Văn bản nêu rõ xét đề nghị của Sở Tư pháp tại công văn số 160/STP-BTTP ngày 3/9/2019 về những bất cập trong quy định pháp luật về giao dịch bất động sản.
Cụ thể, Sở Tư pháp tiếp tục theo dõi, kịp thời hướng dẫn giải quyết (hoặc đề xuất giải quyết) tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc công chứng hợp đồng giao dịch bất động sản, trong đó có bất động sản hình thành trong tương lai.
Bên cạnh đó, phối hợp với các cơ quan liên quan (Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM…) tổ chức thực hiện tốt Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
Ngoài ra, nghiên cứu phương án bổ sung các biện pháp phối hợp giữa cơ quan đăng ký đất đai với cơ quan Tòa án và cơ quan giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tổ chức hành nghề công chứng trong vấn đề thông tin về thông báo thụ lý tranh chấp khiếu nại hoặc văn bản ngăn chặn.
Sở Tài nguyên và Môi trường: Chỉ đạo văn phòng đăng ký đất đai TP thường xuyên báo cáo các khó khăn, vướng mắc và kịp thời hướng dẫn hoặc đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định về đăng ký biện pháp bảo đảm đối với quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và tăng cường việc kiểm tra tiếp nhận hồ sơ theo quy định.
Đồng thời, chủ trì, phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung cấp thành phố về quản lý đất đai, tiến đến kết nối, chia sẻ thông tin với Sở Tư pháp và các cơ quan có liên quan về chương trình cơ sở dữ liệu về đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và công chứng giao dịch bất động sản.
Sở Xây dựng: Thực hiện tốt việc công khai trên Cổng thông tin điện tử từ Sở các thông tin về nhà ở đủ điều kiện được bán, cho thuê mua, được huy động vốn quy định của pháp luật, trong đó thông tin rõ về số lượng và danh sách các căn hộ đủ điều kiện để bán trong tổ số căn hộ của dự án đầu tư xây dựng nhà ở.
Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường thường xuyên kiển tra việc chấp hành pháp luật của chủ đầu tư tại các dự án trên địa bàn TP, kịp thời phát hiện vi phạm chủ đầu tư, nhất là tình trạng chủ đầu tư vừa thế chấp dự án cho ngân hàng vừa chuyển nhượng cho người dân khi chưa có văn bản đồng ý của bên góp vốn, bên mua, thuê mua nhà ở và bên nhận thế chấp.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc nắm bắt, giám sát việc tổ chức thực hiện dự án, mua, bán bất động sản của chủ đầu tư đối với khách hàng.
UBND quận, huyện thực hiện các biện pháp tuyên truyền, khuyến khích các cá nhân, tổ chức khi giao dịch với tổ chức kinh doanh bất động sản cần chủ động lựa chọn hình thức công chứng hợp đồng, để giảm thiểu rủi ro trong giao dịch.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM chấn chỉnh các tổ chức tín dụng thực hiện quyền giám sát, theo dõi đối với tài sản bảo đảm hình thành trong tương lai.
Đặc biệt, văn bản nêu rõ trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc phát sinh, các cơ quan, đơn vị có văn bản báo cáo đề xuất gửi Sở Tư pháp để tổng hợp, báo cáo với UBND TP.HCM xem xét, quyết định.
Ngoài ra, UBND TP.HCM cũng vừa có văn bản số 3753/UBND-NCPC gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét, giải quyết những bất cập trong giao dịch bất động sản.
Trong văn bản, UBND TP đề xuất, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tư pháp xem xét, đề xuất Chỉnh phủ sửa đổi quy định đối với giao dịch bất động sản hình thành trong tương lai của chủ đầu tư với tổ chức tín dụng, cá nhân, tổ chức theo hướng phải công chứng để đảm bảo tính chặt chẽ (cập nhập, theo dõi, tra cứu Cơ sở dữ liệu công chứng), bảo vệ quyền lợi của khách hàng và phòng ngừa vi phạm của doanh nghiệp hoạt động kinh doanh bất động sản (nếu có).
Bổ sung quy định về thành phần hồ sơ đối với trường hợp đăng ký thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai của cá nhân, pháp nhân, hộ gia đình mua nhà ở hình thành trong tương lai trong dự án đầu tư xấy dựng nhà ở bao gồm: Bản sao Giấy chứng nhận hoặc Quyết định giao đất, cho thuê đất do cơ quan có thểm quyền cấp cho chủ đầu tư.
Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Xây dựng xem xét, đề xuất Chỉnh phủ Quy định cụ thể về hoạt động giao dịch bất động sản thông qua hình thức “Hợp đồng góp vốn đầu tư”, “Hợp đồng thỏa thuận điều kiện chuyển nhượng bất động sản”, “hợp đồng nguyên tắc chuyển nhượng, hứa chuyển nhượng”, “hợp đồng đặt cọc”, “giữ chỗ” và các loại hợp đồng tương tự đối với nhà ở hình thành trong tương lai tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở.
Quy định bổ sung trách nhiệm của chủ đầu tư trước khi bán, cho thuê căn hộ chung cư. Bên cạnh việc xóa thế chấp căn hộ được giao dịch, chủ đầu tư phải đồng thời óa đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất xây dựng chung cư đó.
Bổ sung quy định thành phần hồ sơ đăng ký thế chấp làm cơ sở để cơ quan đăng ký thế chấp có cơ sở xác định nhà ở “đang trong quá trình đầu tư xây dựng và chưa được nghiệm thu đưa vào sử dụng”.
Giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng cơ sở dữ liệu công chứng, chứng thực liên thông, tiến tới kết nối, chia sẻ dữ liệu công chứng, chứng thực với cơ sở dữ liệu về quản lý đất đai của Văn phòng Đăng lý đất đai (trong đó có dữ liệu đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất) và cơ sở dữ liệu về biện pháp bảo đảm của Trung tân Đăng ký giao dịch, tài sản của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm, Bộ Tư pháp.
Giao Bộ Xây dựng xem xét, đề xuất Chính phủ Quy định chủ đầu tư thực hiện thông báo công khai thông tin về bất động sản hình thành trong tương lai tại UBND quận, huyện nơi dự án được triển khai, trong đó UBND các quận, huyện có trách nhiệm đưa ra các hình thức thông tin tuyên truyền phù hợp (qua trang thông tin điện tử, qua thông báo dán tại UBND phường, qua công tác giám sát chủ đầu tư tại địa bàn, qua đường dây nóng, bộ phận địa chính phường, qua ứng dụng công nghệ thông tin…)
Bổ sung hình thức xử phạt hành chính “đình chỉ hoạt động kinh doanh bất động sản 12 tháng” đối với hành vi không công khai, công khai không đầy đủ hoặc không đúng các nội dung về tình trạng của bất động sản theo quy định “đang thế chấp, chưa có văn bản của Sở Xây dựng về nhà ở đủ điều kiện để bán, cho thuê mua).
Bổ sung “hợp đồng bảo lãnh của tổ chức tín dụng” trong thành phần hồ sơ đề nghị Sở Xây dựng có văn bản thông báo bất động sản đủ điều kiện được bán, cho thuê mua.
