Ngày 26/9, dù đã điều chỉnh gần 20 lần bảng giá và với biên độ mạnh, nhưng vàng trong nước vẫn bỏ xa vàng thế giới một cách bất hợp lý, thậm chí có thời điểm lên tới 5 triệu đồng/lượng - khoảng cách rộng chưa từng thấy trong lịch sử.
Vàng trong nước đang bị làm giá?
Câu hỏi đặt ra là, vì sao lại có sự chênh lệch lớn như vậy? Lâu nay, thị trường vẫn cứ bàn tán về chuyện làm giá, đẩy giá.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã từng phát biểu, nếu giá vàng trong ước cao hơn giá vàng thế giới từ 400.000 đồng/lượng trở lên chứng tỏ đã và đang có hiện tượng đầu cơ, làm giá. Như vậy, trong suốt thời gian qua, lúc nào giá vàng trong nước cũng “đắt” hơn giá vàng thế giới từ 1 triệu đến 3 triệu đồng, thậm chí trong ngày 26/9 có lúc giá đã chênh tới cả 5 triệu đồng/lượng. Điều này được khẳng định sự làm giá, đầu cơ đã quá rõ ràng!
Có một điều lạ là, giá vàng trong nước càng “đắt” hơn giá vàng thế giới thì người dân lại càng đổ xô đi mua khiến giao dịch trên thị trường sôi động hẳn lên. Thậm chí một số đại lý mua bán vàng phải tạm ngừng giao dịch khi khách hàng quá đông.
Một chuyên gia kinh tế nhận xét, điều đó là tất nhiên, vì có thể các doanh nghiệp nhập vàng lúc giá cao, trong khí giá vàng trên thế giới lại liên tục rớt nên các doanh nghiệp sợ lỗ, chỉ bán cầm chừng, thậm chí thấy quá đông khách cửa hàng còn ngừng giao dịch vài giờ hoặc chỉ bán cho những khách quen. Do vậy trên thị trường vàng, doanh nghiệp bao giờ cũng cầm dao đằng chuôi. Tình trạng người dân xếp hàng mua vàng thời gian gần đây đang tạo nên hiệu ứng tâm lý bất ổn của thị trường, tạo cơ hội cho giới đầu cơ làm giá.
“Vì vậy, càng chậm trễ quản lý càng để thị trường vàng nước ta bị lũng đoạn từ những nhóm lợi ích cục bộ, gây tác hại gián tiếp đến kinh tế vĩ mô”, vị chuyên gia này nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Thanh Trúc Tổng giám đốc công ty Vàng ngân hàng Agribank cho rằng: Giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới những 3-4 triệu đồng/lượng thì không thể nói là không có dấu hiệu của sự làm giá ở đây.
Ông Trúc đưa ra ví dụ, mỗi lượng vàng được nhập khẩu về Việt
Theo ông Trúc, Ngân hàng Nhà nước đã có sự can thiệp nhưng các doanh nghiệp được phép nhập khẩu lại chưa tích cực thực hiện vai trò của mình nên mới có chuyện giá vàng trong nước bán ra luôn cao hơn giá vàng thế giới. Thậm chí nhiều lúc còn có tình trạng khan hàng một cách khó hiểu(?!).
Cần có cơ chế đồng bộ
Tuần trước, thông tin Ngân hàng Nhà nước tiếp tục cho nhập thêm vàng để hỗ trợ bình ổn thị trường lại thu hút sự chú ý của công chúng đầu tư. Tuy nhiên, khác với lần trước, phương thuốc cho nhập này phát huy tác dụng “cắt cơn sốt” nhanh chóng của cầu và giá trong nước, nhưng lần này, phương thuốc này đã không phát huy tác dụng mà thậm chí khoảng cách giá còn chênh quá xa.
Một lãnh đạo ngân hàng phân bua là do giá vàng thế giới rớt quá nhanh nên các doanh nghiệp trong nước phản ứng không kịp!
Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng, với cơ chế hiện nay, ngay cả khi đã được phép nhập khẩu vàng thì các doanh nghiệp cũng không nhập ngay vàng, mà họ còn cân đối. Mục tiêu cao nhất của doanh nghiệp là lợi nhuận được đặt lên hàng đầu, chứ không phải là nhập khẩu vàng để bình ổn giá, hay là thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới.
Cũng theo chuyên gia Vũ Đình Ánh, vàng là một loại tiền tệ đặc biệt. Do vậy, chúng ta cần có một đầu mối thống nhất, quản lý vàng giống như quản lý tiền tệ. Bên cạnh đó, phải tổ chức, sắp xếp lại thị trường vàng, giải quyết được vấn đề liên thông giữa giá vàng trong nước và thế giới thì mới chấm dứt được những hiện tượng tiêu cực trên thị trường vàng như hiện nay.
Để thị trường vàng sớm đi vào ổn định, ông Cao Sỹ Kiêm, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia cũng cho rằng, việc cần làm hiện nay là Ngân hàng Nhà nước sớm có cơ chế quản lý chặt chẽ, tăng khả năng can thiệp, điều tiết thị trường trước khi có biến động mạnh. Gần đây, Ngân hàng Nhà nước liên tục đưa ra nhiều chính sách điều hành thị trường tiền tệ, vàng nhưng vẫn chưa đủ để kiểm soát thị trường vàng và cũng chỉ là những giải pháp tình thế chạy theo thị trường, chứ chưa có giải pháp nào mang tính dài hạn đi trước đón đầu.
Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9, chiều 26/9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Đồng Tiến cũng thừa nhận, do ảnh hưởng của giá vàng thế giới, giá vàng trong nước cũng biến động theo, tuy nhiên mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới ở mức cao.
Phó Thống đốc thay mặt Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo người dân nên bình tĩnh, thận trọng để không xảy ra mất mát tài chính một cách không cần thiết cho những hoạt động mua bán hoặc những động thái mang tính chất chuộc lợi, đầu cơ của giới kinh doanh vàng.
Hiện Ngân hàng Nhà nước đang xem xét có những giải pháp phù hợp, trong đó có việc cho nhập khẩu vàng để cân bằng giá vàng trong nước và thế giới.
Ông Tiến cũng cho biết, hiện nay Bộ Tư pháp đã thẩm định xong Nghị định mới về Quản lý thị trường vàng. Căn cứ vào ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, dự kiến Ngân hàng Nhà nước sẽ có đánh giá và trình Chính phủ trong tuần này.
Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ là cơ quan cấp phép sản xuất vàng miếng và cho phép các doanh nghiệp được xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Ông Tiến khẳng định, chỉ một số doanh nghiệp và tổ chức tín dụng có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh vàng mới được phép từ Ngân hàng Nhà nước thực hiện mua bán vàng miếng. Tổ chức, cá nhân có nhu cầu kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ phải thành lập doanh nghiệp và đáp ứng đủ một số điều kiện theo quy định tại Nghị định này.
Các chuyên gia hy vọng, khi Nghị định quản lý kinh doanh vàng miếng có hiệu lực thi hành thì sẽ không còn hiện tượng đầu cơ vàng, làm giá, đẩy giá như hiện nay nữa.
