Sáng 5/5, sau phiên khai mạc Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XV, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính báo cáo trước Quốc hội một số nội dung chủ yếu về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2024 và tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển KTXH những tháng đầu năm 2025.
Việt Nam đứng đầu ASEAN về tăng trưởng
Thủ tướng cho biết, năm 2024 chúng ta đã đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu KTXH chủ yếu, trong đó có 12 chỉ tiêu vượt mục tiêu đề ra; đặc biệt, chỉ tiêu tăng năng suất lao động vượt kế hoạch đề ra, sau 3 năm không đạt.
Tốc độ tăng GDP đạt 7,09%, cao nhất trong khu vực và thuộc nhóm có tốc độ tăng trưởng cao trên thế giới. Lạm phát được kiểm soát ở mức 3,63%; thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định, mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục giảm. Thu NSNN đạt kỷ lục trên 2 triệu tỷ đồng, tăng 20,1% so với dự toán, vượt 342,7 nghìn tỷ đồng; trong khi đã miễn, giảm, gia hạn 197,3 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất...
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt kỷ lục 786,3 tỷ USD. Điện năng toàn hệ thống tăng 10%; xuất khẩu kỷ lục 9,18 triệu tấn gạo với trị giá 5,75 tỷ USD.
Với kết quả này, Việt Nam đang đứng đầu ASEAN về tăng trưởng. IMF đánh giá Việt Nam nằm top 10 nước tăng trưởng cao nhất thế giới, ước đạt 6,4% trong giai đoạn 2024 - 2029. Standard Chartered dự báo Việt Nam thuộc nhóm 5 nước tăng trưởng nhanh nhất châu Á.
Tổ chức Fitch Ratings cũng nâng xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam lên mức BB+ (từ mức BB) với triển vọng “Ổn định”; Moody’s xếp hạng ở mức Ba2, triển vọng “Ổn định”; S&P xếp hạng ở mức BB+, triển vọng “Ổn định”.
Từ đầu năm 2025 đến nay, tình hình thế giới có nhiều diễn biến mới hết sức phức tạp, khó lường; đặc biệt, ngày 2/4, Hoa Kỳ bất ngờ công bố chính sách thuế đối ứng ở mức cao trên diện rộng đã tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, chúng ta đã bình tĩnh đối phó, chủ động tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp ứng phó kịp thời, linh hoạt; đồng thời tập trung thực hiện việc tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy, thúc đẩy tăng trưởng với mục tiêu 8% trở lên, tăng cường các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển KTXH...
Kết quả, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên Hoa Kỳ đồng ý đàm phán. Các chỉ tiêu KTXH 4 tháng đầu năm cho thấy nhiều dấu hiệu tích cực: Tăng trưởng GDP quý I/2025 ước đạt 6,93%, cao nhất so với cùng kỳ giai đoạn 2020 - 2025; nhiều địa phương có mức tăng trưởng hai con số.
Thu NSNN 4 tháng đạt trên 944 nghìn tỷ, bằng 48% dự toán năm và tăng 26,3%; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt trên 275 tỷ USD, tăng 15%, xuất siêu trên 5 tỷ USD; vốn FDI thực hiện đạt trên 6,7 tỷ USD, cao nhất trong giai đoạn 2020 - 2025, cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Cả 3 khu vực kinh tế đều tăng trưởng tích cực. Sản xuất nông nghiệp duy trì đà phát triển. Công nghiệp khởi sắc, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo tăng ở mức 2 con số (10,1%).
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng gần 10%; thương mại điện tử tăng trưởng mạnh. Du lịch là điểm sáng, thu hút gần 7,7 triệu lượt khách quốc tế, cao nhất từ trước đến nay, tăng 23,8% so với cùng kỳ.
Theo báo cáo, Chính phủ đã cắt giảm, đơn giản hóa 420 quy định liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đơn giản hóa 313 thủ tục hành chính, giấy tờ công dân.
Tỷ lệ hộ nghèo năm 2024 là 1,93%, giảm 0,8%; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm khoảng 4%. Năm 2024,đã hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát được 76.364 căn. Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam năm 2025 xếp hạng 46/143, tăng 8 bậc so với năm 2024.
Đã hoàn thành sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy Chính phủ còn 14 bộ, 3 cơ quan ngang bộ (giảm 8 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ); đồng thời triển khai nhanh, quyết liệt, hiệu quả việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ ra một số hạn chế, bất cập cần được xử lý quyết liệt. Hoạt động sản xuất, kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn, nhất là phát triển doanh nghiệp. Các động lực tăng trưởng truyền thống tuy đã phát huy hiệu quả nhưng chưa đạt kỳ vọng; giải ngân vốn đầu tư công còn thấp; sức mua trong nước phục hồi nhưng còn chậm; xuất khẩu còn phụ thuộc nhiều vào FDI và chịu ảnh hưởng bất lợi do chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ. Các động lực tăng trưởng mới đang ở giai đoạn đầu, cần thời gian để phát huy hiệu quả. Thị trường bất động sản phục hồi còn chậm và vẫn tiềm ẩn rủi ro. Thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân...
| |
| Quốc hội khoá XV khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 9 tại Hội trường Diên Hồng, nhà Quốc hội sáng 5/5/2025. |
11 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong năm 2025
Để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, quy mô nền kinh tế đạt trên 500 tỷ USD (dự kiến đứng thứ 30 trên thế giới, tăng 2 bậc), GDP bình quân đầu người năm 2025 đạt trên 5.000 USD, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra, trong đó Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm:
(1) Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô
Theo đó, phấn đấu tăng thu NSNN trên 15%, điều chỉnh bội chi NSNN lên mức 4-4,5% GDP trong trường hợp cần thiết và tiết kiệm chi, nhất là chi thường xuyên để tăng chi đầu tư phát triển. Thực hiện tốt các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí. Phấn đấu tăng trưởng tín dụng đạt khoảng trên 16%; phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 100% kế hoạch.
