Theo tờ Kyiv Post ngày 3/8, phát biểu tại cuộc gặp báo chí ở Kiev hôm 2/8, bà Roza Tapanova - thành viên Hội đồng Giám sát Oschadbank - cho biết phán quyết của tòa án Pháp có thể mở đường để nhiều quốc gia khác áp dụng biện pháp tương tự.
Theo bà Tapanova, vụ kiện được Oschadbank khởi xướng từ năm 2015, một năm sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea, nhằm yêu cầu bồi thường thiệt hại do tịch thu tài sản của ngân hàng này tại khu vực trên. Oschadbank đang tìm cách lấy lại quyền sở hữu và bồi thường cho chi nhánh tại Crimea. “Nga hiểu rằng sau khi Pháp ra quyết định tịch thu và Oschadbank nhận được tài sản, đây sẽ trở thành tiền lệ để các quốc gia khác áp dụng”, bà nói.
Ngoài Pháp, Oschadbank đã khởi kiện tại Mỹ, Anh, Cộng hòa Séc và Phần Lan để tìm cách tịch thu tài sản của Nga nhằm bồi thường cho các thiệt hại liên quan đến xung đột. Một số quốc gia đang theo dõi sát diễn biến vụ việc này trước khi đưa ra lập trường.
Theo bà Tapanova, trước đây luật pháp phương Tây thường bảo vệ nguyên tắc miễn trừ tài sản nhà nước trước các biện pháp cưỡng chế. Tuy nhiên, cuộc xung đột hiện nay cùng với các biện pháp trừng phạt quốc tế đã khiến quan điểm này thay đổi, trong đó có nhận thức rằng ngay cả tài sản doanh nghiệp nếu có liên hệ với nhà nước Nga cũng có thể được sử dụng để bồi thường.
Bà cho biết, ban đầu phía Nga không tham gia tiến trình xét xử, sau đó đưa ra nhiều lập luận pháp lý để kháng cáo và đề nghị tòa án xem xét lại vụ việc tại các cấp xét xử trong nước. Theo bà, Nga có thể lo ngại nguy cơ nhiều quốc gia khác sẽ cho phép tịch thu tài sản doanh nghiệp của mình để bồi thường cho Ukraine.
Oschadbank hiện cũng khởi kiện Nga về thiệt hại đối với tài sản tại các khu vực Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson - những nơi do lực lượng Nga kiểm soát từ sau tháng 2/2022. Theo báo cáo đánh giá nhanh thiệt hại mới nhất, chi phí tái thiết và phục hồi kinh tế Ukraine trong thập kỷ tới có thể lên tới 524 tỷ USD, gấp khoảng 2,8 lần GDP năm 2024 của nước này.
Ngoài Oschadbank, nhiều doanh nghiệp nhà nước và tư nhân Ukraine cũng tiến hành các vụ kiện tương tự. Tập đoàn khí đốt quốc gia Naftogaz gần đây thắng kiện Gazprom với khoản bồi thường 1,37 tỷ USD. Các công ty như Ukrhydroenergo, Amic Energy, Ukrtelecom và Metinvest đang chuẩn bị hồ sơ pháp lý. Quỹ Bảo đảm tiền gửi (DGF) tìm cách tịch thu 2 tỷ hryvnia (48 triệu USD) thuộc sở hữu các chi nhánh ngân hàng Nga đã bị quốc hữu hóa sau năm 2022.
Hiện Nga chưa đưa ra tuyên bố chính thức liên quan trực tiếp đến vụ tịch thu tài sản tại Pháp. Tuy nhiên, Moskva nhiều lần khẳng định việc sáp nhập Crimea năm 2014 là “phù hợp với luật pháp quốc tế và ý chí của người dân Crimea thông qua trưng cầu dân ý”. Nga cho rằng các biện pháp tịch thu hay phong tỏa tài sản của mình ở nước ngoài là “hành vi chiếm đoạt trái pháp luật”, vi phạm nguyên tắc miễn trừ tài sản nhà nước - vốn được công nhận rộng rãi trong luật pháp quốc tế.