Vẫn là quy định khung
So với quy định hiện hành, điểm mới của Dự thảo Thông tư nêu trên là các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế gồm: phần trích nộp quỹ HTTN, mua bảo hiểm HTTN, bảo hiểm nhân thọ cho người lao động vượt mức 1 triệu đồng/tháng/người; phần trích nộp các quỹ có tính chất an sinh xã hội, trong đó có quỹ HTBS cho người lao động vượt mức quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Phó tổng giám đốc một công ty quản lý quỹ nhìn nhận quy định trên đã cụ thể hóa nguyên tắc quỹ HTBS được ưu đãi thuế cao hơn quỹ HTTN.
Bởi lẽ, bảo hiểm HTBS là sản phẩm phi thương mại, vì mục tiêu an sinh xã hội, do DN và người lao động đứng ra tổ chức, còn bảo hiểm HTTN là sản phẩm thương mại, do công ty bảo hiểm nhân thọ cung cấp. Toàn bộ lợi nhuận thu được từ hoạt động đầu tư của chính sách bảo hiểm HTBS được chi trả cho người lao động tham gia, còn khi tham gia bảo hiểm HTTN, người lao động sẽ được công ty bảo hiểm nhân thọ đảm bảo chi trả mức lợi nhuận tối thiểu, phần vượt trên mức tối thiểu phụ thuộc vào ý chí của công ty bảo hiểm.
Tuy nhiên, Dự thảo Thông tư có một điểm chưa hợp lý là không quy định cụ thể mức ưu đãi thuế cho quỹ HTBS, mà dừng lại ở quy định khung tương tự như Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thuế thu nhập DN.
Do đó, Thông tư nên quy định cụ thể mức ưu đãi thuế này, để khi được ban hành thì có thể triển khai ngay, mà không phải đợi văn bản hướng dẫn... dưới Thông tư.
Vị lãnh đạo công ty quản lý quỹ trên cho biết thêm, theo Dự thảo Thông tư, mức trích nộp cho quỹ HTBS được miễn thuế, nếu tính theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, là tối đa không quá 5,06 triệu đồng/tháng/người, bởi luật khống chế mức trần làm cơ sở đóng góp quỹ bảo hiểm xã hội của DN, người lao động không vượt quá 20 tháng lương cơ sở.
Do pháp luật thuế hiện hành cho phép DN được tính vào chi phí được trừ đối với khoản đóng vào các quỹ có tính chất an sinh xã hội không vượt quá mức quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội. Do đó, Bộ Tài chính cần quy định cụ thể mức khống chế theo số tuyệt đối đối với khoản tiền trích nộp cho các quỹ có tính chất an sinh xã hội vào Dự thảo Thông tư.
Nên miễn thuế cả 3 khâu
Theo thông lệ quốc tế, việc đánh thuế đối với quỹ HTBS được xem xét áp dụng đối với 3 giai đoạn: khoản đóng góp ban đầu, khoản thu nhập nhận được từ hoạt động đầu tư của quỹ; rút tiền khi thành viên của chương trình HTBS nhận được các khoản lợi ích của mình.
Trong giai đoạn ban đầu triển khai quỹ HTBS, thông thường các nước đều miễn thuế cho cả ba khâu, để khuyến khích DN, người lao động tham gia quỹ HTBS. Thậm chí, khi quỹ HTBS đã phát triển, nhiều nước như: Hàn Quốc, Cộng hòa Séc… vẫn miễn thuế đối với cả ba giai đoạn.
Theo Dự thảo Thông tư mà Bộ Tài chính đang lấy ý kiến, giai đoạn thứ nhất và thứ ba được miễn thuế. Cụ thể, ở giai đoạn đóng góp ban đầu, DN được miễn thuế với khoản trích nộp các quỹ có tính chất an sinh xã hội, trong đó có HTBS cho người lao động không vượt mức quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Đồng thời, khi quy định về thu nhập được miễn thuế, tại khoản 9, Điều 8 của Dự thảo Thông tư quy định: thu nhập từ thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao của Quỹ phát triển đất và quỹ khác của Nhà nước hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận theo quy định của pháp luật, được thành lập và có cơ chế, chính sách hoạt động theo quy định của Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ...
Là quỹ có tính chất an sinh xã hội, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, nên quy định như Dự thảo được hiểu là các đối tượng tham gia quỹ HTBS không phải nộp thuế khi rút tiền.
Tuy nhiên, một số chuyên gia trong lĩnh vực quỹ đầu tư cho rằng, trong giai đoạn triển khai thí điểm quỹ HTBS, Bộ Tài chính nên đề xuất Quốc hội, Chính phủ miễn thuế cho cả khâu thứ hai là khoản thu nhập nhận được từ hoạt động đầu tư của quỹ HTBS, để khuyến khích DN, người lao động tham gia quỹ, qua đó góp phần gia tăng an sinh xã hội, thúc đẩy thị trường vốn phát triển.
Hiện Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đang xúc tiến xây dựng Đề án triển khai chính sách bảo bảo hiểm HTBS, để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và nếu thuận lợi, dự kiến triển khai thí điểm vào đầu năm tới.
>>Cân nhắc tăng ưu đãi thuế cho quỹ hưu trí bổ sung
