Kết thúc tháng 4/2020, diễn biến của thị trường cho thấy đà phục hồi khá tốt. Theo đó, sau khi đổ đèo từ vùng quanh 990 điểm từ cuối tháng 1/2020 do ảnh hưởng quá lớn của đại dịch Covid-19 trên toàn cầu xuống quanh đáy 660 điểm vào cuối tháng 3, thì VN-Index đã bật trở lại với sự nâng đỡ tâm lý từ chính từ việc kiểm soát được dịch bệnh trong nước và đặc biệt là dòng tiền mới chảy mạnh vào thị trường, với gần 32.000 tài khoản được mở mới trong tháng 3.
Con số này chỉ xếp sau con số kỷ lục 40.651 tài khoản mở mới được thiết lập vào tháng 3/2018 khi nhà đầu tư "say chứng". VN-Index thời điểm đó leo lên mức đỉnh lịch sử tại 1.200 điểm.
Mặc dù vậy, trong 4 tháng đầu năm nay, điểm tiêu cực đối với thị trường là khối ngoại đã bán ròng gần như liên tục với gần 16.820 tỷ đồng, tương ứng tới 715,7 triệu USD và đáng kể là đã liên tiếp tăng tốc tốc độ bán ròng.
Tính riêng trong tháng 4/2020, khối ngoại bán ròng tổng cộng hơn 6.800 tỷ đồng trên cả 3 sàn HoSE, HNX và UPCoM. Riêng sàn HoSE, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng hơn 6.138 tỷ đồng.
Trong tháng 4/2020, VN-Index tăng 106,58 điểm (+16,08%) lên 769,11 điểm. Còn HNX-Index tăng 14,2 điểm (+15,32%), lên 106,84 điểm.
Nếu xét riêng về tuần giao dịch trước kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5, theo thống kê của Báo Đầu tư Chứng khoán, trong 15 năm qua, VN-Index đa số tăng điểm (9 lần tăng, 6 lần giảm), trong khi HNX-Index khá cân bằng (7 tăng và 6 giảm).
Với VN-Index, tuần tăng mạnh nhất trước kỳ nghỉ lễ trong 15 năm là năm 2011 với mức tăng 5,18%, trong khi năm giảm mạnh nhất là năm 2018 với mức giảm 6,22%. Tuần trước kỳ nghỉ lễ năm nay 2020, VN-Index giảm gần 1%.
Trong khi đó, với HNX-Index năm có tuần tăng mạnh nhất trước kỳ nghỉ lễ là năm 2009 với mức tăng 4,36%, trong khi giảm mạnh nhất là 8,96%. Trong tuần trước kỷ nghỉ lễ năm nay, HNX-Index giảm nhẹ 0,12%.
Thống kê các chỉ số VN-Index và HNX-Index trước và sau kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 các năm qua:
| Năm |
Tuần trước kỳ nghỉ |
Tuần sau kỳ nghỉ |
||
| VN-Index |
HNX-Index |
VN-Index |
HNX-Index |
|
| 2006 |
+0,69 |
- |
-0,27% |
- |
| 2007 |
-4,64% |
-8,96% |
+2,52% |
-0,48% |
| 2008 |
+1,26% |
+0,1% |
-4,22% |
-8,8% |
| 2009 |
+3,79% |
+4,36% |
+13,68% |
+14,11% |
| 2010 |
+2,47% |
+0,76% |
-0,06% |
+2,61% |
| 2011 |
+5,18% |
-0,41% |
-1,54% |
-1,07% |
| 2012 |
+1,73% |
+2,71% |
+0,54% |
+1,77% |
| 2013 |
+0,27% |
0% |
+0,15% |
+1,2% |
| 2014 |
-0,16% |
-0,93% |
-6,15% |
-7,07% |
| 2015 |
-0,6% |
+0,2% |
-1,4% |
-2,97% |
| 2016 |
+0,99% |
-0,32% |
+1,36% |
-0,38% |
| 2017 |
+0,75% |
+0,75% |
+0,36% |
+0,19% |
| 2018 |
-6,22% |
-7,50% |
-2,2% |
-0,1% |
| 2019 |
+1,4% |
+1,5% |
-2,65% |
-1,06% |
| 2020 |
-0,97% |
-0,12% |
- |
- |
Sau kỳ nghỉ lễ, thống kê qua 15 năm qua cho thấy, tuần tăng điểm mạnh nhất của VN-Index là vào năm 2009 với mức tăng gần 14% và giảm mạnh nhất là vào năm 2014 khi mất gần 6,2%.
Đối với HNX-Index, tuần tăng mạnh nhất cũng là vào năm 2009, và giảm sâu nhất cũng tương đồng với VN-Index khi cũng là tuần sau kỳ nghỉ năm 2014.
Trong năm gần nhất vừa qua 2019, chỉ số VN-Index tăng 1,4% trước kỳ nghỉ lễ, nhưng đã giảm trong tuần sau đó khi -2,65%. Còn HNX-Index tương ứng là tăng 1,5% và mất 1,06%.
Trong tháng giao dịch tiếp theo, tháng 5 với hiệu ứng hay được nhắc tới là “Sell In May, Go Away” - “Bán trong tháng 5 và biến khỏi thị trường”, do thường là khoảng thời gian thiếu vắng thông tin hỗ trợ, khiến cho tâm lý giao dịch không quá tích cực và nhà đầu tư cũng hạn chế giải ngân hơn.
