Thống đốc Nguyễn Văn Bình
Thống đốc cũng cho biết, tiến trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD đã đạt được những kết quả bước đầu đáng khích lệ và lộ trình này vẫn đang được NHNN triển khai quyết liệt.
Đặt an toàn hệ thống lên hàng đầu
Thống đốc đánh giá thế nào về những kết quả điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) sau 4 tháng thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP và 02/NQ-CP của Chính phủ?
Thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP và Nghị quyết 02/NQ-CP, trong 4 tháng đầu năm, NHNN đã chủ động thực hiện các giải pháp điều hành phù hợp, trong đó tập trung vào 5 nhóm công việc lớn.
Thứ nhất, điều hành linh hoạt các kênh cung ứng tiền, đặc biệt là thị trường mở để kiểm soát tiền tệ hợp lý theo mục tiêu kiểm soát lạm phát trong điều kiện chúng ta đã mua một lượng lớn ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối, qua đó tỷ giá giữ được sự ổn định.
Thứ hai, đưa ra định hướng tăng trưởng tín dụng cả năm khoảng 12%. Theo đó, NHNN đã thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng TCTD nhằm đảm bảo tăng trưởng đi đôi với chất lượng. Bên cạnh đó, chỉ đạo các TCTD ưu tiên tập trung vốn hỗ trợ cho vay lĩnh vực nông nghiệp, sản xuất hàng xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, DN nhỏ và vừa, DN ứng dụng công nghệ cao, DN sử dụng nhiều lao động, các dự án có hiệu quả; kiểm soát chặt các yêu cầu vay vốn tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cao...
Thứ ba, từ cuối tháng 3, NHNN điều chỉnh giảm 1%/năm các mức lãi suất điều hành, giảm 0,5%/năm trần lãi suất huy động bằng VND đối với tiền gửi kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 12 tháng, giảm 1%/năm trần lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với 5 lĩnh vực ưu tiên. Đến nay, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay đã giảm khoảng 1 - 2%/năm so với đầu năm. Hiện lãi suất cho vay phổ biến đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, DN nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ, DN ứng dụng công nghệ cao ở mức 9 - 11%/năm; lãi suất cho vay lĩnh vực sản xuất - kinh doanh khác ở mức 11 - 13%/năm tại khối NHTM nhà nước, 12 - 15%/năm trong khối NHTM cổ phần. Thậm chí, một số DN thuộc các lĩnh vực ưu tiên, có tình hình tài chính lành mạnh, minh bạch, phương án, dự án sản xuất - kinh doanh hiệu quả đã được các NHTM cho vay với mức lãi suất chỉ từ 9 - 10%/năm.
Thứ tư, phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng dự thảo Thông tư quy định chi tiết cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết số 02/NQ-CP. Hiện nay, NHNN đang hoàn thiện dự thảo thông tư này trên cơ sở các ý kiến góp ý và chỉ đạo của Chính phủ. Sau khi có hướng dẫn cụ thể và chi tiết về đối tượng được vay vốn của Bộ Xây dựng, NHNN sẽ ban hành để có thể triển khai thông tư này trên thực tế.
Thứ năm, theo dõi sát tình hình thanh khoản của các TCTD, đặc biệt là những đơn vị thuộc diện tái cơ cấu để có sự hỗ trợ kịp thời. Đi đôi với đó là xây dựng và triển khai kế hoạch thanh tra, giám sát các TCTD trong năm 2013; xây dựng và hoàn thiện Đề án xử lý nợ xấu, Đề án thành lập Công ty Quản lý tài sản Việt Nam. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, hiện nay, NHNN đã hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các đề án này. NHNN đã thành lập Ban trù bị Công ty Quản lý tài sản Việt
Đặc biệt, NHNN cũng tích cực triển khai theo đúng lộ trình Đề án cơ cấu lại hệ thống TCTD giai đoạn 2011 - 2015...
Trong bối cảnh hiện tại, định hướng điều hành CSTT từ nay đến cuối năm sẽ theo hướng nào, thưa Thống đốc?
Ngay từ đầu năm 2013, NHNN đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN chỉ đạo toàn ngành ngân hàng tổ chức thực hiện CSTT và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả. Phương châm cơ bản là bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô để chủ động điều hành CSTT nhằm ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo thanh khoản của các TCTD, kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và tăng trưởng tín dụng theo định hướng đề ra; điều hành các mức lãi suất phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô nhằm đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức thấp hơn, tăng trưởng kinh tế cao hơn năm 2012 của Chính phủ.
Bên cạnh đó, thực hiện quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ thị trường bằng các giải pháp tín dụng, lãi suất; chuyển dịch cơ cấu tín dụng theo hướng tập trung vốn hỗ trợ cho vay lĩnh vực ưu tiên; tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng cho các DN...
Đồng thời, hoàn thiện Đề án xử lý nợ xấu và Đề án thành lập Công ty Quản lý tài sản Việt Nam; quyết liệt triển khai các nhóm giải pháp trong 2 đề án này theo đúng lộ trình nhằm khơi thông nguồn vốn tín dụng ngân hàng, tăng cường hiệu quả đồng vốn đầu tư; triển khai phương án tái cơ cấu các NHTM yếu kém theo đúng Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011 - 2015.
Lành mạnh hóa thị trường tiền tệ, trong đó tái cơ cấu các TCTD là then chốt
Như Thống đốc vừa đề cập, tái cơ cấu hệ thống TCTD là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong năm nay và các năm tới. Vậy Thống đốc đánh giá thế nào qua một năm triển khai thực hiện đề án này?
