Tăng sức cạnh tranh từ đổi mới sản phẩm, ứng dụng AI và liên kết du lịch

Sáng 28/3, tại Hà Nội, Sở Du lịch Thành phố Hà Nội và Ban Thư ký Tổ chức Xúc tiến Du lịch các Thành phố Toàn cầu (TPO) tổ chức Hội nghị khu vực của Tổ chức Xúc tiến Du lịch các Thành phố Toàn cầu (TPO) năm 2025 dành cho các thành viên Việt Nam.

Với chủ đề “Định hình sản phẩm du lịch độc đáo: Tăng sức hấp dẫn cho các thành phố Việt Nam”, hội nghị tập trung thảo luận các chiến lược phát triển sản phẩm du lịch sáng tạo, tạo ra điểm nhấn thu hút du khách quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh cho các thành phố thành viên TPO.

Các đại biểu tham quan không gian trưng bày tại Hội nghị khu vực của Tổ chức Xúc tiến Du lịch các Thành phố Toàn cầu (TPO) năm 2025 dành cho các thành viên Việt Nam, sáng 28/3.

Xu hướng du lịch toàn cầu và triển vọng của du lịch Việt Nam

Tham luận tại Hội nghị với chủ đề “Xu hướng du lịch toàn cầu và triển vọng du lịch Việt Nam”, PGS.TS Phạm Hồng Long, Trưởng Khoa Du lịch học (Trường Đại học KHXH&NV, ĐHQG Hà Nội) mở đầu bằng nhận định có tính cảnh báo: “Chúng ta đang sống trong một thời kỳ đầy bất ổn, biến động, phức tạp và mơ hồ – kỷ nguyên VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity)”. Trong bối cảnh ấy, sự cạnh tranh giữa các điểm đến ngày càng khốc liệt. Không phải điểm đến lớn nhất hay mạnh nhất sẽ dẫn đầu, mà là những nơi biết thích ứng nhanh, đổi mới liên tục và kết nối hiệu quả.

Năm 2024 ghi nhận tín hiệu phục hồi đầy tích cực của ngành du lịch toàn cầu, khi lượng khách quốc tế đạt khoảng 1,4 tỷ lượt, gần tiệm cận mức kỷ lục trước đại dịch năm 2019. Việt Nam cũng đón 17,6 triệu lượt khách quốc tế, đạt 98% so với năm 2019.

Theo PGS.TS Phạm Hồng Long, Trung Đông dẫn đầu tốc độ phục hồi, vượt 132%, trong khi châu Á – Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) đạt khoảng 87%. Dù phục hồi chậm hơn, khu vực này vẫn chiếm 33% tổng lượng khách toàn cầu, và được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới. Không chỉ về lượng, doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 cũng vượt mốc năm 2019, đạt 104%, cho thấy ngành du lịch không chỉ phục hồi về quy mô mà còn tăng trưởng về chất, đặc biệt ở phân khúc cao cấp.

Tại Việt Nam, Quảng Nam nổi lên như một điểm sáng với mức tăng trưởng khách quốc tế 137%, cao hơn nhiều nước trong khu vực như Panama. Ngoài ra, mức chi tiêu outbound của người Việt cũng tăng tới 93%, đưa Việt Nam vào nhóm các nước có tổng chi tiêu du lịch ra nước ngoài trên 5 tỷ USD, đứng đầu trong nhóm có mức chi tiêu cao. “Điều này phản ánh rõ nhu cầu và khả năng chi tiêu ngày càng lớn của người Việt khi đi du lịch quốc tế”, PGS.TS Phạm Hồng Long nói.

PGS.TS Phạm Hồng Long trình bày tham luận chủ đề “Xu hướng du lịch toàn cầu và triển vọng du lịch Việt Nam”.

PGS.TS Phạm Hồng Long dự báo, 2025 là một năm bứt phá. 60% chuyên gia toàn cầu tin rằng ngành du lịch sẽ phục hồi hoàn toàn trong năm tới. Tuy nhiên, mức độ lạc quan khác nhau giữa các khu vực: châu Phi tin tưởng nhất, còn châu Á thận trọng hơn. 58% dự đoán du lịch toàn cầu sẽ phục hồi hoàn toàn vào năm 2025, trong khi 19% cho rằng phải đến năm 2026.

Ba thách thức lớn nhất ngành du lịch sẽ đối mặt bao gồm: chi phí đi lại tăng cao, thiếu nguồn cung lưu trú chất lượng, và tác động từ bất ổn kinh tế toàn cầu. Những yếu tố này ảnh hưởng rõ rệt tới hành vi và quyết định của du khách trong giai đoạn tới.

