Hiệu quả kinh doanh thấp
Báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2019 vừa được Thalexim công bố cho thấy, năm 2019, Công ty đạt doanh thu thuần hơn 12.556 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 113 tỷ đồng, giảm lần lượt 13% và 12% so với năm 2018. Như vậy, Thalexim chỉ thực hiện được 84% kế hoạch doanh thu và 90% kế hoạch lợi nhuận.
Được biết đến là một “đại gia” xăng dầu với xuất phát điểm là doanh nghiệp nhà nước tại tỉnh Bình Dương, Thalexim đã cổ phần hóa từ cuối năm 2017 và hiện có khoảng 900 cửa hàng và đại lý tại 13 tỉnh phía Nam và 9 tỉnh phía Bắc. Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận ròng trên doanh thu (ROS) của Thalexim ở mức rất thấp, đạt xấp xỉ 0,9%. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) cũng ở mức khiêm tốn, đạt 4,4%.
Nhìn sang một doanh nghiệp cùng ngành là Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex, mã PLX - sàn HOSE), ROS và ROE của Petrolimex trong năm 2019 đạt lần lượt là 2,5% và 18,3%, gấp nhiều lần Thalexim.
Mặc dù trong năm 2019, doanh thu từ hoạt động tài chính của Thalexim cũng giảm mạnh 70% so với năm 2018, xuống còn 26,7 tỷ đồng, nhưng do chi phí tài chính, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp đều giảm so với năm 2018, dẫn tới lợi nhuận thuần cả năm đạt 149,2 tỷ đồng, giảm 13,8% so với năm trước đó.
Tại thời điểm 31/12/2019, Thalexim có tổng tài sản hơn 8.021 tỷ đồng, giảm gần 18% so với hồi đầu năm. Trong đó, tài sản ngắn hạn chiếm hơn 4.614 tỷ đồng, giảm 34%; giá trị tài sản dài hạn chiếm hơn 3.407 tỷ đồng, tăng gần 26%.
Mức chênh lệch giảm tài sản ngắn hạn chủ yếu thể hiện ở các khoản tương đương tiền (giảm 878 tỷ đồng), các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (giảm gần 391 tỷ đồng), trả trước cho người bán (giảm 552 tỷ đồng), phải thu khác (giảm 334 tỷ đồng).
Khoản nợ của Thalexim cũng giảm gần 28%, về còn 4.923 tỷ đồng, chủ yếu do giảm khoản thuế và các khoản phải nộp Nhà nước.
Tính đến cuối năm 2019, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của Thalexim ghi nhận là 151,2 tỷ đồng.
Bài toán dòng tiền âm chưa có lời giải
Nội dung đáng chú ý trong báo cáo tài chính của Thalexim là dòng tiền âm từ hoạt động kinh doanh tiếp tục tăng mạnh. Lũy kế cả năm, Thalexim ghi nhận lưu chuyển dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh năm 2019 âm gần 1.706 tỷ đồng, trong khi năm 2018 cũng âm 1.236 tỷ đồng.
Nhờ thu hồi cho vay, bán lại các công cụ nợ của đơn vị khác, Thalexim ghi nhận số tiền 891 tỷ đồng, giúp lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư năm 2019 đạt 606,3 tỷ đồng. Mặt khác, dòng tiền thu được từ hoạt động tài chính ghi nhận hơn 221 tỷ đồng, chênh lệch tăng 500 tỷ đồng. Kết thúc năm 2019, lưu chuyển tiền thuần của Thalexim ghi nhận âm 878 tỷ đồng, giảm 30% so với năm 2018.
Theo thói quen, nhiều nhà đầu tư chủ yếu quan tâm đến doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp trong kỳ là bao nhiêu, tỷ lệ tăng trưởng thế nào, nhưng lại quên mất dòng tiền - yếu tố giúp đánh giá chính xác về khả năng thanh toán, cũng như có cái nhìn đầy đủ hơn về sức khỏe tài chính doanh nghiệp.
Kết thúc năm 2019, lưu chuyển tiền thuần của Thalexim ghi nhận âm 878 tỷ đồng, giảm 30% so với năm 2018.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, kiểm toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ có thể coi là phần quan trọng nhất trong các báo cáo tài chính mà doanh nghiệp công bố. Bởi lẽ, dòng tiền là “dòng máu” duy trì tất cả các hoạt động sản xuất - kinh doanh, là yếu tố sống còn của doanh nghiệp.
Tất nhiên, không phải mọi doanh nghiệp có dòng tiền hoạt động kinh doanh âm đều đáng báo động. Đối với trường hợp của Thalexim, nguyên nhân chính khiến dòng tiền âm nằm ở thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp năm 2019 tăng 49% so với năm trước đó, ghi nhận con số 5.335,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, với Petrolimex, lưu chuyển thuần từ hoạt động kinh doanh của công ty này ghi nhận dương 8.444,7 tỷ đồng. Mặc dù lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính đều ghi nhận âm, song Petrolimex ghi nhận lưu chuyển tiền thuần trong kỳ năm 2019 là 1.062 tỷ đồng.
Một động thái liên quan đến dòng tiền của Thalexim là ngày 27/12/2019 - chỉ ít ngày trước khi kết thúc năm 2019, Thalexim đã hoàn tất việc phát hành 2.000 trái phiếu với kỳ hạn 48 tháng. Lượng trái phiếu này có tổng giá trị đạt 200 tỷ đồng (100 triệu đồng/trái phiếu), do Ngân hàng TMCP Tiên Phong là trái chủ duy nhất. Mặc dù việc này khiến nợ ngắn hạn của Thalexim gia tăng, đạt 670 tỷ đồng tại thời điểm cuối năm 2019.