VN-Index khởi đầu tháng 10 bằng những phiên giảm điểm, trong đó có phiên giảm điểm khá mạnh vào ngày 2/10 trước những lo ngại về việc “lạm dụng” đòn bẩy tài chính trên thị trường trong nước cũng như những tác động từ thị trường chứng khoán thế giới, đặc biệt là việc giảm điểm của thị trường Mỹ trong cùng thời điểm.
Tuy nhiên, nếu đặt trong bối cảnh thị trường đã tăng điểm trong một giai đoạn khá dài trước đó, việc điều chỉnh của thị trường trong những phiên giao dịch đầu tháng 10 là điều bình thường và là sự tích lũy cần thiết cho giai đoạn tăng trưởng bền vững hơn vào các tháng cuối năm.
Trước hết, nói về đòn bẩy tài chính. Việc tồn tại của công cụ này là điều tất yếu trong các loại hình đầu tư nói chung và trên thị trường chứng khoán nói riêng, vấn đề là việc sử dụng nó cần nằm trong tầm kiểm soát. Mặt trái của công cụ đòn bẩy tài chính không dễ gì phát tác, nếu môi trường hoạt động của nó vẫn đảm bảo ổn định và lành mạnh.
Có thể hình dung đòn bẩy tài chính trong thị trường chứng khoán giống như sự tồn tại của “Vật chất cháy” cùng với “Khí ôxy” trong không khí. Chúng luôn tồn tại song hành, tiếp xúc với nhau, nhưng lửa chỉ phát sinh khi môi trường có đủ nhiệt độ cần thiết để kích hoạt. Tương tự, mặt trái của đòn bẩy tài chính sẽ phát tác trong điều kiện kinh tế và kinh doanh tiêu cực.
Năm 2007, trước ngưỡng cửa của một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, đòn bẩy tài chính đã đưa thị trường chứng khoán Việt Nam vào một giai đoạn dài ảm đạm. Tuy nhiên, bối cảnh nền kinh tế năm 2009 hoàn toàn khác, hầu hết các dấu hiệu đều cho thấy kinh tế Việt Nam đang bắt đầu cho một chu kỳ hồi phục: lạm phát được khống chế tốt, lãi suất cơ bản tiếp tục giữ ổn định ở mức 7%, tốc độ tăng trưởng GDP cao dần theo từng quý, các doanh nghiệp niêm yết đang dần lấy lại đà tăng trưởng và nhiều doanh nghiệp hứa hẹn kết quả kinh doanh ấn tượng trong quý III cũng như các tháng còn lại của năm 2009. Thị trường chứng khoán do đó vẫn đang được đánh giá là kênh đầu tư hấp dẫn nhất hiện nay.
Do đó, có thể thấy, luôn luôn tồn tại những mặt tích cực và tiêu cực của công cụ đòn bẩy tài chính và không dễ gì mặt trái của công cụ này phát tác trong điều kiện kinh tế vĩ mô và bối cảnh thị trường hiện nay.
Thông tin Bộ Tài chính sẽ thảo luận và lấy ý kiến về việc cho phép giao dịch ký quỹ (với tỷ lệ ký quỹ dự kiến 50%) đã cho thấy tầm quan trọng của đòn bẩy tài chính đối với sự phát triển của thị trường chứng khoán.
Thị trường chứng khoán Mỹ điều chỉnh giảm trong những ngày đầu tháng 10 cũng gây tác động tâm lý tới thị trường chứng khoán Việt Nam . Tuy nhiên, chúng tôi đánh giá thị trường chứng khoán Mỹ vẫn trong xu hướng tăng điểm trong trung - dài hạn. Tháng 10, các doanh nghiệp Mỹ sẽ ra báo cáo tài chính quý III và đây có thể là động lực cho thị trường Mỹ thoát khỏi xu hướng điều chỉnh. Theo phân tích kỹ thuật, vùng hỗ trợ mạnh cho chỉ số công nghiệp Dow Jones là vùng 9.200 điểm.
Sau đợt điều chỉnh kỹ thuật lần này, thị trường chứng khoán Việt Nam nhiều khả năng sẽ tích lũy trong tháng 10 và có sự bứt phá từ những cổ phiếu có thông tin tốt về kết quả kinh doanh khả quan của doanh nghiệp.
Do đã đứng ngoài đợt tăng trưởng của thị trường trong suốt thời gian vừa qua, chúng tôi kỳ vọng nhóm cổ phiếu ngành ngân hàng - tài chính hứa hẹn sẽ có sự bứt phá trong thời gian tới. Đặc biệt, khi hệ số P/E kỳ vọng của năm 2009 cho những mã cổ phiếu ngành ngân hàng lớn nhất hiện nay đang ở nhóm thấp nhất thị trường. Tích lũy và phân hóa có thể là xu hướng chủ đạo của thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 10.