Tổ quốc, nhìn từ biển…

Cái giá của hòa bình

Nhìn lại lịch sử nước nhà, trong 14 cuộc xâm lược của ngoại bang được ghi lại cụ thể thì có đến 10 cuộc được tấn công bắt đầu từ đường biển. Tổ quốc ta có quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và thềm lục địa phía Nam từ lâu đã thành vị trí tiền tiêu, tạo thành vòng cung án ngữ bảo vệ phía Đông đất nước. Bán đảo Cam Ranh là điểm nối đất mẹ với vòng cung trên có một vị trí thật quan trọng, không chỉ trong chiến lược quốc phòng mà còn đối với cả mục tiêu kinh tế.

Từ ngày 2/5/2002, căn cứ quân sự Cam Ranh được chuyển một phần mục đích sử dụng thành một cơ sở dân sự với Cảng Hàng không Quốc tế Cam Ranh về Nha Trang chưa đầy 1 tiếng, với hơn 40 km đường ven biển đẹp như tranh vẽ. Đi từ đường 1 vào lối qua cầu Long Hồ vẫn còn đó một bốt gác không sử dụng như một chứng tích chuyển giao giữa thời chiến và thời bình.

Chúng tôi đến Bộ chỉ huy Vùng 4 Hải quân, để lại phía sau là TP. Nha Trang đầy nắng và gió. Vừa đi vừa ngẫm nghĩ, có lẽ ít ở nơi đâu trên đất nước này, sự phồn thịnh, náo nhiệt của những hoạt động kinh tế, du lịch lại hòa hợp một cách tự nhiên với sự nghiêm cẩn, cảnh giác của những vị trí quốc phòng như nơi đây vậy.

Ai đã đến sân bay quốc tế Cam Ranh để vào TP. Nha Trang xin dừng lại dù chỉ một chút trước tượng đài bên đường gần đó để ngẫm về cái giá của hòa bình. Hai bên tượng đài Cam Ranh có những tấm bia ghi danh 44 quân nhân Liên Xô/Nga và 176 cán bộ chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam đã hy sinh tại Cam Ranh và khu vực miền Trung vì hoà bình và ổn định khu vực. Đứng đầu danh sách bên phía Việt Nam là các liệt sĩ anh hùng lực lượng vũ trang đã hy sinh sáng ngày 14/3/1988 khi bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc tại khu vực các bãi, đảo Gạc Ma, Cô Lin, Len Đao: Anh hùng, liệt sỹ trung tá Trần Đức Thông, Lữ đoàn phó Lữ đoàn 146; anh hùng, liệt sỹ, Đại úy Vũ Phi Trừ, Thuyền trưởng tàu HQ 604; anh hùng, liệt sỹ, Thiếu úy Trần Văn Phương, Chỉ huy phó đảo Gạc Ma, Thuyền trưởng tàu 505 Vũ Huy Lễ... Họ đã chiến đấu, hy sinh vì chủ quyền dân tộc, bảo vệ từng thước đất cha ông với tất cả lòng kiêu hãnh dân tộc biến thành ý chí kiên cường “còn người, còn đảo”...

27 năm trôi qua rồi nhưng như còn đâu đây tiếng hô của Thiếu úy Trần Văn Phương trước khi hy sinh: "Thà hy sinh chứ không chịu mất đảo, để máu của chúng ta tô thắm cờ truyền thống". Tổ 3 người gồm anh và hai chiến sĩ Nguyễn Văn Tư, Nguyễn Văn Lanh đã lấy máu của mình để bảo vệ lá cờ Việt Nam đang cắm trên bãi đá Gạc Ma. 64 người anh hùng đã ngã xuống ở Gạc Ma cùng tuổi trẻ và lòng yêu nước vì biển đảo quê hương. Và Trường Sa cho đến nay rồi cả sau này vẫn mãi là tiền tiêu giữ chủ quyền đất nước, là chỗ dựa vững chắc cho ngư dân ra khơi...

