp đầu tiên đầu tư vào khu vực Lạch Huyện với Cảng Container quốc tế Hải Phòng (HICT). CTCP Cảng Hải Phòng (PHP) và CTCP Tập đoàn Container Việt Nam (VSC) sẽ đầu tư trong vòng 3-5 năm tới. Với vị chí chiến lược, theo Công ty Chứng khoán MB (MBS), Lạch Huyện sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư hơn nữa trong thời gian tới.
Tại phía Nam, cảng Cái Mép - Thị Vải đang được quy hoạch tới năm 2030 trở thành khu vực cảng quan trọng nhất cả nước. Khu vực này với vị trí nước sâu có thể đón những tàu chở hàng lớn và đang thu hút vốn đầu tư liên doanh của các hãng tàu lớn. Sản lượng của cảng hiện chiếm 30% tổng lưu vận hàng hóa khu vực phía Nam và tỷ trọng sẽ còn tăng lên trong tương lai.
Theo đánh giá của MBS, CTCP Cảng Hải Phòng (PHP) và CTCP Vận tải và xếp dỡ Hải An (HAH) là 2 doanh nghiệp có triển vọng nhất ở khu vực phía Bắc. Với PHP, cảng Hoàng Diệu còn đang được chuyển đổi công năng để xây cầu phục vụ cho phát triển đô thị thành phố. Dù vậy, các cảng khác của PHP nằm ở hạ nguồn có hiệu năng hoạt động không cao.
Trong các doanh nghiệp hạ nguồn, VSC và CTCP Đầu tư và phát triển Cảng Đình Vũ (DVP) đều có tỷ suất lợi nhuận cao, nhưng hiện đã đạt toàn dụng công suất và chưa có kế hoạch mở rộng trong tương lai gần.
Tăng thu hút nhà đầu tư
Trên thị trường chứng khoán, những dự báo tích cực đang giúp giao dịch của nhóm cổ phiếu ngành cảng biển trở nên sôi động hơn. Đơn cử, cổ phiếu GMD của CTCP Gemadept có khối lượng giao dịch khớp lệnh trung bình 10 phiên đạt khoảng 440.000 đơn vị/phiên, thị giá quanh mức 27.000 đồng/cổ phiếu. Trong cơ cấu cổ đông của GMD, sở hữu nước ngoài chiếm phần lớn, trong đó nhóm Quỹ Vietnam Invesments Fund nắm gần 60,7 triệu cổ phiếu, tương đương 20,44% vốn (tính đến 10/7/2019).
Được biết, GMD có kế hoạch triển khai cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 2 vào cuối năm 2019, đồng thời tái khởi động xây dựng cảng Germalink tại khu vực Cái Mép phục vụ cho chiến lược tăng trưởng dài hạn. GMD đặt kế hoạch doanh thu 2019 đạt 2.953 tỷ đồng, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh 702 tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2018 Kết quả kinh doanh 5 tháng đầu năm 2019 của GMD ghi nhận khả quan, sản lượng tàu tại các bến cảng của GMD đạt 321 tàu, tăng 4% so với cùng kỳ 2018.
Hay với VSC, trung bình 10 phiên gần nhất có khoảng 145.000 cổ phiếu VSC được giao dịch mỗi phiên, thị giá quanh mức 31.000 đồng/CP, thậm chí tăng đến 38.000 đồng/CP thời điểm giữa tháng 3/2019. Lượng cổ phiếu do nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ cũng ở mức cao, gần 40% vốn (tính đến 3/6/2019).
Theo MBS, trong 5 tháng đầu năm 2019, sản lượng tàu tại các bến cảng của VSC đạt 304 tàu, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu VSC năm 2019 dự kiến đạt 1.638 tỷ đồng, lợi nhuận ròng 251 tỷ đồng, giảm 16% so với năm 2018. MSB đánh giá, tăng trưởng của VSC sẽ chậm lại từ năm 2019 do đã hoạt động ở mức toàn công suất. VSC sẽ khó bứt phá về doanh thu cho tới khi cảng mới được vận hành. VSC dự kiến sẽ đầu tư bến cảng mới tại khu vực Lạch Huyện giai đoạn 2022-2023.
Theo nhận định của Công ty Chứng khoán FPT (FPTS), trong dài hạn, khu vực cảng biển miền Trung có khả năng phát triển khi thu hút được các dự án FDI, cũng như ghi nhận lợi nhuận từ các khu công nghiệp đang được đầu tư. Ngoài ra, việc phát triển khu vực cảng biển miền Trung giúp việc lưu thông hàng hóa Bắc - Nam thuận lợi hơn.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết, nhóm cổ phiếu cảng biển từng có thanh khoản không cao, nay thu hút trở lại dòng tiền do được hưởng lợi từ các hiệp định thương mại tự do. Tuy vậy, không phải tất cả đều tích cực, chỉ những cảng biển có năng lực phục vụ quốc tế mới được nhà đầu tư quan tâm.
Chia sẻ về triển vọng cổ phiếu cảng biển trong nửa cuối năm, ông Minh nhận định, ngành cảng biển nằm trong nhóm ngành hưởng lợi, song hệ thống logistic của Việt Nam tương đối lạc hậu. Theo đó, Chính phủ đã phê duyệt đề án xây dựng thị trường vận tải cạnh tranh (theo Quyết định 703 ngày 7/6/2019) nhằm giúp tái cấu trúc, phát triển ngành logistic. Đề án này sẽ không chỉ là đòn bẩy thúc đẩy ngành cảng biển phát triển, mà còn góp phần cải thiện giá cổ phiếu nhóm cổ phiếu cảng biển trong dài hạn.
