Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi (Ảnh: M.M)
Sáng 29/10, theo chương trình Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XV, Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế và Luật Dự trữ quốc gia (Dự án 1 luật sửa 7 luật).
Trao đổi với báo chí liên quan đến dự án Luật này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, đây là dự án Luật quan trọng, Ban soạn thảo kỳ vọng, nếu được thông qua, sẽ tháo gỡ những vấn đề lớn mang tính cấp bách, những "điểm nghẽn" của nền kinh tế.
Thưa Thứ trưởng, cùng một lúc chúng ta dùng 1 luật sửa 7 luật, điều này sẽ rút ngắn thời gian và có ý nghĩa như thế nào?
Xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng. Tháo gỡ những vướng mắc, "điểm nghẽn" trong thể chế tức là chúng ta giải quyết được "điểm nghẽn của điểm nghẽn".
Với quyết sách của Trung ương cũng như Bộ Chính trị về việc xử lý các vướng mắc, "điểm nghẽn" trong hệ thống pháp luật về tài chính vừa qua, chúng tôi cho rằng đây là chủ trương rất trúng, rất đúng và rất kịp thời.
Sau khi được Chính phủ đồng ý, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chấp thuận, Bộ Tài chính đã chủ trì soạn thảo trình Chính phủ để Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung 7 luật thuộc lĩnh vực tài chính theo trình tự, thủ tục rút gọn; tập trung vào các vấn đề mà thực tế đòi hỏi, yêu cầu.
Việc dự án luật được soạn thảo theo thủ tục rút gọn đã rút ngắn được thời gian so với trình tự, thủ tục xây dựng luật thông thường và luật cũng có hiệu lực ngay sau khi được phê chuẩn.
Chúng tôi khẳng định, nếu được thông qua, dự án Luật sẽ giải phóng được rất nhiều nguồn lực, tạo ra nhiều điều kiện thuận lợi để đóng góp vào sự phát triển của kinh tế xã hội trong thời gian tới, nhất là tại thời điểm này, chúng ta chỉ còn hơn 1 năm để thực hiện các mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII của Đảng.
Là đơn vị chủ trì soạn thảo dự án Luật, Bộ Tài chính dự kiến những mục tiêu lớn, mang tính cấp bách nào cần phải sửa ngay để đáp ứng việc quản lý và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế?
Các chính sách lớn chúng tôi đề xuất sửa đổi, bổ sung tại dự án Luật này nhằm tập trung giải quyết những vướng mắc, điểm nghẽn, có thể kể đến như:
Đối với Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, dự án Luật hướng đến tháo gỡ điểm nghẽn trong cơ chế chia sẻ, phân bổ, huy động nguồn lực ngân sách nhà nước, tài sản công nhằm huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính nhà nước cho tăng trưởng kinh tế.
Đối với Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Kế toán, chúng tôi cũng tập trung đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tăng cường phân cấp, phân quyền cho các cấp, đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng, Tổng Bí thư là phân cấp mạnh, để "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
 |
| Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 7 luật sáng 29/10 |
Cùng với đó, đối với Luật Quản lý thuế, chúng tôi đề xuất thực hiện đồng bộ các giải pháp, biện pháp quản lý chặt chẽ nguồn thu, mở rộng cơ sở thu để đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và đảm bảo sự công bằng của người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.
Tại Luật Chứng khoán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Kế toán, Ban soạn thảo cũng đề xuất các chính sách hướng tới đảm bảo tính công khai, minh bạch, thuận lợi để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, quyền tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp, thu hút các nguồn lực của nhà đầu tư trong và ngoài nước, đảm bảo phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán một cách bền vững…
Đồng thời, một số chính sách mới được thể hiện khi sửa Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Dự trữ quốc gia nhằm tăng tính chủ động trong quan hệ đối ngoại với các nước anh em.
Với Luật Ngân sách nhà nước, điểm nổi bật của dự thảo là bổ sung cơ chế cho phép sử dụng vốn đầu tư phát triển của địa phương để hỗ trợ ngân sách trung ương, hỗ trợ các địa phương khác đầu tư dự án hạ tầng có tính chất vùng và liên vùng. Điều này có ý nghĩa thế nào, thưa Thứ trưởng?
