Theo Phòng thí nghiệm Ngân sách của Đại học Yale, thuế quan do Tổng thống Trump công bố kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1 đã đưa mức thuế quan thực tế của Mỹ lên mức ước tính 17,3%.
Bao gồm cả thỏa thuận mới nhất đã thống nhất với EU vào cuối tuần qua, Tổng thống Trump đã đưa tổng mức thuế của Mỹ lên gần mức 20% - mức cao nhất kể từ đợt tăng thuế quan những năm sau Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley năm 1930, nhằm tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa, đặc biệt là nông sản.
Đến thời điểm hiện tại, Tổng thống Trump đã đạt được các thỏa thuận đối với gần 45% tổng lượng hàng nhập khẩu của Mỹ, mà bức tường thuế quan này có nguy cơ sẽ kích hoạt một sự tái định hình lại thương mại toàn cầu.
“Tổng thống Trump đã tạo ra một kỷ nguyên mới cho chủ nghĩa bảo hộ thương mại của Mỹ, và cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống thương mại toàn cầu”, Eswar Prasad, giáo sư chính sách thương mại và kinh tế tại Đại học Cornell cho biết.
Việc triển khai chính sách thương mại của Tổng thống Trump được đánh dấu bằng một loạt bước ngoặt, cũng như các miễn trừ cho các sản phẩm và lĩnh vực quan trọng.
Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã đạt được các thỏa thuận hạn chế hoặc đưa ra các khoản miễn trừ đáng kể cho các quốc gia chiếm 60% lượng hàng nhập khẩu của Mỹ vốn phải chịu thuế quan đối ứng, làm giảm toàn bộ tác động của mức thuế cao nhất mà ông đã tuyên bố trước đó.
Mexico và Canada
Các miễn trừ không bao gồm hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada - những quốc gia chịu ảnh hưởng của một chế độ thuế quan riêng biệt mà Tổng thống Trump cho biết là nhằm giải quyết nạn buôn bán fentanyl và an ninh biên giới.
Thỏa thuận với EU là thỏa thuận lớn nhất trong các thỏa thuận mà Tổng thống Trump hoan nghênh, bên cạnh các thoả thuận thương mại với Anh, Indonesia, Philippines, Nhật Bản và Việt Nam.
Thị trường nhìn chung đã phản ứng tích cực với những thỏa thuận này, trong khi các nhà lãnh đạo thế giới cũng hoan nghênh chúng. Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu đã gọi thỏa thuận của EU là một "bước đột phá" mang lại "sự chắc chắn trong thời kỳ bất ổn".
Tuy nhiên, các thoả thuận cũng đã khiến các quốc gia liên quan phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn nhiều so với giai đoạn trước nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump.
Theo ước tính mới nhất của Đại học Yale, mức thuế quan thực tế của Mỹ là 17,3%, là mức cao nhất kể từ năm 1935, khi mức thuế này là 17,5%. Con số này có thể tăng cao hơn nữa nếu như Tổng thống Trump thực hiện việc áp thuế quan trả đũa hoàn toàn đối với các quốc gia không đạt được thỏa thuận với ông trước ngày 1/8.
Alan Wolff, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết, thuế quan sẽ gây ra "sự thay đổi mô hình thương mại" khi một số công ty dịch chuyển chuỗi cung ứng.
"Mỹ, thị trường tốt nhất thế giới theo quan điểm của Tổng thống Trump hiện không còn tốt như trước. Các công ty có thể tìm kiếm những nơi khác để bán hàng hóa, ở nơi mà khả năng tiếp cận thị trường không bị ảnh hưởng”, ông cho biết.
Mặt khác, trong số các thỏa thuận mà Tổng thống Trump đã đạt được, các tuyên bố hoặc văn bản chung chỉ được đưa ra cho các thỏa thuận với Anh và Indonesia, trong khi một số thỏa thuận có các báo cáo khác nhau về chi tiết giữa hai bên.
Trung Quốc
Mỹ đã đồng ý giảm leo thang thuế quan với Trung Quốc vào tháng 5 sau khi Tổng thống Trump tăng mức thuế bổ sung lên 145%. Mặc dù Tổng thống Trump ca ngợi các cuộc đàm phán tại London, nhưng hai quốc gia hiện vẫn chưa đạt được tiến triển nào trong việc giải quyết những khác biệt kinh tế và thương mại cơ bản đã tồn tại trước khi Tổng thống Trump bắt đầu cuộc chiến thương mại.
Trong khi đó, Tổng thống Trump đã đưa ra những ưu đãi đáng kể cho hai trong số những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ là Mexico và Canada, mặc dù ông đã không đạt được thỏa thuận nào với họ kể từ khi tạm dừng thuế quan vào ngày 2/4.
Các nhà đầu tư đã hoan nghênh hàng loạt thỏa thuận thuế quan của Mỹ, đặt cược rằng mối đe dọa về một cuộc chiến thương mại toàn diện đã được ngăn chặn. Cổ phiếu tại Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đều đạt mức cao kỷ lục trong những ngày gần đây, đánh dấu sự phục hồi nhanh chóng sau đợt bán tháo hồi tháng 4.
"Tất cả chỉ là sự nhẹ nhõm…Có thỏa thuận vẫn tốt hơn là không có thỏa thuận", Gerry Fowler, người đứng đầu chiến lược cổ phiếu châu Âu tại UBS cho biết.
Tuy nhiên, những đợt tăng giá này có thể sẽ sớm thoái lui và nhường chỗ cho những lo ngại khi thực tế về mức thuế quan cao được các nhà đầu tư nhận thức rõ ràng. Chiến lược gia Gerry Fowler cho biết, thị trường đã thể hiện sự nhẹ nhõm khi rủi ro giảm xuống trong vài ngày đầu sau thỏa thuận, "nhưng sau đó thị trường lại quay trở lại với các yếu tố cơ bản".
Trong trường hợp thỏa thuận với EU, "mức thuế 15% sẽ có tác động đáng kể đến lợi nhuận, và sẽ có yếu tố thuế quan được đưa vào điều chỉnh lợi nhuận trong sáu tháng tới", chiến lược gia Gerry Fowler cho biết.
Ngược lại, đồng đô la vẫn chưa phục hồi sau sự hỗn loạn của thị trường sau thông báo về mức thuế quan đối ứng được công bố vào ngày 2/4. Đồng đô la hiện vẫn thấp hơn gần 10% so với các đồng tiền chủ chốt khác trong năm nay.
