Xin ông cho biết mục đích của việc triển khai Hệ thống cổng giao tiếp trực tuyến STP là gì?
Từ tháng 6/2010, hoạt động giao dịch nghiệp vụ đăng ký, lưu ký, thanh toán bù trừ giữa VSD và các thành viên được thực hiện thông qua cổng giao tiếp điện tử của VSD, trong đó các thành viên kết nối đến hệ thống của VSD thông qua hệ thống máy trạm đặt tại trụ sở của các thành viên. Hệ thống cổng giao tiếp điện tử của VSD phù hợp trong bối cảnh nhu cầu trao đổi nghiệp vụ giữa các bên còn tương đối thấp, mức độ đáp ứng các chuẩn công nghệ của thành viên chưa cao và không đồng đều.
Tuy nhiên, thị trường đang ngày càng phát triển, đặt ra đòi hỏi mới trong việc nâng cao hiệu quả của hoạt động kết nối. Cùng với đó là nhiều sản phẩm, dịch vụ mới đã và sẽ được VSD triển khai, như dịch vụ đại lý chuyển nhượng cho quỹ mở, dịch vụ cho quỹ hoán đổi danh mục (ETF), vay và cho vay chứng khoán (SBL) và xa hơn là sản phẩm chứng khoán phái sinh, đòi hỏi yêu cầu trao đổi nghiệp vụ ngày càng lớn hơn nữa. Điều này buộc VSD phải nghiên cứu cơ chế kết nối mới, hướng tới chuẩn mực quốc tế. Đây là động lực chính để VSD triển khai hệ thống cổng STP.
So với phương thức kết nối hiện tại, Hệ thống cổng trực tuyến STP có những khác biệt gì, thưa ông?
Về bản chất, hệ thống cổng giao tiếp điện tử hiện nay của VSD không phải là mô hình kết nối trực tiếp giữa hệ thống phần mềm lõi (core) của thành viên với hệ thống phần mềm core của VSD, mà thực hiện gián tiếp thông qua hệ thống máy trạm chuyên dụng được quản lý tách biệt. Trong khi đó, hệ thống cổng giao tiếp trực tuyến STP là mô hình kết nối trực tuyến giữa các hệ thống core của VSD và thành viên thông qua cơ chế trao đổi điện tin chuẩn quốc tế là ISO 15022. Đây là bộ điện tin chuẩn quốc tế đã được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu, nên khả năng ứng dụng rất cao và độ tin cậy trong trao đổi thông tin giữa các bên được đảm bảo tốt nhất.
Theo kế hoạch, khi áp dụng hệ thống cổng STP, các nguyên tắc về hoạt động nghiệp vụ hiện nay của VSD về cơ bản không có sự thay đổi. Sự khác biệt chủ yếu là phương thức kết nối, trao đổi thông tin nghiệp vụ, nên các thành viên không bị ảnh hưởng gì về hoạt động.
Vậy việc áp dụng hệ thống mới đem lại lợi ích gì cho các bên, thưa ông?
Trước hết phải khẳng định, việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế ISO 15022 trong các kết nối VSD với thành viên là một bước tiến mới của TTCK Việt Nam trong việc củng cố và hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật sau giao dịch. Đây cũng là tiền đề thúc đẩy quá trình xử lý sau giao dịch từ phía nhà đầu tư cho đến các ngân hàng lưu ký, CTCK và VSD được tự động hóa, do các điện tin dùng để trao đổi giữa các bên được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế. Tính chính xác và kịp thời trong hoạt động nghiệp vụ được nâng cao, do thông tin được kết nối thông suốt, hạn chế sự can thiệp của con người ở mức cao nhất.
Chúng tôi tin rằng, khi áp dụng hệ thống STP sẽ giúp cho việc tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, nhất là các định chế đầu tư lớn, vào TTCK Việt Nam được thuận lợi hơn, vì hệ thống này hỗ trợ cho việc xử lý tự động các thông tin sau giao dịch của nhà đầu tư như thanh toán, lưu ký, thực hiện quyền…, dựa trên việc sử dụng điện tin chuẩn phổ biến của quốc tế. Về phía VSD, triển vọng mở rộng kết nối để chia sẻ và cung cấp dịch vụ với các tổ chức quốc tế đồng ngành như Trung tâm lưu ký chứng khoán, Tổ chức bù trừ các nước trong tương lai cũng rộng mở hơn, do các rào cản kỹ thuật về chuẩn kết nối bị loại bỏ.
Vậy khi nào hệ thống mới sẽ được áp dụng, thưa ông?
Về phía VSD, công tác chuẩn bị đã cơ bản hoàn tất. Cụ thể, VSD đã hoàn thành việc tích hợp bộ điện tin ISO150022 vào các giao dịch nghiệp vụ cũng như đầu tư hạ tầng kết nối. Chúng tôi cũng đã dự thảo xong Quy chế hướng dẫn thực hiện giao dịch lưu ký, thanh toán bù trừ và thực hiện quyền qua cổng STP và đã gửi các thành viên để lấy ý kiến trước khi trình UBCK thông qua. Quá trình chuẩn bị cho hệ thống này đã được VSD tham vấn ý kiến nhiều bên, trong đó có Hiệp hội Tài chính viễn thông toàn cầu (SWIFT), là tổ chức cung cấp dịch vụ điện tin ISO150022 lớn nhất toàn cầu.
Vấn đề mấu chốt nhất bây giờ là sự chuẩn bị về phía thành viên, trong đó việc điều chỉnh hệ thống để đáp ứng theo chuẩn ISO15022 là rất quan trọng. Từ các ý kiến mà VSD ghi nhận trong cuộc họp vừa qua, để các thành viên có đủ thời gian chuẩn bị, VSD sẽ kéo dài thêm thời gian triển khai hệ thống này, dự kiến bắt đầu từ tháng 7/2014.
Điểm lưu ý là khi đưa vào áp dụng hệ thống STP, VSD vẫn tiếp tục duy trì hệ thống kết nối hiện có, để hỗ trợ cho các thành viên chưa đáp ứng ngay điều kiện tham gia cổng STP. Vì thế, việc áp dụng hệ thống mới không làm gián đoạn kết nối và ảnh hưởng đến hoạt động nghiệp vụ hàng ngày của các thành viên với VSD.
