Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhân dịp cùng dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Labuan Bajo, Indonesia (Ảnh: Nhật Bắc)
Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân diễn ra trong bối cảnh hai nước đang kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (30/3/1973 - 30/3/2023), quan hệ hai nước tiếp tục phát triển tốt đẹp trên cơ sở Đối tác Chiến lược được thiết lập từ tháng 8/2015.
Hai nước đang tích cực triển khai Chương trình Hành động triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược giai đoạn 2021-2025 đã được thông qua tại Kỳ họp lần thứ 6 Ủy ban Hợp tác về Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam - Malaysia (JCM 6, 15/11/2021).
Thời gian qua, hai bên thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao, quan hệ quốc phòng được quan tâm thúc đẩy, đạt được kết quả thiết thực, hợp tác an ninh không ngừng đẩy mạnh.
Hợp tác kinh tế – thương mại – đầu tư là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Về thương mại, Malaysia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam trong ASEAN (sau Thái Lan) và thứ 9 trên thế giới, và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam trong ASEAN. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Malaysia trong ASEAN.
Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 12,5 tỷ USD năm 2021 (tăng 25,3% so với cùng kỳ 2020), và đạt 14,68 tỷ USD năm 2022 (tăng 17,4% so với năm 2021). Các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn gồm sắt thép các loại, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, điện thoại các loại và linh kiện, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác, thủy tinh và các sản phẩm từ thủy tinh, phương tiện vận tải và phụ tùng, gạo. Các mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu lớn gồm máy vi tính; sản phẩm điện tử và linh kiện; xăng dầu các loại; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác; kim loại thường khác; hóa chất; dầu mỡ động thực vật; chất dẻo nguyên liệu.
Về đầu tư, Malaysia là nhà đầu tư lớn thứ hai trong ASEAN tại Việt Nam (sau Singapore), đứng thứ 10/140 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 702 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký 13 tỷ USD (chủ yếu là giáo dục đào tạo, sản xuất, phân phối điện, khí, nước, công nghiệp chế biến, chế tạo). Malaysia đã đầu tư vào 32/63 tỉnh thành của Việt Nam, trong đó đứng đầu là TP. Hồ Chí Minh, tiếp theo là Trà Vinh, Hà Nội và các địa phương khác. Việt Nam có 21 dự án đầu tư còn hiệu lực sang Malaysia với tổng vốn đăng ký đạt 853 triệu USD, đứng thứ 9/78 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam.
Về hợp tác du lịch, kể từ khi miễn thị thực cho công dân hai nước mang hộ chiếu phổ thông (tháng 9/2001) và cải thiện kết nối hàng không, lượng du khách Malaysia đến Việt Nam tăng nhanh. Malaysia nằm trong nhóm 10 thị trường gửi khách lớn nhất của Việt Nam. Trước đại dịch Covid-19, tổng trao đổi khách hai nước năm 2019 đạt khoảng 1 triệu lượt. Năm 2022, Việt Nam đón hơn 170.000 lượt khách Malaysia, Malaysia cũng đón khoảng 170.000 lượt khách Việt Nam.
Năng lượng là một trong những lĩnh vực hợp tác nổi bật giữa hai nước. Cụ thể, Petro Việt Nam và Petronas Malaysia có quan hệ hợp tác từ năm 1991 trên tất cả các lĩnh vực của ngành công nghiệp dầu khí từ tìm kiếm thăm dò đến chế biến, dịch vụ. Về hợp tác trong lĩnh vực điện lực và năng lượng tái tạo, hai bên hiện có các dự án hợp tác gồm: Dự án BOT Nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) Hải Dương, Dự án BOT NMNĐ Duyên Hải 2 (Trà Vinh), Dự án BOT NMNĐ Sông Hậu 2 (Hậu Giang).
