
Tổng kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2011, Tập đoàn Công nghiệp Xây dựng Việt Nam (VNIC) có một đề xuất đáng chú ý với các cơ quan quản lý: cho phép bổ sung đầu tư kinh doanh bất động sản là ngành nghề chính. Nhìn vào thực trạng và những khó khăn của nền kinh tế hiện nay, một lần nữa câu chuyện về ngành nghề mũi nhọn và sự đầu tư dàn trải dẫn đến đồng vốn sử dụng kém hiệu quả lại được nhắc đến.
Bối rối mũi nhọn
VNIC được hình thành trên cơ sở liên kết các doanh nghiệp gồm Tổng công ty Sông Đà, Tổng công ty Lắp máy Việt Nam, Tổng công ty Xây dựng và phát triển hạ tầng, Tổng CTCP Đầu tư phát triển xây dựng, Tổng CTCP Sông Hồng và Tổng công ty Cơ khí Xây dựng. Theo kết quả kiểm toán nhà nước năm 2010 công bố ngày 30/8/2011, trong số các DNNN thua lỗ có tên thành viên của tập đoàn này như Tổng công ty Lắp máy Việt Nam lỗ 103 tỷ đồng, Tổng công ty Sông Hồng lỗ 20,641 tỷ đồng.
Trong con mắt các nhà đầu tư và đối tác, VNIC có thế mạnh về xây dựng và đầu tư công nghiệp với các dự án thủy điện, nhiệt điện lớn như thủy điện Sơn La, Lai Châu, Xêkaman 3, Nậm Chiến, Bản Chát, nhiệt điện Vũng Áng 1, Nhơn Trạch 2. Bên cạnh các công trình tại Việt
Trên thực tế, không phải bây giờ các doanh nghiệp thành viên của VNIC mới đầu tư vào bất động sản, đã có nhiều dự án, nhiều khu đô thị mang thương hiệu Sông Đà. Tuy nhiên, bổ sung ngành nghề chính là bất động sản thì đâu sẽ là mũi nhọn của Tập đoàn? Các tập đoàn, tổng công ty có cùng ngành nghề chính là bất động sản như Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị Việt Nam (HUD), Tổng công ty Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vinaconex), Tổng công ty Công trình giao thông (Cienco) sẽ cạnh tranh với nhau như thế nào và hưởng những cơ chế ưu tiên ra sao về nguồn lực đất đai, trong khi tất cả đều có một mẹ là Nhà nước?
Một trong những phần việc lớn mà VNIC đang thực hiện là lựa chọn nhà thầu tư vấn xây dựng chiến lược phát triển và tái cấu trúc các doanh nghiệp của Tập đoàn. Đồng thời, tập đoàn này đang triển khai thực hiện cổ phần hóa công ty mẹ các tổng công ty Lilama, Licogi, Coma và các đơn vị thành viên.
Trước những thông tin nêu trên, tổng giám đốc một quỹ đầu tư nhận xét: "Có cảm giác như họ (VNIC) đang bối rối trong việc xác định đâu là mũi nhọn hoạt động".
Gánh nặng cho TTCK và nền kinh tế
"Một nghề thì sống, đống nghề thì chết", chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói và cho rằng, "các tập đoàn, tổng công ty chưa thể hiện mình là quả đấm thép của nền kinh tế", khi bản thân các ngành nghề chính của doanh nghiệp cũng không hoạt động hiệu quả.
Nhìn lại các DNNN, mô hình đa ngành, đa nghề đang để lại hậu quả lớn. Vinaconex đang chịu gánh nặng từ đầu tư nhà máy xi măng, thủy điện, sản xuất vật liệu xây dựng, xuất khẩu lao động. Tập đoàn Điện lực Việt
Nền kinh tế và TTCK đang phải giải quyết hậu quả căn bệnh "mũi nhọn" của các tập đoàn, DNNN. Hiệu quả đầu tư thấp, sản phẩm nghèo nàn và thiếu sức cạnh tranh, chỉ số ICOR cao là nguyên nhân gốc rễ gây ra tình trạng lạm phát cao. Với TTCK, đúng ở thời kỳ cầu khó khăn nhất, thì các tập đoàn do thiếu vốn đầu tư buộc phải mạnh tay tái cơ cấu và xả hàng.
Tuy nhiên, không phải hàng nào đem xả, dù với giá thấp, cũng được thị trường đón nhận. Tổng công ty Thép Việt
Hệ quả của việc phát triển kinh tế theo mô hình "quả mít" là sự phát triển dàn trải và đầu tư hụt hơi, dẫn đến thiếu sức cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường. Chuyên gia Ngô Trọng Thanh, Giám đốc Công ty Tư vấn Mancom nói: "Mô hình quả mít - nơi mọi sản phẩm đều là mũi nhọn sẽ là con đường ngắn nhất để mất thị trường". Với nền kinh tế, mô hình quả mít là lực cản, là sự tự giẫm chân nhau, khiến nền kinh tế tụt hậu và giậm chân tại chỗ.