"Chỉ ba ngày tết thôi nhưng nó là khoảng thời gian kinh khủng nhất của anh trong năm nay em ạ". Nhả làn khói thuốc, anh B đại gia khoáng sản một thời tâm sự. Gặp anh trong buổi chiều muộn, vẫn phong cách hào sảng và năng động của một doanh nhân hiện đại. Anh luôn làm tôi nóng lên trong từng câu chuyện về cơ hội kinh doanh của một công ty đa cấp anh mới làm việc. Nhưng khi nhắc tới cái Tết đang đến gần thì anh bất chợt chùng lại.
Biết anh từ 3 năm trước với vị trí tổng giám đốc một công ty khoáng sản, bất động sản LB ăn nên làm ra. Nhà to, xe đẹp, "của chìm của nổi" khắp nơi, anh là mẫu đàn ông thành đạt cho bọn tôi noi theo. Thế nhưng chỉ chưa đầy một năm khi bị cuốn theo vòng xoáy khó khăn của nền kinh tế thị trường, giờ đây tài sản của anh chỉ còn lại là lòng quyết tâm và sự nhiệt huyết.
"Năm trước anh lên vun vút còn năm nay thì xuống mất hút nhà báo ạ. Công ty bây giờ không làm ăn được gì nên anh đã tạm dừng hoạt động 3 tháng trước, anh em chiến đấu lâu nay với anh giờ cũng mỗi người một phương. Anh chọn công việc này cũng là vì cực chẳng đã chứ sung sướng gì. Với tình hình hiện nay chưa biết tết này còn đủ tiền mừng tuổi các cháu nữa không? Năm ngoái đứa cháu nào đến nhà anh chơi cũng được cầm một tờ xanh (500.000đ), còn năm nay thì không biết có nổi tờ xanh (20.000đ) cho các cháu hay không? Vợ anh trước đây anh cho ở nhà chăm con rồi lo việc gia đình, hơn hai tháng vừa qua tất tả đi xin việc nhưng chẳng có nơi nào nhận vì kinh tế đang khó khăn, bây giờ thu nhập gia đình chỉ nhìn vào mỗi khoản hoa hồng từ bán hàng đa cấp của anh.
Tết cứ như một thứ gì đó khủng khiếp đang hành hạ anh từng giờ từng phút. Nợ ngập đầu vẫn chưa trả được, vẫn phải lo tết cả hai bên nội ngoại rồi sắm tết cho gia đình nhưng bây giờ tài chính của anh quá kiệt quệ chẳng biết xoay đâu ra. Chỉ mong còn vài ngày nữa ai mua cho anh được đống hàng này thì còn phần an ủi, chỉ đống thực phẩm chức năng mới lấy về anh nhìn tôi ái ngại cho cuộc sống của mình", anh B tâm sự.
Trường hợp của T thì khác hơn, chưa được gọi là đại gia nhưng cũng từng có cái tết sung túc. Là giám đốc một cty nhỏ VX nhưng biết cách làm ăn nên cũng kiếm được đôi chút. Nhưng rồi khi dong thuyền ra biển lớn mà chưa ý thức được nội lực của mình nên cũng trở thành kẻ chiến bại.
Bằng giờ năm ngoái thì anh chễm chệ trên chiếc xe hơi đời mới. Về quê ăn tết với xấp tiền trên tay gặp ai cũng mừng tuổi cũng vui cười. Cả họ mạc nhìn anh như một thanh niên giầu ý chí nghị lực để nêu gương cho thế hệ em út trong dòng họ. Vậy mà năm nay khi Tết đang đến từng ngày thì cũng là lúc anh đang phải vắt chân trên chiếc xe máy cà tàng rong ruổi khắp nơi, nhặt nhạnh từng xu từng hào lo sắm tết. Vợ bầu bì không đi làm, con sắp sinh biết bao thứ phải lo giờ đây phải ghánh thêm cái tết với khoản thu nhập ít ỏi từ một đơn vị truyền thông anh đang làm nhân viên. Đây thực sự là một áp lực không nhỏ đè nặng lên vai chàng thanh niên từng một thời vẻ vang huy hoàng.
Không còn hình ảnh của một doanh nhân trẻ thành đạt với mái tóc chải keo và bộ vets sang trọng, T trầm mặc chia sẻ những kinh nghiệm xương máu trong làm ăn và nỗi niềm về cái tết đang đến. "thất bại rồi thì chỉ còn lại những khoản nợ và các bài học để đời, giờ phải dũng cảm bước tiếp để hy vọng sẽ có ngày làm lại. Nói thật mình chẳng muốn tết đến chút nào, với người khác thì là vui như tết nhưng với mình thì đang là buồn như tết..."
Không khó để nhận ra cảm xúc của những con người từng một thời "lừng lẫy". Vẫn là đẳng cấp của người thuyền trưởng, người thành đạt nhưng với thực tế hiện tại thì họ đã thu mình lại, chấp nhận những cái khó đang phải đối mặt để tìm cách vượt qua.
Buồn nhất trong câu chuyện này có lẽ là hoàn cảnh của đại gia H, một đại gia về công nghệ thông tin. Cái tết này và nhiều tết nữa anh không được ở bên người thân mà phải đón giao thừa phía sau song sắt. Thành đạt với cty về Thương mại điện tử MB dưới quyền hàng trăm nhân viên, vài chục chi nhánh khắp cả nước. Công ty anh từng làm mưa làm gió trên thị trường thương mại điện tử. Tết với anh và dòng họ là dịp để anh "tán lộc". Nhưng rồi cũng chỉ vì cách kiếm tiền không minh bạch không chính đáng mà giờ đây khi tết đến xuân về thì gia đình, vợ con anh cũng không còn niềm vui sum họp.
Trao đổi với luật sư Nguyễn Văn Tuấn, trưởng văn phòng luật sư Newlaw year anh cho biết: " thời gian gần đây số lượng các doanh nghiệp tìm đến văn phòng làm thủ tục giải thể, phá sản, tạm dừng hoạt động tăng lên gấp nhiều lần so với những năm trước." Chia sẻ bên lề anh cho hay: " Phần đa các giám đốc khi gặp gỡ đều trong tình trạng mất mát và hụt hẫng, có người có lẽ vì sốc quá mà mới nói trước đã quên sau gương mặt thất thần thật tội."
Thực tế trên cho thấy sẽ có một bộ phận không nhỏ những doanh nhân thành đạt một thời sẽ phải đón tết năm nay trong khó khăn và nỗi buồn.