Thời gian qua, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết thí điểm cho phép một số địa phương được sử dụng ngân sách địa phương để đầu tư vào các công trình, dự án trọng điểm của Trung ương và trên địa bàn. Nội dung này cũng đã được luật hóa trong Luật Thủ đô.
Một số công trình hạ tầng trọng điểm đã được thực hiện và thực tế đã phát huy hiệu quả tích cực. Có thể kể đến nhiều dự án thực hiện theo cơ chế này, như các tuyến đường vành đai của Hà Nội, Tp.HCM, dự án sân bay Điện Biên, dự án cầu Bạch Đằng (nối TP. Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh), dự án cầu Như Nguyệt,…
Trên cơ sở chủ trương của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Bộ Tài chính cũng đề xuất với Chính phủ trình Quốc hội bổ sung nội dung này trong Luật Ngân sách nhà nước để huy động được nguồn ngân sách của các cấp, các địa phương tham gia đầu tư vào các dự án hạ tầng quan trọng, có tính chất liên vùng, liên tỉnh, liên quốc gia, thậm chí là liên quốc tế.
Nếu cơ chế này được giải quyết, sẽ tạo ra nguồn lực tổng thể, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả trung ương và địa phương để đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm của đất nước, đóng góp vào sự phát triển của kinh tế xã hội của từng địa phương, của vùng, của cả quốc gia, không những ở thời điểm hiện tại mà còn trong tương lai.
Phải chăng chính sách này cũng sẽ giúp chúng ta giảm bớt tình trạng các dự án đợi vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước, đặc biệt trong bối cảnh sắp tới có những dự án mang tính chất liên vùng như ông vừa chia sẻ?
Đúng vậy. Việc này sẽ huy động được sức mạnh tổng thể của cả trung ương và các địa phương và nó không chia cắt ngân sách nhà nước, nhưng phải trên cơ sở các dự án có tính chất động lực cho phát triển liên vùng, liên tỉnh và cả quốc gia.
Một nội dung cũng đang được quan tâm trước thềm thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng đó là dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi đề xuất quy định liên quan đến nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu riêng lẻ. Thay đổi này có tác động thế nào tới thị trường trái phiếu doanh nghiệp?
Thời gian qua, trong quá trình phát triển thị trường đã nảy sinh một số vấn đề liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, đòi hỏi phải điều chỉnh Luật Chứng khoán 2019.
Bộ Tài chính nhận thấy cần phải báo cáo Chính phủ để Chính phủ báo cáo Quốc hội có những điều chỉnh để đảm bảo mục tiêu đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề ra là phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán một cách an toàn, bền vững, minh bạch.
Để nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường, đảm bảo quyền lợi của các nhà đầu tư cá nhân và khắc phục những hạn chế của thị trường trái phiếu riêng lẻ, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán hiện đang quy định theo hướng tôn trọng quyền đầu tư của các nhà đầu tư cá nhân nên không đề xuất sửa các nội dung liên quan đến quyền đầu tư của nhà đầu tư cá nhân mà bổ sung quy định theo hướng nâng chất lượng của trái phiếu.
Chúng tôi cũng đề xuất sửa đổi quy trình quyết định phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp đủ điều kiện được nhanh chóng xem xét, cấp chứng nhận phát hành trái phiếu ra công chúng huy động vốn. Đối với trái phiếu phát hành ra công chúng, tất cả các nhà đầu tư cá nhân, tổ chức không phân biệt là chuyên nghiệp hay không chuyên nghiệp đều có thể tham gia.
Chúng tôi cũng tính đến việc các chính sách mới đưa ra cần phải có thời gian để thị trường có sự thích ứng. Do đó, những quy định này chúng tôi dự kiến trình Quốc hội cho phép có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Tôi tin tưởng rằng, với những đề xuất của Bộ Tài chính, thị trường chứng khoán, thị trường vốn, đặc biệt là thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển bền vững, minh bạch, nâng cao chất lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, thúc đẩy các doanh nghiệp công khai, minh bạch thông tin, góp phần cải thiện niềm tin của nhà đầu tư, từ đó thu hút nguồn vốn đầu tư cho các doanh nghiệp.