Chủ động hoàn thiện phương án và đàm phán hiệu quả với Hoa Kỳ trên tinh thần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam. Đồng thời, khẩn trương ban hành Nghị định về kiểm soát thương mại chiến lược; tiếp tục đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ; khẩn trương xây dựng và triển khai các giải pháp hỗ trợ khó khăn cho doanh nghiệp, người lao động bị ảnh hưởng do chính sách thuế quan của Hoa Kỳ.
(2) Tiếp tục cải cách thể chế, chính sách
Tiếp tục thể chế hoá, cụ thể hóa, triển khai quyết liệt, hiệu quả các Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế tư nhân... đồng thời khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các luật để tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy phát triển KTXH; tổng kết các cơ chế, chính sách đặc thù, mô hình thí điểm để luật hóa và mở rộng phạm vi, đối tượng áp dụng.
"Trong năm 2025, bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết; giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí thủ tục hành chính", Thủ tướng nhấn mạnh".
(3) Cải cách sâu rộng quản trị nhà nước, hoàn thiện mô hình tổ chức của hệ thống chính trị với tinh thần “không làm nửa vời, làm đến cùng, làm triệt để”
Trong đó, tổ chức lấy ý kiến nhân dân về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp (2013). Hoàn thành việc rà soát, sửa đổi hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trước ngày 30/6/2025.
(4) Đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính.
Theo đó, nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh một số ngành công nghiệp nền tảng như năng lượng, cơ khí chế tạo, luyện kim, hóa chất, vật liệu xây dựng…); phát triển đột phá các ngành mới nổi như chip, bán dẫn, rô-bốt, trí tuệ nhân tạo…).
Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng “nông nghiệp xanh -sản phẩm sạch - công nghệ cao - thị trường bền vững”; bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Xây dựng thương hiệu quốc gia cho các sản phẩm chủ lực.
Phát triển du lịch với phương châm “Sản phẩm đặc sắc - Dịch vụ chuyên nghiệp - Thủ tục thuận tiện - Giá cả cạnh tranh - Môi trường sạch đẹp - Điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện”. Thực hiện tốt Chương trình kích cầu du lịch 2025; phấn đấu năm 2025 thu hút 22-23 triệu lượt khách quốc tế.
Triển khai hiệu quả các phương án chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém đã được phê duyệt. Tháo gỡ các điểm nghẽn, phát triển các thị trường bất động sản, thị trường vốn, trái phiếu doanh nghiệp lành mạnh, minh bạch, bền vững; phấn đấu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025.
(5) Hoàn thiện cơ sở hạ tầng
Phấn đấu năm 2025 hoàn thành mục tiêu cả nước có trên 3.000 km đường bộ cao tốc và trên 1.000 km đường bộ ven biển. Tuyệt đối không để thiếu điện trong bất cứ trường hợp nào; phấn đấu tăng trưởng điện năng toàn hệ thống khoảng 12,5-13%.
(6) Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng đầu tư cho y tế giáo dục
Thủ tướng yêu cầu sớm ban hành chính sách cho vay ưu đãi đối với học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh các ngành công nghệ, kỹ thuật, khoa học cơ bản, văn hóa, nghệ thuật với lãi suất ưu đãi và hạn mức vay phù hợp với học phí, chi phí sinh hoạt. Bố trí nguồn lực để thực hiện miễn học phí cho học sinh mầm non và phổ thông, bảo đảm đúng mục đích, hiệu quả ngay từ năm học 2025 - 2026.
Tiếp tục đầu tư phát triển y tế dự phòng, y tế cơ sở; không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ y tế chuyển từ công tác khám, chữa bệnh sang chăm sóc sức khỏe Nhân dân, hướng tới mục tiêu miễn viện phí cho tất cả người dân.
Trong năm 2025, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Thúc đẩy hình thành thị trường dữ liệu; ban hành chính sách thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong tháng 5/2025.
(7) Phát triển văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân
Trong năm 2025, phải cơ bản xoá bỏ toàn bộ nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước và hoàn thành trên 100 nghìn căn nhà ở xã hội. Thành lập “Quỹ nhà ở xã hội quốc gia” để phát triển nhà giá rẻ tại các đô thị lớn, nhà ở xã hội, nhà ở cho người trẻ.
(8) Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường
Xây dựng hệ thống thông tin cảnh báo thiên tai; đẩy mạnh dự báo, kịp thời ứng phó thiên tai, mưa bão. Xây dựng khung chính sách quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về đất hiếm. Sớm triển khai các biện pháp phục hồi, làm sống lại các “dòng sông chết”, giảm ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn, nhất là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
(9) Nắm chắc diễn biến, tình hình khu vực và thế giới, chủ động các giải pháp ứng phó kịp thời, phù hợp, không để bị động, bất ngờ
(10) Kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa
Triển khai đồng bộ, hiệu quả các hoạt động đối ngoại cấp cao trong năm 2025; làm sâu sắc hơn quan hệ song phương; chủ động, tích cực hơn nữa trong các hoạt động đối ngoại đa phương. Đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, ngoại giao khoa học, công nghệ; thúc đẩy thương mại hài hòa, bền vững với các đối tác lớn. Tiếp tục làm tốt công tác bảo hộ công dân; thúc đẩy ngoại giao văn hóa, ngoại giao nhân dân.
(11) Chủ động hơn nữa công tác thông tin tuyên truyền, tạo động lực, truyền cảm hứng, khuyến khích đổi mới sáng tạo, cổ vũ mô hình hay, cách làm sáng tạo, gương người tốt, việc tốt.