Theo một quan chức NHNN, trong những ngày gần đây, NHNN đã bắt đầu cho phép các NHTM nhỏ sử dụng hồ sơ tín dụng thế chấp và vay vốn thông qua nghiệp vụ tái cấp vốn nhằm đảm bảo khả năng thanh khoản.
Thông thường, để tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ qua thị trường mở (nghiệp vụ OMO) và kênh tái chiết khấu, đòi hỏi ngân hàng phải có các loại giấy tờ có giá như trái phiếu chính phủ, trái phiếu địa phương của Hà Nội và TP. HCM. Mặc dù vậy, một quan chức NHNN cho biết, nhiều ngân hàng nhỏ, do lượng vốn huy động được từ thị trường schưa nhiều, nên không có điều kiện đầu tư vào các loại giấy tờ có giá.
Bên cạnh đó, việc lãi suất huy động của ngân hàng lớn thường thấp hơn ngân hàng nhỏ từ 1 - 2% tuỳ theo kỳ hạn, do vậy ngân hàng lớn có điều kiện tốt hơn để cân đối lãi suất và đầu tư vào giấy tờ có giá.
"Việc tái cho phép ngân hàng nhỏ tiếp cận vốn qua việc thế chấp hồ sơ tín dụng cũng là biện pháp tích cực giúp các ngân hàng bình đẳng hơn trong việc nhận hỗ trợ từ NHNN", vị quan chức nhận định.
Trên thực tế, hình thức tái cấp vốn bằng hồ sơ tín dụng không phải là mới và đã được quy định trong Luật Ngân hàng. Tuy nhiên, từ đầu năm 2008, dưới sức ép kiềm chế lạm phát, NHNN đã hầu như không còn sử dụng kênh tiếp vốn này nhằm hạn chế tối đa lượng tiền cung ứng vào lưu thông. Và cho tới nay, khi sức ép về lạm phát đã phần nào "lắng dịu", NHNN bắt đầu áp dụng trở lại nghiệp vụ này nhằm hỗ trợ các ngân hàng nhỏ, đặc biệt trong hoàn cảnh lãi suất trên thị trường liên ngân hàng vẫn ở mức cao, trên dưới 20%.
Bên cạnh việc hỗ trợ các ngân hàng nhỏ, trong những ngày vừa qua, NHNN còn có thêm một động thái hỗ trợ thanh khoản của các NHTM bằng cách tăng kỳ hạn của các khoản cho vay qua nghiệp vụ thị trường mở. Hiện nay, các NHTM có thể vay vốn qua kênh này với kỳ hạn lên tới 3 tháng, chứ không chỉ 1 - 2 tuần như trước.
Theo một chuyên gia ngân hàng, hiện nay các NHTM đang nắm giữ một lượng trái phiếu chính phủ khá lớn, có một phần mua lại từ nhà đầu tư nước ngoài, do đó kênh OMO chắc chắn sẽ được nhiều NHTM lựa chọn.
Theo một lãnh đạo NHTM nhà nước, trong đợt này, NHNN đã hỗ trợ khá mạnh tay với các NHTM. "Riêng ngân hàng chúng tôi đã vay được tới 2.600 tỷ đồng", vị lãnh đạo này cho biết.
Thực tế, từ trước tới nay, các ngân hàng luôn có tâm lý không muốn vay vốn qua kênh tái cấp vốn do e ngại mang tiếng "thiếu vốn" với khách hàng. Tuy nhiên, theo giải thích của một quan chức NHNN, tái cấp vốn cũng là một kênh vay vốn thông thường của NHTM và trong đợt này, có cả các ngân hàng lớn lẫn nhỏ tham gia vay vốn.