Năm 2011, Vietinbank đạt lợi nhuận trước thuế 8.105 tỷ đồng, tăng 76% so với 2010. So với con số dự kiến trước đó là 8.500 tỷ đồng, mức thực tế thấp hơn, song Vietinbank vẫn giành ngôi "quán quân" về lợi nhuận năm 2011 tính đến nay.
Vietcombank cũng công bố mức lợi nhuận lên tới 5.700 tỷ đồng cho năm 2011, tăng 4% so với năm trước; Sacombank tính hết tháng 11/2011 đã đạt 2.618 tỷ đồng. Các nhà băng lớn khác như Eximbank, ACB, Ngân hàng Quân đội, Techcombank... cũng dự kiến có mức lãi xấp xỉ 3.000 tỷ đồng hoặc hơn.
Năm 2012, Vietinbank đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế là 9.726 tỷ đồng. Còn Vietcombank đặt mục tiêu năm 2012 có lợi nhuận trước thuế khoảng 6.500 tỷ đồng.
Một số ngân hàng tầm trung có mức lợi nhuận khiêm tốn hơn, song cũng đạt con số cả nghìn tỷ đồng. Đại diện VPBank cho biết, đến 31/12/2011, lợi nhuận hợp nhất trước thuế của nhà băng này đạt trên 1.600 tỷ đồng, tăng khoảng 70% so với năm 2010. Chưa chốt mục tiêu cho năm 2012, song đại diện VPBank thông tin, phần lớn lợi nhuận không đến từ hoạt động cho vay.
Công bố lãi nghìn tỷ cho 2011 nhưng nhiều đại diện ngân hàng cho biết, nếu so sánh với vốn chủ sở hữu từ 5.000-6.000 đến cả chục nghìn tỷ đồng thì tỷ lệ lợi nhuận là không cao, chỉ khoảng 15%, cá biệt vài ngân hàng mới trên 20%. "Nếu so với các doanh nghiệp kinh doanh có rất ít vốn chủ sở hữu chỉ dựa vào vốn vay thì tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của ngân hàng thấp hơn nhiều", phó chủ tịch hội đồng quản trị một nhà băng ở Hà Nội nói.
Trong khi đó, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Cao Sỹ Kiêm nhận định, đánh giá lợi nhuận của các ngân hàng cần phải dựa vào mức độ, tốc độ cũng như vốn điều lệ, tổng tài sản. Nếu lợi nhuận cao vọt cả về tốc độ, mức độ trong điều kiện khó khăn như năm 2011 thì cần phải xem xét lại.
Ông Kiêm cho rằng, hiện nay, trong khối ngân hàng cổ phần, chỉ một phần ba có chất lượng tốt, xứng đáng có lợi nhuận đẹp thật sự, một phần ba xếp hạng trung bình và số còn lại có nguy cơ mất thanh khoản, nợ xấu tăng.
Theo ông, cần làm rõ lợi nhuận mang tính "thành tích chủ nghĩa" và con số thật của các nhà băng. Lợi nhuận thành tích có thể xuất phát từ việc ngân hàng chuyển nợ, cho vay dễ dãi, che lấp số liệu thông tin..., ông Kiêm dự đoán. Theo chuyên gia này, trước mắt, có thể thấy con số lợi nhuận là đẹp, song về lâu dài, có nhà băng đứng trước nguy cơ lỗ thực lớn.
Trước đó, trả lời chất vấn trước đại biểu Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho rằng, cần cần đánh giá đầy đủ hơn nếu nói ngân hàng lãi lớn. Theo ông, số lãi 1.000 - 2.000 tỷ đồng mỗi năm so với vốn điều lệ 3.000- 5.000 tỷ tổng tài sản khoảng 50.0000 - 60.000 tỷ vẫn là thấp.
Ông cho rằng, nhiều năm đánh giá, lợi nhuận của ngân hàng Việt Nam chỉ nằm trong nhóm trung bình của tất cả doanh nghiệp tại Việt Nam. "Lợi nhuận ngân hàng chỉ chính thức là lợi nhuận khi đã trừ đi các khoản trích lập dự phòng rủi ro, phân bổ cho các quỹ và nộp thuế", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói.
