Tổng thống Trump mới đây đã công bố bắt đầu nhận đơn cho “Thẻ Vàng Trump”, một loại visa đầu tư mới dành cho công dân nước ngoài. Trang web của chương trình cho biết khi đóng 1 triệu USD và phí xử lý 15.000 USD, người nộp đơn “Thẻ Vàng” sẽ được cấp quyền cư trú toàn thời gian tại Mỹ trong “thời gian kỷ lục”. Trang web này cũng mời chào “Thẻ Vàng Doanh nghiệp”, cho phép các công ty trả 2 triệu USD để bảo đảm “Thẻ Vàng” cho nhân viên. Ngoài ra, “Thẻ Bạch kim” với các ưu đãi thuế đặc biệt có thể được chào bán với giá 5 triệu USD trong tương lai.
Theo giải thích của các chuyên gia, chỉ Quốc hội Mỹ mới có thẩm quyền thiết lập chính sách nhập cư, đồng nghĩa với việc tổng thống không có quyền tự mình tạo ra hay bãi bỏ một chương trình visa. Vì vậy, để tạo ra “Thẻ Vàng”, Tổng thống Trump thực chất đang bổ sung một mô hình thu phí mới vào 2 chương trình hiện có là EB-1 và EB-2.
EB-1 và EB-2 đều là các chương trình dựa trên việc làm nhằm thu hút những chuyên gia từng đoạt giải hoặc được xã hội công nhận rộng rãi. Chương trình EB-1, còn được gọi là “Visa Einstein”, nhắm tới những người có “năng lực đặc biệt” – như các nhà khoa học, nghệ sĩ, doanh nhân, vận động viên và giáo sư đã đạt được sự công nhận quốc tế hoặc quốc gia.
Chương trình EB-2 dành cho các nhà nghiên cứu, nhà khoa học và những người khác có kỹ năng hữu ích trong việc giải quyết các vấn đề quốc gia, chẳng hạn như một nhà nghiên cứu ung thư hàng đầu đang phát triển các phương pháp điều trị mới, hoặc một nhà khoa học năng lượng xuất sắc có thể giúp mở rộng lưới điện.
Các quan chức Nhà Trắng cho rằng khoản thanh toán 1 triệu USD là bằng chứng cho thấy những người sở hữu “Thẻ Vàng” là các doanh nhân thành đạt, đáp ứng các yêu cầu về năng lực đặc biệt. Theo họ, bất kỳ ai có 1 triệu USD để chi cho một visa đều có khả năng trở thành một sự bổ sung hiệu quả cho nền kinh tế và xã hội Mỹ. Những doanh nhân đã khởi nghiệp ở nước ngoài có thể đến Mỹ để mở rộng hoặc bắt đầu các dự án mới, qua đó tạo thêm việc làm. Chi tiêu của giới giàu có sở hữu “Thẻ Vàng” cũng được kỳ vọng sẽ hỗ trợ lĩnh vực bất động sản, kinh tế dịch vụ và các ngành khác.
Tuy nhiên, các luật sư di trú cho rằng việc thay thế những tài năng có kỹ năng cao hoặc được vinh danh bằng các công dân nước ngoài mà tiêu chí duy nhất là viết một tấm séc 1 triệu USD đã làm sai lệch mục đích của các chương trình EB-1 và EB-2. Theo họ, không phải ai có thể chi trả 1 triệu USD cũng là một doanh nhân hay nhà khởi nghiệp đạt thành tích cao. Một số người có thể vay tiền từ bạn bè, gia đình hoặc tổ chức cho vay. Những người khác có thể thừa kế tài sản nhưng lại thiếu kỹ năng nghề nghiệp đáng kể.
Việc sử dụng các chương trình EB-1 và EB-2 cho “Thẻ Vàng” cũng tạo ra những rào cản tiềm ẩn khác. Trong khi Tổng thống Trump nói rằng ông sẽ bán hàng triệu “Thẻ Vàng” và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho rằng doanh thu có thể đạt 1.000 tỷ USD, thì hai chương trình này lại bị giới hạn khoảng 28.000 suất mỗi năm. Mỗi quốc gia riêng lẻ bị giới hạn ở mức 7% tổng số và đó là lý do vì sao danh sách chờ cho các hồ sơ EB-1 và EB-2 từ Ấn Độ và Trung Quốc đã kéo dài nhiều năm.
Việc chứng minh nguồn tiền cũng đang trở thành một rào cản khác đối với giới giàu có ở nước ngoài. Để sàng lọc nguy cơ rửa tiền hoặc hoạt động tội phạm, Chính phủ Mỹ thường yêu cầu bằng chứng cho thấy khoản phí 1 triệu USD không đến từ các nguồn bất hợp pháp hay phi pháp. Nhiều ứng viên tiềm năng từ châu Á, châu Phi và Trung Đông đã tỏ ra e ngại trước các yêu cầu này, do hồ sơ tài chính tại những khu vực đó không đầy đủ.
Trong khi đó, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Kristi Noem hôm 18/12 cho biết bà đã đình chỉ chương trình visa nhập cư đa dạng theo chỉ đạo của Tổng thống Trump, sau khi người bị nghi ngờ sát hại 2 sinh viên tại Đại học Brown và một giáo sư của MIT được xác định là đã được cấp visa theo chương trình này.
Theo trang web của Cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS), chương trình visa nhập cư đa dạng phân bổ tối đa 50.000 visa nhập cư mỗi năm. Chương trình này hoạt động theo hình thức xổ số. Visa được phân bổ ngẫu nhiên cho các cá nhân đến từ những quốc gia có tỷ lệ nhập cư vào Mỹ thấp.