Trong năm qua, ngành ngân hàng đã triển khai đồng bộ các giải pháp tái cơ cấu các TCTD và đạt được một số kết quả quan trọng, tạo nền tảng cho việc đẩy nhanh công tác này từ nay đến năm 2015.
Theo đó, các TCTD yếu kém đã được xác định, từ đó tập trung xử lý những NHTM cổ phần yếu kém có nguy cơ đổ vỡ, gây mất an toàn hệ thống thông qua các giải pháp tái cơ cấu toàn diện về quản trị, tài chính và hoạt động trên cơ sở tự nguyện và bằng nguồn lực của các nhà đầu tư trong nước.
Bên cạnh đó, xu hướng hợp nhất, sáp nhập ngân hàng đã xuất hiện. Bước đầu đã giảm được 3 NHTM cổ phần yếu kém qua sáp nhập, hợp nhất. Trong thời gian tới, việc sáp nhập, hợp nhất, mua lại các TCTD tiếp tục diễn ra không chỉ để xử lý TCTD yếu kém, mà còn là con đường để tăng cường năng lực cạnh tranh của các TCTD.
Điều quan trọng là trong quá trình cơ cấu lại các TCTD, sự an toàn của cả hệ thống được giữ vững, nguy cơ gây đổ vỡ, mất an toàn hệ thống đã được giảm dần, khả năng chi trả của các TCTD được cải thiện, tài sản của Nhà nước được bảo đảm và tiền gửi của nhân dân được chi trả đầy đủ, kịp thời, kể cả ở một số NHTM cổ phần yếu kém phải cơ cấu lại.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng các TCTD vẫn nỗ lực tăng vốn điều lệ để tạo điều kiện nâng cao khả năng đối phó với các rủi ro trong hoạt động. Năm 2012, vốn điều lệ của các TCTD tăng gần 40.000 tỷ đồng tương đương tăng 11,29%.
Đến nay, nhìn tổng thể, thị trường tiền tệ và hệ thống các TCTD đã từng bước được củng cố, chấn chỉnh để cùng với tái cơ cấu DNNN, tái cơ cấu đầu tư góp phần thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng và hiệu quả cạnh tranh của nền kinh tế.
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tái cơ cấu hệ thống TCTD là xử lý nợ xấu. Trong bối cảnh Công ty Quản lý tài sản Việt
Để xử lý nợ xấu và kiềm chế nợ xấu gia tăng, NHNN đã ban hành Quyết định số 780/QĐ-NHNN ngày 23/4/2012 và Chỉ thị số 06/CT-NHNN ngày 9/11/2012. Năm 2012, các TCTD đã tích cực, chủ động triển khai các giải pháp xử lý nợ xấu và đạt được một số kết quả bước đầu quan trọng. Theo báo cáo của các TCTD, tổng nợ xấu nội bảng dù tăng liên tục qua các tháng trong năm 2012, nhưng tốc độ tăng đã giảm dần kể từ tháng 4/2012.
Có thể nói, việc áp dụng Quyết định 780 đã tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD cơ cấu lại nợ và kiềm chế nợ xấu gia tăng mạnh, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến chi phí của TCTD và tăng khả năng tiếp cận vốn vay của khách hàng.
Bên cạnh đó, thực hiện chỉ đạo của NHNN, năm 2012, các TCTD thắt chặt chi tiêu, tăng cường trích lập dự phòng rủi ro để tạo nguồn xử lý nợ xấu. Năm 2012, các đơn vị trong toàn hệ thống đã xử lý khoảng 69.000 tỷ đồng nợ xấu bằng nguồn dự phòng rủi ro.
Dù đã đạt được những kết quả khả quan ban đầu, nhưng chắc chắn lộ trình tái cơ cấu hệ thống còn là con đường dài với rất nhiều thách thức. Sau 1 năm triển khai, theo Thống đốc, còn những điểm gì để quá trình này thành công hơn?
Mặc dù kết quả đạt được trong 1 năm qua là rất đáng khích lệ, nhưng để đạt được mục tiêu của Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD, còn rất nhiều việc cần phải làm và đòi hỏi sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và nỗ lực hơn nữa của ngành ngân hàng với sự hỗ trợ của các bộ, ngành, địa phương.
Dự kiến, năm 2013, nhiệm vụ tái cơ cấu các TCTD tập trung vào các nội dung sau: một là, đẩy mạnh triển khai đồng bộ các giải pháp tái cơ cấu đối với tất cả các nhóm TCTD thông qua việc yêu cầu từng TCTD phải xây dựng Đề án tái cơ cấu phù hợp với Đề án cơ cấu toàn hệ thống giai đoạn 2011 - 2015; hai là, các TCTD tiến hành thoái vốn ở các lĩnh vực hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro và kém hiệu quả, cơ cấu lại các công ty con; ba là, tiếp tục củng cố, chấn chỉnh hoạt động và từng bước xử lý vấn đề sở hữu chéo, minh bạch hóa việc đầu tư của các DNNN vào ngân hàng; bốn là, tăng cường năng lực tài chính của các TCTD và xử lý nợ xấu theo Đề án xử lý nợ xấu của các TCTD, đồng thời đưa Công ty Quản lý tài sản Việt Nam vào hoạt động; năm là, nâng cao năng lực quản trị của TCTD phù hợp với thông lệ, chuẩn mực quốc tế; sáu là, tiếp tục hoàn thiện hệ thống các cơ chế, chính sách an toàn hoạt động ngân hàng.
