Thêm trợ lực cho doanh nghiệp lên sàn

(ĐTCK)  Trong lộ trình cải cách mạnh mẽ thị trường chứng khoán, các doanh nghiệp đang đón nhận thêm nhiều cơ hội mới khi thực hiện kế hoạch IPO, niêm yết hoặc chuyển sàn.
Các nhà đầu tư ngày càng kỳ vọng vào sự xuất hiện của những doanh nghiệp lớn trên sàn

Thị trường sẽ đón nhiều “tân binh”

Theo số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong 4 tháng đầu năm 2025, tổng số doanh nghiệp niêm yết/đăng ký giao dịch không có nhiều thay đổi, đáng kể chỉ có Công ty cổ phần Lọc Hoá dầu Bình Sơn (mã BSR) chuyển sàn niêm yết vào tháng 1/2025 và Công ty cổ phần Xây dựng CDC (mã CCC) niêm yết tháng 4/2025, cho thấy thị trường thiếu nguồn hàng mới.

Từ tháng 5/2025, diễn biến bắt đầu sôi động hơn. Đáng chú ý, phiên chào sàn HOSE của hơn 1,79 tỷ cổ phiếu Công ty cổ phần Vinpearl (mã VPL) ngày 13/5 với định giá tới 6 tỷ USD (giá đóng cửa ngày 13/5 là 85.500 đồng/cổ phiếu) đã đưa doanh nghiệp nhanh chóng gia nhập nhóm vốn hoá lớn nhất sàn, tạo thêm sự hứng khởi sau thời gian dài vắng những thương vụ “bom tấn”.

Mới đây, ngày 8/8, thương vụ IPO đình đám xuất hiện khi Công ty cổ phần Đầu tư F88 (mã F88) đưa 8,26 triệu cổ phiếu lên giao dịch trên UPCoM với giá khởi điểm 634.900 đồng/cổ phiếu - gấp 3 lần giá trị sổ sách cuối năm 2024. Ngay phiên đầu, mã này đã tăng trần lên 888.000 đồng/cổ phiếu và tiếp tục tăng lên 1.022.100 đồng/cổ phiếu khi đóng cửa ngày 14/8, xác lập vị trí quán quân về thị giá trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hiện trên hệ thống của HNX ghi nhận thời gian tới sẽ có 6 triệu cổ phiếu BHH của Công ty cổ phần Thương mại Bia Hà Nội - Hưng Yên 89 giao dịch trên UPCoM. Một số doanh nghiệp đang giao dịch trên UPCoM đã nộp hồ sơ niêm yết trên HOSE như Đầu tư Bất động sản Taseco (mã TLA), VietABank (mã VAB), Đầu tư và Xây lắp Trường Sơn (mã TSA).

Đáng chú ý, ngoài gần 540 triệu cổ phiếu VAB dự kiến niêm yết trong quý III/2025, thị trường cũng sắp đón thêm loạt “tân binh” thuộc nhóm cổ phiếu “vua”.

Trong mùa đại hội cổ đông năm 2025, nhiều ngân hàng đã thông qua kế hoạch niêm yết cổ phiếu. Kienlongbank (mã KLB) dự kiến lên sàn HNX trong quý IV/2025; BVBank (mã BVB) chuyển sàn từ UPCoM sang HOSE trong năm nay; VietBank (mã VBB) đang cân nhắc thời điểm phù hợp để chuyển sàn từ UPCoM sang HOSE, dự kiến vào cuối năm 2025 hoặc đầu 2026.

Saigonbank (mã SGB) cũng sẽ chuyển sàn sang HOSE hoặc HNX trong thời gian tới và đã ký hợp đồng với đơn vị tư vấn về việc chuyển sàn.

Bên cạnh đó, theo báo cáo của Dragon Capital, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện có một chất xúc tác quan trọng là nhiều doanh nghiệp lớn đang có kế hoạch IPO trong giai đoạn 2026 - 2027.

Nhiều yếu tố thuận lợi

Nghị định 155/2020/NĐ-CP đang được Bộ Tài chính tham mưu sửa đổi, trong đó sẽ gắn IPO với niêm yết nhằm rút ngắn thời gian so với quy trình trước đây.

Trước đó, kế hoạch niêm yết trên HOSE đã được cả BVBank và VietBank trình đại hội đồng cổ đông 2024 với lộ trình “khi điều kiện thị trường thuận lợi”.

Tại đại hội đồng cổ đông năm nay, Hội đồng quản trị BVBank nhận định, năm 2025, kinh tế phục hồi, thị trường chứng khoán diễn biến tích cực hơn năm 2024, phù hợp để triển khai niêm yết.

Ông Nguyễn Hữu Trung, Phó chủ tịch Hội đồng quản trị VietBank cho biết, năm 2024, VietBank đã đáp ứng đủ tiêu chí để niêm yết, nhưng chưa thực hiện do thị trường cổ phiếu chịu tác động bởi lãi suất, thị trường trái phiếu doanh nghiệp và kinh tế vĩ mô thiếu ổn định. Hiện Ngân hàng cân nhắc thời điểm phù hợp để lên sàn (cuối năm 2025 hoặc đầu 2026) nhằm đảm bảo định giá cổ phiếu tối ưu.