Mặc dù vậy, theo thống kê của Báo đầu tư Chứng khoán, trong tháng 5 của 14 năm giao dịch vừa qua, hiệu ứng “Sell In May, Go Away” lại không hẳn chiếm ưu thế quá rõ ràng với 6 lần tăng và 8 lần giảm.
Nhìn chung khoảng 5, 6 năm trở lại đây, tháng 5 năm 2018 là tháng giảm mạnh nhất, tuy nhiên, việc VN-Index tăng nóng 48% trong năm 2017 và tăng tiếp 17% trong quý I/2018 với nhiều phiên tăng mạnh thì điều dễ hiểu sau đó, khi tâm lý chốt lời mạnh, diễn ra đúng vào thời điểm lãi suất trên thị trường quốc tế tăng, TTCK thế giới điều chỉnh giảm, nên tác động cộng hưởng càng lớn, khiến VN-Index đã mất 7,52%, còn HNX-Index giảm 6,3%.
Còn trong tháng 5 năm ngoái 2019, thị trường trong nước chung xu hướng với diễn biến thị trường chứng khoán thế giới, khi giao dịch khá ảm đạm, do chịu tác động mạnh của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.
Đặc biệt, sau cuộc đàm phán giữa 2 quốc gia trong tháng 5 không có kết quả khả quan. Mỹ duy trì mức thuế từ 10 - 20% đối với 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc công bố áp thuế 8 - 25% với 60 tỷ USD nhập khẩu từ Mỹ bắt đầu từ ngày 1/6.
Chốt tháng 5/2019, VN-Index giảm 1,9%, còn HNX-Index mất 2,47%.
Đáng chú ý là giao dịch của khối ngoại, khi mua ròng 3.797 tỷ đồng, đây cũng là tháng mua ròng thứ 9 liên tiếp của khối ngoại kể từ tháng 9/2018, với tổng giá trị mua ròng đạt hơn 21.200 tỷ đồng.
Tự doanh của các công ty chứng khoán mua ròng 1.421 tỷ đồng. Trước đó, khối này đã có chuỗi bán ròng 5 tháng liên tiếp kể từ 12/2018.
Tháng 5 năm nay sẽ diễn biến ra sao?
Theo nhận định của ông Vũ Duy Khánh, Trưởng phòng tư vấn đầu tư CTCK Smart Invest, thực tế, chiến lược 'Bán trong tháng 5 và biến khỏi thị trường' không thực sự hiệu quả với thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2009 trở lại đây.
”Theo quan điểm của chúng tôi, các nhà đầu tư không nên bán hết cổ phiếu và nên thay đổi danh mục đầu tư của mình. Các nhà đầu tư sẽ tập trung đầu tư vào các cổ phiếu có thể ít bị ảnh hưởng bởi sự tăng trưởng chậm theo mùa trên thị trường trong mùa hè và đầu mùa thu", ông Khánh nói.
Ngoài ra, không ít ý kiến còn cho rằng, tháng 5/2020 còn là thời điểm có thể cân nhắc mua vào. Bởi nếu như mọi năm, tháng 5 là giai đoạn trũng thông tin, thì năm nay, tháng 5 sẽ là tháng cao điểm thông tin, từ chuyển động đẩy mạnh đầu tư công đến mùa ĐHĐCĐ tái khởi động trở lại.
Ðây chính là động lực hỗ trợ giá cổ phiếu và thu hút sự quan tâm của dòng tiền hướng các doanh nghiệp có nội lực tốt. Theo thống kê, TTCK Việt Nam hiện có trên 600 doanh nghiệp có lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT) trên 30 tỷ đồng năm 2019.
Mặc dù vậy, Báo cáo dự đoán khả năng suy thoái kinh tế của Bloomberg gần đây lưu ý, xác suất suy thoái kinh tế toàn cầu đã đạt mức 100% trong năm nay, vấn đề là trong ngắn hạn, nhà đầu tư đang phớt lờ thông tin tiêu cực.
Bloomberg nhận định, mặc dù hiện nhiều quốc gia đã bắt đầu mở cửa lại nền kinh tế, nhưng vẫn chỉ mang tính cầm chừng và thận trọng trước rủi ro dịch Covid-19 bùng phát trở lại, và chừng nào chưa có thuốc chữa hiệu quả hoặc văc-xin khả dụng thì chừng đó nền kinh tế thế giới, trong đó có Việt Nam, vẫn phải sản xuất - kinh doanh dưới mức tiềm năng.
Do đó, tháng 5, TTCK dự báo có thể bước vào giai đoạn phân hoá mạnh dựa vào nền tảng riêng của doanh nghiệp và sau tâm lý hưng phấn, nhà đầu tư có thể nhanh chóng nhận ra rằng, khôi phục lại hoạt động kinh tế sẽ phải mất nhiều thời gian hơn kỳ vọng sẽ khiến tâm lý tiêu cực có thể quay trở lại.
Diễn biến thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 5 của các năm qua:
| Năm |
VN-Index |
HNX-Index |
| 2006 |
-9,5% |
- |
| 2007 |
+17,06% |
+1,35% |
| 2008 |
-20,73% |
-29,45% |
| 2009 |
+27,99% |
+25,33% |
| 2010 |
-6,44% |
-8,95% |
| 2011 |
-12,29% |
-16,87% |
| 2012 |
-9,41% |
-7,25% |
| 2013 |
+9,25% |
+10,73% |
| 2014 |
-2,76% |
-5,05% |
| 2015 |
+1,27% |
+0,58% |
| 2016 |
+3,35% |
+1,54% |
| 2017 |
+2,80% |
+4,88% |
| 2018 |
-7,52% |
-6,3% |
| 2019 |
-1,9% |
-2,47% |