PGS.TS Phạm Hồng Long nhấn mạnh: “Du lịch bền vững và có trách nhiệm không còn là khẩu hiệu. Nó đã trở thành một trong những tiêu chí quan trọng trong lựa chọn điểm đến”. Theo khảo sát, 70% du khách toàn cầu sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm thân thiện môi trường, đặc biệt những sản phẩm gắn với Net Zero hoặc giảm phát thải carbon.

Xu hướng thứ hai là du lịch cá nhân hóa và tự túc. Du khách ngày càng thích hành trình riêng tư, linh hoạt, được hỗ trợ bởi công nghệ như AI, chatbot, và các ứng dụng số. Gen Z là lực lượng dẫn dắt xu hướng này khi họ chủ động tìm kiếm thông tin, tự thiết kế hành trình qua nền tảng số.

Xu hướng thứ ba là du lịch chăm sóc sức khỏe và tinh thần. Sau đại dịch, các sản phẩm như thiền, yoga, nghỉ dưỡng chữa lành,... được ưa chuộng hơn bao giờ hết. Ví dụ điển hình là mô hình “tắm rừng” (Forest Bathing) tại Nhật Bản, nơi du khách hòa mình vào thiên nhiên để hồi phục tinh thần, được đánh giá cao cả về sức khỏe lẫn giá trị nhân văn.

Xu hướng tiếp theo là du lịch khám phá những điểm đến ít người biết đến, tránh mùa cao điểm, tăng tính riêng tư và độc đáo. Những điểm đến từng bị “lãng quên” đang dần trở thành lựa chọn hấp dẫn, đồng thời mang lại lợi ích trực tiếp cho cộng đồng địa phương.

Cũng nổi bật là xu hướng du lịch cao cấp, phục vụ giới thượng lưu sẵn sàng chi trả lớn. Ví dụ, một số tỷ phú người Mỹ đã chọn Vịnh Hạ Long làm nơi nghỉ dưỡng, và năm 2024, tỷ phú Bill Gates đến thăm Đà Nẵng. Đây là minh chứng cho thấy Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng trở thành điểm đến cao cấp mang giá trị chiều sâu.

Cuối cùng, xu hướng du lịch kết hợp làm việc (workation) đang nở rộ. Khi mô hình làm việc linh hoạt ngày càng phổ biến, du khách vừa nghỉ dưỡng vừa làm việc từ xa tại các điểm đến trong lành, tiện nghi. Xu hướng này tăng trưởng tới 35% và được đánh giá là “mỏ vàng mới” của ngành du lịch toàn cầu.

Hội nghị khu vực của TPO năm 2025 là cơ hội để Hà Nội và các thành phố thành viên tăng cường hợp tác, thúc đẩy giao lưu và quảng bá du lịch, góp phần đưa hình ảnh du lịch Việt Nam ra thế giới.

PGS.TS Phạm Hồng Long khẳng định: Việt Nam cần hành động nhanh để nắm bắt cơ hội và giải quyết những vấn đề như tính mùa vụ, kết nối hạ tầng, hay bảo tồn giá trị văn hóa.

Ông đề xuất cơ quan quản lý nới lỏng visa, đơn giản hóa thủ tục để tăng tính cạnh tranh với các nước trong khu vực; đầu tư hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là giao thông kết nối, lưu trú và công nghệ số tại điểm đến; triển khai chiến lược quốc gia “Việt Nam Xanh”, hướng đến phát triển du lịch sạch, bền vững, hài hòa với môi trường và trách nhiệm với cộng đồng.

Về phía doanh nghiệp, PGS.TS Phạm Hồng Long đề xuất đổi mới tư duy, phát triển sản phẩm du lịch gắn với văn hóa – thiên nhiên; chuyển đổi số mạnh mẽ trong vận hành và tiếp thị; tăng cường liên kết, không chỉ giữa các doanh nghiệp trong nước mà cả với các đối tác quốc tế.

PGS.TS Phạm Hồng Long cũng mong muốn giới học giả và chuyên gia chủ động nghiên cứu xu hướng, tham gia tư vấn chính sách và truyền cảm hứng cho cộng đồng làm du lịch. Và làm cầu nối giữa học thuật và thực tiễn, để những phân tích chuyên sâu có thể được ứng dụng vào chiến lược phát triển điểm đến cụ thể.

Kết thúc bài tham luận, PGS.TS Phạm Hồng Long nhấn mạnh: “Sự phát triển bền vững của du lịch Việt Nam không thể chỉ là khẩu hiệu, mà cần sự phối hợp thực chất giữa Nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng và các tổ chức quốc tế. Trong đó, đổi mới tư duy, ứng dụng công nghệ và hành động có trách nhiệm là ba trụ cột quan trọng đưa du lịch Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên VUCA".