Bà Đặng Nguyệt Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu Dragon Capital đánh giá, kinh tế Việt Nam và thị trường chứng khoán đang có những thay đổi mạnh về chất nhờ quyết tâm cải cách của Chính phủ.

Theo đó, đầu năm 2025, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% và mới đây cập nhật lên 8,3% để tạo nền tảng cho tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030. Việt Nam hướng tới trở thành nước có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển vào năm 2045.

Thời gian gần đây, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành loạt văn bản pháp luật nhằm cải cách thể chế phục vụ mục tiêu tăng trưởng, trong đó nổi bật là “bộ tứ trụ cột” (Nghị quyết 57, 59, 66 và 68 năm 2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hội nhập quốc tế trong tình hình mới, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân), mở ra cơ hội chưa từng có cho phát triển kinh tế và doanh nghiệp.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, Việt Nam xác định phải xây dựng thế “chân kiềng” cho thị trường vốn gồm ngân hàng - trái phiếu - cổ phiếu. Do điểm yếu của thị trường vốn vẫn là phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng nên nỗ lực phát triển thị trường chứng khoán, hướng tới trở thành trung tâm tài chính quốc tế là nhiệm vụ tiên quyết, trong đó mục tiêu nâng hạng là then chốt.

Thực tế, mục tiêu nâng hạng đã được chuyển hóa thành chiến lược đồng bộ. Các văn bản như Thông tư 18/2025/TT-BTC cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài giao dịch không cần ký quỹ trước (non-prefunding), Thông tư 03/2025/TT-NHNN đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản đầu tư gián tiếp bằng VND, cùng kế hoạch triển khai tài khoản tổng (Omnibus Account) và sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán… đã và đang tháo gỡ các “điểm nghẽn” chính sách.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, Việt Nam đã đáp ứng đủ 9 tiêu chí nâng hạng và có khả năng cao sẽ được FTSE nâng hạng vào kỳ đánh giá tháng 9 tới (dự kiến công bố ngày 7/10/2025).

Ông Đặng Thanh Thủy, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Vinpearl cho hay, kế hoạch IPO ngày 13/5 vừa qua được tính toán dựa trên ba yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” của năm 2025, trong đó nỗ lực nâng hạng thị trường chứng khoán được xem như “ngọn gió Đông” hỗ trợ doanh nghiệp.

Theo ông Thủy, thị trường đang “khát” những doanh nghiệp tầm cỡ. Các nhà đầu tư, đặc biệt là khối nhà đầu tư tổ chức quốc tế, ngày càng kỳ vọng sự xuất hiện của những doanh nghiệp quy mô lớn, minh bạch và hoạt động trong các lĩnh vực có tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Đáp ứng yêu cầu đó, bà Trần Anh Đào, Quyền Tổng giám đốc HOSE khẳng định, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính và các thành viên thị trường đang xây dựng nền tảng tiếp theo cho thị trường chứng khoán, nâng cấp hệ thống giao dịch, cải tiến thủ tục và gắn IPO với niêm yết để tăng nguồn cung.

Hiện HOSE đã triển khai thành công hệ thống giao dịch KRX cho toàn thị trường. Đây là nền tảng sẽ phát huy khi nâng hạng, cùng cơ chế bù trừ trung tâm (CPP) và các tiện ích khác để phục vụ thị trường tốt hơn.

“Với hệ thống kỹ thuật hiện tại, thời gian ra mắt sản phẩm mới sẽ được rút ngắn”, bà Đào nhấn mạnh.

Về hàng hóa mới, bà Đào cho biết, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang chủ trương hỗ trợ doanh nghiệp lên sàn theo quy trình mới. Nghị định 155/2020/NĐ-CP đang được Bộ Tài chính tham mưu sửa đổi, trong đó sẽ gắn IPO với niêm yết nhằm rút ngắn thời gian so với quy trình trước đây.

“Với điều kiện niêm yết hiện nay, doanh nghiệp có hai lựa chọn, hoặc là trở thành công ty đại chúng và giao dịch trên UPCoM hai năm, hoặc là phát hành ra công chúng, sau đó niêm yết. Hai quy trình này đang tách biệt nên sắp tới gắn IPO với niêm yết sẽ rút ngắn đáng kể thời gian”, bà Đào nói.

Ở góc nhìn khác, TS. Chu Tuấn Linh, Giảng viên khoa sau đại học Trường đại học Hùng Vương cho rằng, bên cạnh chính sách khuyến khích niêm yết nhằm mở rộng quy mô và chiều sâu thị trường, bản thân doanh nghiệp cũng cần không ngừng nâng cao chất lượng “hàng hóa”.

Theo ông Linh, vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp chưa thực sự coi niêm yết là chiến lược phát triển bền vững mà chỉ xem là cơ hội huy động vốn mang tính thời điểm, dẫn tới việc chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công bố thông tin, minh bạch tài chính hoặc cải thiện quản trị - làm giảm niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt là dòng vốn quốc tế.

Minh Minh

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục