Tổ chức tòa soạn đa loại hình: Hướng đi tất yếu của báo chí trong kỷ nguyên số hóa

Thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW và các văn bản chỉ đạo khác của Đảng, thời gian qua nhiều tỉnh, thành đã hợp nhất các cơ quan báo chí địa phương, hình thành những tòa soạn thống nhất, tinh gọn và chuyên nghiệp hơn.

Đây là một bước đi tất yếu, vừa thể hiện quyết tâm chính trị, vừa mở ra diện mạo mới cho báo chí cách mạng Việt Nam trong giai đoạn phát triển hiện nay.

Gần đây nhất, ngày 23/9/2025, Ban Bí thư đã ban hành Quy định số 373-QĐ/TW của Ban Bí thư quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan báo và phát thanh, truyền hình của Đảng bộ tỉnh, thành phố (gọi tắt là cơ quan báo và phát thanh, truyền hình của Đảng bộ tỉnh, thành phố) tinh giảm về số lượng lãnh đạo và các phòng ban.

Sự thay đổi này đặt ra yêu cầu mới đối với lãnh đạo cơ quan báo chí trong việc đổi mới tư duy quản trị, vận hành tòa soạn hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo đang tác động mạnh mẽ đến hoạt động báo chí.

Trong tháng 10/2025, Hội Nhà báo Việt Nam đã tổ chức chuỗi tọa đàm với cùng chủ đề tại Đồng Nai và Thừa Thiên Huế, đã ghi nhận được nhiều ý kiến sâu sắc, những mô hình tổ chức tòa soạn đa loại hình hiệu quả, cùng các đề xuất thiết thực về quản trị, đào tạo nhân lực, ứng dụng công nghệ số và nâng cao chất lượng nội dung. Kết quả của hai tọa đàm trước đã tạo được tiếng vang tích cực, lan tỏa tinh thần đổi mới mạnh mẽ trong hệ thống báo chí địa phương, góp phần phác họa bức tranh tổng thể về quá trình hợp nhất và vận hành các tòa soạn đa phương tiện trong bối cảnh mới.

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhận định: “Quảng Ninh là một địa phương tiên phong trong cả nước thực hiện mô hình hợp nhất cơ quan báo chí, mở đường cho tư duy quản trị tòa soạn hiện đại, chuyên nghiệp. Tôi tin rằng tọa đàm hôm nay sẽ tiếp nối thành công của hai tọa đàm trước, đồng thời bổ sung thêm những kinh nghiệm quý, giải pháp cụ thể để hoàn thiện mô hình tòa soạn hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phát triển của thời kỳ mới”.

Cũng chính từ những kết quả đáng ghi nhận đó, chúng ta có cơ sở để nhìn nhận rõ hơn những thuận lợi, khó khăn mà báo chí đang đối mặt. Không ít tòa soạn biến động về tổ chức, nhân sự; nhiều lãnh đạo sau khi hợp nhất còn thiếu trải nghiệm trong quản trị mô hình tòa soạn đa phương tiện. Trong khi đó, sự phát triển vũ bão của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang đặt báo chí trước áp lực phải đổi mới nhanh chóng hơn bao giờ hết. Giữ vững tôn chỉ, mục đích; bảo đảm thông tin chính xác, kịp thời. Đồng thời tổ chức vận hành tòa soạn hiệu quả, tất cả đều là những đòi hỏi ngày càng khắt khe.

“Và chính trong thử thách, sẽ tìm thấy sức mạnh để bứt phá, để mỗi bước đi hôm nay mở ra những thành công lớn hơn ngày mai. Mỗi nhà báo, mỗi cơ quan báo chí hôm nay không chỉ đang làm công việc nghề nghiệp, mà còn gánh trên vai sứ mệnh giữ vững niềm tin của công chúng đối với báo chí cách mạng Việt Nam”, ông Lê Quốc Minh khẳng định.

Phát biểu chào mừng tọa đàm, ông Vũ Quyết Tiến, Phó bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh khẳng định: “Việc Hội Nhà báo Việt Nam lựa chọn Quảng Ninh là địa điểm tổ chức Tọa đàm hôm nay có ý nghĩa sâu sắc, thể hiện sự tin tưởng và ghi nhận của Trung ương đối với tỉnh Quảng Ninh - một địa phương luôn đi đầu trong đổi mới mô hình tổ chức, sắp xếp tinh gọn bộ máy và chuyển đổi số toàn diện”.

Năm 2019, Quảng Ninh là địa phương đi đầu cả nước trong hợp nhất các cơ quan báo chí của tỉnh để hình thành cơ quan báo chí truyền thông đa phương tiện duy nhất. Mô hình hội tụ - tích hợp - đa nền tảng này đã tạo nên hệ sinh thái truyền thông hiện đại, bảo đảm tính thống nhất trong định hướng thông tin, đồng thời lan tỏa mạnh mẽ hình ảnh và khát vọng phát triển của tỉnh.

“Trong bối cảnh báo chí đang chuyển mạnh theo hướng tinh gọn - hội tụ - đa nền tảng - ứng dụng trí tuệ nhân tạo, kinh nghiệm của Quảng Ninh cho thấy: một là, hợp nhất không chỉ là sắp xếp tổ chức, mà là hợp nhất tư duy lãnh đạo, văn hóa làm báo và phương pháp quản trị nội dung; hai là, báo chí phải vừa là công cụ tuyên truyền của Đảng, Nhà nước, vừa là cầu nối thông tin - tri thức - niềm tin giữa chính quyền với nhân dân; ba là, đội ngũ những người làm báo đã không ngừng đổi mới tư duy, sáng tạo, nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị”, ông Vũ Quyết Tiến nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, các đại biểu đã trình bày các tham luận xoay quanh các chủ đề như: Xu hướng tổ chức tòa soạn hiện đại trong bối cảnh đa nền tảng và hợp nhất cơ quan báo chí; Tái cấu trúc hệ thống báo chí - xu thế tất yếu và bài toán quản lý hiệu quả; Mô hình tổ chức nội dung - từ sản xuất đến phân phối trong tòa soạn số; Giải pháp nâng cao năng lực quản trị, bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, vận hành cơ quan báo chí địa phương sau sáp nhập...

Ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, Tòa soạn hội tụ không còn là xu hướng mà trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các cơ quan truyền thông hiện đại. Nhiều cơ quan báo chí đã triển khai newsroom hội tụ, nhưng còn thiếu đồng bộ. Việc chia sẻ tài nguyên như dữ liệu, công nghệ, hay nhân lực giữa các bộ phận viết, ảnh, video, podcast, đồ họa vẫn còn hạn chế. AI đã được thử nghiệm nhưng mới ở các bước đầu như gợi ý tiêu đề, phát hiện tin giả.

Ông Nguyễn Thế Lãm, Giám đốc - Tổng biên tập Báo và Phát thanh Truyền hình Quảng Ninh chia sẻ: Trên nền tảng của các cơ quan báo chí hợp nhất, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành tái cấu trúc, sắp xếp lại bộ máy, cơ chế hoạt động, chủ trương vận hành theo mô hình Tòa soạn hội tụ đa phương tiện, phân phối đa nền tảng.

“Với 6 năm vận hành theo mô hình tòa soạn hội tụ, thường xuyên phải luân chuyển cán bộ nhân viên để có thể xếp mỗi người vào mắt xích phù hợp nhất trong dây chuyền sản xuất, để có thể tạo ra các êkip phối hợp ăn ý, quy chế hoạt động cũng phải liên tục điều chỉnh, bổ sung, chúng tôi thừa nhận rằng khó có thể có một công thức chung trong sắp xếp quản lý điều hành tòa soạn hợp nhất vì mọi giải pháp, phương án đưa ra phải phù hợp với thực tiễn cơ quan báo chí bao gồm quy mô con người, số lượng nền tảng vận hành, địa bàn hoạt động và nhiều yếu tố khác”, ông Nguyễn Thế Lãm cho biết.

Ông Ngô Văn Hải, Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo điện tử VTC News - Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết: VTC News hiện đang tăng cường trải nghiệm và tương tác người dùng bằng Thiết kế trình bày mới, rõ ràng, ít nhiễu, nhiều không gian cho hình ảnh và video nhúng. Tích hợp nội dung đa phương tiện như clip, podcast, đồ họa, mini-documentary. Gợi mở bài liên quan và đề xuất cá nhân hóa, giúp độc giả khám phá sâu hơn các chủ đề mình quan tâm. Mục tiêu là biến trang báo điện tử thành không gian trải nghiệm, chứ không chỉ là nơi tiêu thụ tin tức. Báo chí số hôm nay không chỉ là cuộc đua nội dung, mà là cuộc đua phân phối thông minh và trải nghiệm người dùng. Phân phối đa nền tảng không phải để có mặt ở khắp nơi, mà để đi đúng hướng - gặp đúng người - bằng đúng thông điệp.

“Tọa đàm ngày hôm nay không chỉ là dịp để chúng ta chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ khó khăn, mà còn là cơ hội để cùng nhau tìm ra lời giải cho bài toán tổ chức, quản trị, nâng cao chất lượng thông tin trong thời kỳ mới. Hy vọng chúng ta sẽ có thêm động lực, thêm niềm tin để xây dựng những tòa soạn hiện đại, chuyên nghiệp, đủ sức đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà nước và kỳ vọng của nhân dân, góp phần xây dựng nền báo chí Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại và hiệu quả”, ông Lê Quốc Minh nhấn mạnh.

Thanh Sơn
baodautu.vn