Sửng sốt...
Phần lớn các NĐT không thể ngờ rằng chỉ trong 1 tuần, VN-Index "nhẹ nhàng" xuyên mốc 500 điểm về 476 điểm trong bối cảnh những thông tin vĩ mô trong nước tích cực, giá dầu và vàng thế giới giảm.
Ngay cả các dự đoán cuối năm cũng khả quan: Tốc độ tăng giá tiêu dùng, nhập siêu đang trong xu hướng giảm dần. Thanh khoản của hệ thống NH cải thiện rõ rệt nên lãi suất kinh doanh NH đang giảm, lãi suất cơ bản có thể giảm nhẹ trong quý IV. Sẽ không diễn ra tình trạng giải chấp ồ ạt bất động sản. Tỷ giá sẽ ổn định nhờ sức mạnh điều hành của NHNN.
Về vi mô, nhìn chung các DN khó khăn, nhưng nhiều DN vẫn đạt kết quả kinh doanh tốt, tình hình vĩ mô cải thiện sẽ giúp DN có điều kiện ổn định dần hoạt động... Thị trường (TT) gần như liên tục tăng gần 2 tháng với khối lượng giao dịch rất lớn, nên khiến nhiều người cho là không có lý do gì để TT có thể giảm sâu xuống dưới 500 điểm chứ đừng nói là 476 điểm (12/8) - một kết quả làm rất nhiều người sửng sốt.
Thực ra, dù lạc quan đến đâu, mọi người đều dễ dàng nhận thấy tư tưởng chốt lãi "ăn non", đầu cơ ngắn hạn là phổ biến. Đầu tháng 9, nhiều NĐT đã bắt đầu lo lắng. Đúng thời điểm nhạy cảm này, báo cáo mới nhất của HSBC tiếp tục giữ nguyên dự đoán VN-Index sẽ về mốc 400 điểm. Những dự báo này đã tác động khá mạnh vào tâm lý NĐT.
Ngay sau khi báo cáo của HSBC tung ra, có thông tin bộ phận tự doanh của một số quỹ và CTCK đã trình xin ý kiến lãnh đạo bán dần đi một lượng CP nhất định đang nắm giữ và sẽ mua lại khi thị trường giảm sâu. Nhiều NĐT cá nhân có kinh nghiệm cũng đã thực hiện "xả hàng" ngay từ tuần cuối tháng 8.
Một trong những nguyên nhân khác dẫn đến xu hướng bán ra mạnh là thông tin niêm yết, tăng vốn, phát hành CP thưởng lại rộ lên. Chưa hết, lại đến tin các tổ chức đầu tư cũng tranh thủ giải quyết CP để hiện thực hóa lợi nhuận v.v...
Có cảm giác như đối với các DN, đây là thời cơ mà ai không nhanh chân sẽ không kịp. Tất cả những điều nêu trên đã thực sự chạm đúng vào "nọc" và lập tức trở thành nỗi sợ hãi cung vượt quá cầu, CP sẽ bị "pha loãng".
Theo ý kiến của một NĐT, mối lo ngại lớn nhất đến từ nền kinh tế vĩ mô VN và toàn cầu đó là giảm tăng trưởng, nền kinh tế mất sức hấp dẫn, kỳ vọng giảm, dẫn đến CK giảm.
... và chờ đợi...
Đến hôm nay thì không còn "giấc mơ VN-Index 650" trong ngắn hạn nữa. Tâm lý bi quan đang lan rộng. Tuy nhiên, vẫn có nhiều niềm tin TTCK sẽ không giảm mạnh. Tại mức đáy 366 điểm, khi đó thị trường chìm trong bóng tối với vô số những thông tin xấu, xấu đến mức tệ hại, kèm theo đó là những nguy cơ về sự đổ vỡ. TT như cái xe mất phanh, mất phương hướng nhưng vẫn được các tổ chức chung sức "vực dậy".
"Hai tháng rưỡi đã trôi qua, tình hình bây giờ đã khác trước rất nhiều, vĩ mô và các chính sách hỗ trợ đều tốt lên, giúp TT phục hồi, dù chưa quá mạnh mẽ. Vậy lý do gì để TT có thể rơi vào hoảng loạn? Và nếu có những bất ổn, nguy cơ hoảng loạn nhen nhóm, tôi tin là Chính phủ và UBCK sẽ không để yên và sẽ ra tay hành động, giống hệt như cơn sốt USD vậy, bị dập từ trong trứng nước ngay khi có dấu hiệu sốt USD trở lại" - một NĐT nhận xét.
Về dự báo của HSBC, một chuyên gia Viện Nghiên cứu kinh tế nói: "Nhận xét của nước ngoài về tình hình kinh tế VN thường có hai xu hướng: Hoặc quá lạc quan, hoặc quá bi quan. Nhận định của họ dựa trên các mô hình kinh tế học mang tính chất kinh điển, không chú ý đúng mức đến yếu tố đặc thù VN. Vì vậy, nhận định của nước ngoài nghe để mà biết, chưa chắc đã đúng".
Các thông tin hỗ trợ đang được các NĐT mong chờ là: Chính phủ hạ giá dầu; NHNN điều chỉnh giảm lãi suất cơ bản; mở "room" ngân hàng cho các NĐTNN; kết quả kinh doanh quý III của các DN khả quan; giá dầu thế giới tiềp tục giảm, kinh tế Mỹ ổn định trở lại... và quan trọng nhất là xuất hiện "lực đỡ" TT.
Nhiều người khẳng định TT có thể xấu, nhưng không thể xấu hơn những gì đã diễn ra từ tháng 2 đến tháng 7/2008 nữa. TT luôn vô lý hơn chúng ta tưởng. Mà đã là vô lý thì tại sao không có khả năng TT bất ngờ "bật lại"?