Lại chợt nghĩ, trong các tour du lịch Nha Trang sao không thể có chương trình tưởng nhớ những chiến sĩ đã ngã xuống vì chủ quyền dân tộc nhỉ? Để trong những chuyến du lịch đầy những nụ cười ấy có thêm những giọt nước mắt tưởng nhớ. Những giọt nước mắt ấy quý biết chừng nào khi thanh tẩy tâm hồn, để mỗi người hiểu rõ hơn cái giá của những nụ cười giữa thành phố du lịch đầy nắng và gió này.

Những người giữ cho “biển lặng”

Chuẩn Đô đốc, Chủ nhiệm Chính trị Quân chủng Hải quân Đặng Minh Hải cùng những người lính của mình niềm nở tiếp đón chúng tôi như những người thân trong nhà. Gặp các anh và đến các đơn vị, xuống tàu thăm các chiến sĩ, mỗi người trong đoàn đều cảm nhận như được họ truyền sang mình ngọn lửa nhiệt huyết, được truyền sang tình yêu biển đảo luôn tràn đầy trong mỗi người lính biển.

Dân tộc Việt đang vươn ra biển lớn theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Các anh đang giữ cho “biển lặng” để bà con ngư dân ta và các ngành nghề khác vươn khơi, bám biển. Thượng tá Thắng, chỉ huy Lữ đoàn phòng vệ biển đảo hồn nhiên kể những lần Hải quân, cảnh sát biển ta đối mặt với sự thù địch, những lần xua hàng chục tàu cá nước ngoài vào biển của mình khai thác với nụ cười hiền khô như kể về những chuyến ra khơi, vào lộng. Tôi thật sự xúc động khi nghe anh khẳng định, lính Hải quân nhất định bảo vệ được biển đảo của Tổ quốc. Sức mạnh ấy không hẳn từ vũ khí, khí tài, tàu nổi, tàu ngầm hiện đại, bởi nước ta nhỏ và còn nghèo, sao đọ được với nước lớn về tàu nhỏ, tàu to.

Chuẩn Đô đốc Hải giải thích rõ hơn: “Sức mạnh của chúng tôi là tựa lưng vào Đất Mẹ với cả một dân tộc khát khao hòa bình, ổn định và phát triển đứng bên”. Vâng, khát khao ấy chở nặng chiều dày lịch sử với triết lý “Lấy nhân nghĩa thắng hung tàn, lấy trí nhân thay cường bạo” đã được cụ Nguyễn Trãi tổng kết.

Nhân nghĩa và trí nhân ấy không chỉ trong cư xử giữa con người với con người mà với cá biển, chim trời. Dạo cuối năm, tàu HQ-641 đang làm nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam đã phát hiện một con cá voi nặng khoảng 7 - 8 tấn, bị lưới cuốn trên thân thể, trong tình trạng đã kiệt sức và đang trôi dạt ở Bãi Cạn, phía Tây đảo An Bang, thuộc quần đảo Trường Sa. Ngay lập tức, bộ đội Hải quân trên tàu đã tổ chức cứu vớt, rồi dùng công cụ mang theo để cắt lưới, cứu con cá voi bị mắc nạn. Sau vài giờ, chú cá voi đã được trở lại biển cả mênh mông một cách an toàn.

Ở đảo Sinh Tồn Đông có từng đàn chim nhạn qua bao mùa mưa nắng đã trở nên thân thiết, cùng bầu bạn và gần gũi bên những người lính Hải quân để vượt qua sóng gió khắc nghiệt của đại dương. Trên đảo có những hàng cọc bê tông dùng để chắn sóng, nhưng lính ta "sáng tạo" đặt thêm những khay cát phía trên cho chim làm tổ.

Ở một nhà giàn DK1 giữa biển cả mênh mông chỉ có tổ 3 người cùng một chú chó đem ra từ đất liền. Bão tố khiến tàu tiếp tế không ra được và nước ngọt, lương thực dần cạn kiệt. Để cầm cự, tổ ba người họp quyết định hy sinh chú chó. Anh tổ trưởng vừa khóc vừa thả chó xuống chân nhà giàn. Đêm đến, chú chó nhỏ lại quay về sũng sịu nước rúc vào lòng những người lính...

