Doanh nghiệp hạt giống dưa hấu đang kêu cứu (ảnh minh họa)
Doanh nghiệp tuân quy định Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Trong khiếu nại, đại diện Công ty TNHH Thương mại-sản xuất hạt giống Hưng Nông (Công ty Hưng Nông, quận 6, TP.HCM) cho biết, công ty mua bán hạt giống dưa hấu để làm giống và được Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Bộ NN-PTNN) cấp giấy phép kiểm dịch thực vật nhập khẩu số 431/BVTV-KD.
Công ty Hưng Nông cũng đã khai báo đúng mã số hàng hóa, thuế suất đói với lô hàng hạt dưa hấu để làm giống căn cứ theo Quyết định 2432/QĐ-BNN-TT ngày 13/6/2017 của Bộ NN-PTNT về việc ban hành bảng mã HS (mã số dùng để phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu) đối với Danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh ở Việt Nam.
Ngoài ra, khi tiến hành làm thủ tục thông quan thì việc áp mã HS cho mặt hàng này đã được chấp thuận của cơ quan Hải quan Cát Lái.
Tuy nhiên, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã áp dụng mã HS, ấn định thuế, thuế suất nhập khẩu hạt dưa hấu là thực phẩm thay vì hạt giống và xử phạt công ty vì cho rằng có hành vi khai sai mã số hàng hóa, thuế suất dẫn tới thiếu số thuế phải nộp…
Theo Hiệp hội Thương mại giống cây trồng Việt Nam, không chỉ Công ty Hưng Nông, mà hàng loạt công ty nhập khẩu hạt giống rau hàng đầu kêu cứu tới Hiệp hội cũng do bị áp thuế suất gồm: Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Tân Nông Phát, Công ty Hạt giống Nam Việt, Công ty TNHH Giống cây trồng Cánh Đồng Xanh, Công ty cổ phần Giống cây trồng Mùa Vàng…
Theo đơn kêu cứu của các doanh nghiệp trên thì Cơ quan hải quan tại TP.HCM đã yêu cầu họ phải đóng thuế nhập khẩu 10% đối với mặt hàng hạt giống rau, dưa hấu cũng như truy thu thuế mạt hàng hạt giống dưa hấu từ năm 2015 đến năm 2018; Áp dung thuế nhập khẩu 10% đối với hạt giống bí đỏ, dưa lê, dưa lưới, hạt hoa hướng dương từ năm 2019 và thuế nhập khẩu 15% đối với mặt hàng hạt giống ngô, ràu mùi từ năm 2020.
Quy định trên được thể hiện tại nhiều quyết định của Chi cục hải quan cửa khẩu Sài Gòn khu vực I như: Quyết định 60/QĐ-KVI-ÂDDT-QLT ngày 6/1/2020; Quyết định 26/QĐ-XPVPHC ngày 25/2/2020…
Các doanh nghiệp cho rằng, căn cứ theo Luật thuế Xuất nhập khẩu 107/2016/QH13 ngày 6/4/2016 và các Nghị định liên quan, Quyết định số 2432/QĐ-BNN-TT của Bộ NN-PTNT thì các mặt hàng hạt giống rau (bao gồm cả hạt giống cây trồng khác Việt Nam chưa sản xuất được) được hưởng thuế suất ưu đãi 0%.
“Nên việc truy thu áp đặt thế của hải quan tại TP.HCM làm cho doanh nghiệp hoang mang, lo lắng và vô cùng lúng túng trong việc nộp thuế cũng như thông quan hàng hóa và gây bất ổn giá cả hạt giống rau, dưa, bí các loại trên thị trường. Hơn nữa đến thời điểm hiện nay hầu như các công ty đã hoàn tất quyết toán thuế đến năm 2018”.
Theo Hiệp hội Thương mại giống cây trồng Việt Nam, đó là lời kêu cứu mong được tháo gỡ của 20 công ty nhập khẩu hạt giống rau hàng đầu Việt Nam.
Hải quan vận dụng Thông tư Bộ Tài chính
Tìm hiểu của chúng tôi, trước khiếu nại của doanh nghiệp, trong một văn bản trả lời doanh nghiệp (Công ty TNHH SX-TM Xanh), Cục Hải quan TP.HCM viện dẫn Thông tư 14 ngày 30/1/2015 của Bộ Tài chính: “Phân loại hàng hóa để xác định tên gọi, mã hàng hóa theo Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam” và cho rằng hạt giống dưa hấu dùng gieo trồng sản xuất nông nghiệp thuộc mã số phải chịu thuế suất 10%.
Tương tự, trả lời khiếu nại của Công ty TNHH East – West Seed (Hai Mũi Tên Đỏ), ngoài viện dẫn Thông tư 14 ngày 30/1/2015 của Bộ Tài chính để bảo vệ việc xác định mã số HS với mặt hàng hạt giống dưa hấu nhập khẩu, Cục Hải quan TP.HCM còn cho rằng “Bảng mã HS đối với Danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh ở Việt Nam ban hành theo Thông tư 24 ngày 15/11/2017 của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT không phải một căn cứ pháp lý để xác định mã số hàng hóa làm cơ sở tính thuế nhập khẩu”.
Tuy nhiên điều nghịch lý, theo các doanh nghiệp, cũng là hạt giống dưa hấu nhập khẩu dùng trong trồng trọt (không phải hạt dưa hấu để dùng trong ngày tết), Công ty TNHH Giống cây trồng Nông Hữu đóng tại Long Thành - Đồng Nai hỏi được Cục Hải quan Đồng Nai trả lời như sau: “Nhóm 12.09 gồm tất cả các loại hạt, quả mầm dùng để gieo trồng. Nhóm này bao gồm các hạt thậm chí không còn khả năng gieo trồng nữa. Căn cứ Nghị định số 125 ngày 16/11/2017 của Chính phủ, mặt hàng của công ty theo phân nhóm 12.09 – hạt, quả và mầm, dùng để gieo trồng” (thuế suất ưu đãi 0% - PV).
Liên quan vụ việc, Hiệp hội Thương mại giống cây trồng Việt Nam đã gửi công văn kêu tới tận Chính phủ, Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính, cho rằng Hải quan hiểu chưa đúng về hạt giống với các loại hạt dùng trong thương mại khi cho rằng “các mặt hàng hạt giống dưa, hạt giống bí, là những loại hạt có dầu nên dù dùng để gieo trồng thì vẫn phải được phân loại thuộc nhóm 12.07 (chịu thuế)".
Hiểu như lý giải của Hải quan thì không có ranh giới giữa giống và thương phẩm? Trong khi đó, các loại hạt để làm giống, hạt dùng thương phẩm đều đã được Bộ chuyên ngành quy định rất rõ, cơ quan hải quan cần căn cứ vào đó để áp dụng trong ban hành mã thuế xuất nhập khẩu.