Trường Sa trong mỗi trái tim

Những con tàu từ Cam Ranh vẫn đều đặn ra đảo xa và nhà giàn DK1. Trên những chuyến tàu ấy chở nặng cả tình cảm yêu thương từ đất liền. Trung tá thuyền trưởng một trong những con tàu vận tải quân sự hiện đại nhất là một chàng trai trẻ quê Thái Bình nhìn chúng tôi nói như rút từ gan ruột : “Nước mình còn nghèo và nhân dân giao cho chúng em cả một khối tài sản lớn nên chúng em phải biết giữ gìn và phát huy hiệu quả. Cả nước vì Trường Sa và anh em cán bộ chiến sĩ Hải quân cũng phải vì cả nước”.

Tôi đứng trên mũi tàu hiện đại ấy nhìn ra biển cả. Trời và sóng mênh mông, ngằn ngặt. Từ đây ra Trường Sa phải mất mấy ngày, nhưng những Trường Sa Lớn, Nam Yết, Sinh Tồn Đông, Song Tử Tây, Cô Lin... của huyện đảo Trường Sa như đang đập trong trái tim mình.

Phía đường chân trời xa kia như đang vọng lại tiếng đánh vần, tiếng hát của các cháu nhỏ học sinh Trường tiểu học Song Tử Tây :“Song Tử Tây bốn bề sóng vỗ/đảo nhỏ thêm yêu, xanh một góc trời/ánh điện sáng đêm về như phố/nổi bật một ngôi chùa linh thiêng giữa mây trời” (lời bài hát của nhạc sĩ Đức Trịnh). Tiếng hát ấy, tiếng đánh vần bi bô ấy giữa biển cả mênh mông là lòng kiêu hãnh về Tổ quốc mình mà với tôi, âm hưởng hay hơn bất cứ tiếng nhạc xập xình nào trong các quán bar, sàn nhảy.

Sóng vẫn vỗ và trên ngàn con sóng ấy đang có bao tàu thuyền của bà con ta từ các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định... ra khơi. Trên ngàn con sóng ấy đã bao lần đưa những chiếc xuồng CQ (chủ quyền) của Hải quân ta tuần tra, xua đuổi tàu nước ngoài, bảo vệ ngư dân, bảo vệ chủ quyền...

Tháng Chạp, tháng Giêng, khi mùa mưa sắp qua đi, Xuân mới đang gõ cửa mỗi gia đình Việt cũng là lúc hoa bàng vuông Trường Sa nở rộ. Hoa bàng vuông chỉ nở vào ban đêm, từ từ từng cánh vươn mình bật ra khỏi đài hoa, nhụy hoa khi nở bung ra màu trắng, dần chuyển sang màu tím biếc. Với người lính canh giữ biển đảo, hoa bàng vuông nở báo hiệu mùa Xuân đến, làm ấm lòng người chiến sĩ xa gia đình ra nơi đầu sóng ngọn gió.

Cả nước hướng về biển đảo và trái tim những người lính Hải quân vẫn tựa vào đất mẹ với những nỗi nhớ rất đời. Xin trích lại bài thơ tặng vợ của Chuẩn Đô đốc Đặng Minh Hải như một lời kết cho bài viết này:

“Tháng 3 về trên quần đảo Trường Sa

Nơi đảo nhỏ Sinh Tồn quanh năm sóng nổi

Anh sống trong niềm vui tình đồng đội

Riêng một góc hồn đau đáu nhớ thương em

Anh ước ở nhà để được bên em

Được đi chợ mua hàng nấu cơm giặt giũ

Hay đọc sách em nghe những lúc con say ngủ

Ước, ước gì, ước nhiều lắm em ơi…

Nơi đảo xa bao thương nhớ đầy vơi

Anh vẫn vững vàng dù phong ba bão tố

Có tình yêu em tiếp sức cho anh đó

Cảm ơn đời dành em tặng cho anh”.