OTA và du lịch địa phương: Hợp tác vì tăng trưởng bền vững

Tại Hội nghị, bà Huỳnh Thị Mai Thy, Quản lý Thị trường Việt Nam của Traveloka nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của đại lý du lịch trực tuyến (OTA) trong thúc đẩy du lịch bền vững. Theo bà, OTA không chỉ mở rộng khả năng tiếp cận mà còn nâng cao hiệu quả du lịch thông qua tiếp thị số và nền tảng công nghệ. Traveloka giúp làm nổi bật các điểm đến ít được biết đến ở Việt Nam, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ vươn ra thị trường khu vực với chi phí thấp, đồng thời sử dụng dữ liệu thông minh để tối ưu hóa dòng khách và giảm tải điểm đến.

Bà Huỳnh Thị Mai Thy trình bày tham luận với chủ đề “Đại lý du lịch online và Du lịch địa phương: Quan hệ đối tác vì sự tăng trưởng bền vững”.

Ngành du lịch Việt Nam đang hồi phục mạnh mẽ, đạt doanh thu 840.000 tỷ đồng năm 2024 và hướng tới 1,015 nghìn tỷ đồng vào năm 2025. Cùng lúc, thương mại điện tử bùng nổ và tỷ lệ sử dụng Internet đạt 79,1% đã giúp nền tảng du lịch trực tuyến trở thành lựa chọn phổ biến cho người Việt – vốn rất ưa chuộng biển (59%) và thiên nhiên (51%), chủ yếu du lịch nội địa (49%) và chịu ảnh hưởng lớn từ mạng xã hội, khuyến mãi và lời giới thiệu từ bạn bè.

Bà Huỳnh Thị Mai Thy cho biết, từ năm 2015, Traveloka đã thiết lập hơn 10.000 đối tác trên khắp Việt Nam và phối hợp chặt chẽ với chính quyền trong nhiều dự án như: hỗ trợ xây dựng website du lịch TP.HCM, triển khai chương trình khách sạn cách ly trong đại dịch; chiến dịch kích cầu du lịch tại Đà Nẵng năm 2024; và chiến lược tiếp thị dữ liệu số cùng Hà Nội.

Để thu hút khách quốc tế, bà Mai Thy đề xuất bốn chiến lược quan trọng gồm: Xây dựng thương hiệu điểm đến và tiếp thị số bằng các chiến dịch kể chuyện sáng tạo; Tận dụng OTA để mở rộng thị trường, như thành công của chiến dịch Đà Nẵng; Thúc đẩy hợp tác công – tư để đồng bộ hạ tầng, giao thông và thủ tục visa; và phát triển du lịch bền vững như một lợi thế cạnh tranh lâu dài, với sản phẩm du lịch xanh, trách nhiệm và hướng đến cộng đồng.

Định vị sản phẩm du lịch độc đáo

Tại Hội nghị Du lịch Hà Nội, ông Nguyễn Văn Phượng, Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Vân (Thường Tín, Hà Nội), Phó Ban Quản lý Khu du lịch Hồng Vân đã chia sẻ tham luận với chủ đề “Định vị sản phẩm du lịch độc đáo để nâng cao sức cạnh tranh cho du lịch Hà Nội”. Điển hình là Khu du lịch cộng đồng Hồng Vân, nơi vừa được vinh danh Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN năm 2024.

Ông Nguyễn Văn Phượng cho hay, khu du lịch này không thu vé vào cửa, du khách chỉ trả phí cho những dịch vụ mình sử dụng đã tạo ra mô hình “du lịch không rào cản”. Điều này đã tạo nên ấn tượng đặc biệt cho hàng chục vạn du khách mỗi năm. Giữa không gian yên bình ven đô, Hồng Vân đang từng bước trở thành “miền quê đáng sống”, tiên phong trong phát triển du lịch xanh, bảo tồn văn hóa và tạo sinh kế cho người dân ngay trên mảnh đất quê hương.

Du khách khám phá Khu du lịch Hồng Vân.

Với định hướng phát triển du lịch cộng đồng theo chuỗi sản phẩm, ông Nguyễn Văn Phượng cho biết, khu du lịch Hồng Vân xây dựng trải nghiệm dựa trên những trụ cột đặc sắc từ du lịch văn hóa, tâm linh gắn với truyền thuyết Chử Đồng Tử – Tiên Dung, làng nghề sinh vật cảnh, ẩm thực dân dã, trải nghiệm làm nông; đến không gian vùng bãi với đảo hoa tiên, bãi tắm nàng tiên và lễ hội tình yêu đậm tính nhân văn.

Du khách đến đây không chỉ được ngắm khói lam chiều bên triền đê sông Hồng, lắng nghe những làn điệu dân ca mộc mạc, mà còn có thể kết nối hành trình về nguồn với các điểm đến tâm linh như chùa Đậu, đền Nguyễn Trãi hay Khu di tích quốc gia đặc biệt Đa Hòa – Dạ Trạch (Hưng Yên). Khu du lịch Hồng Vân đang dần trở thành một mắt xích hấp dẫn trong chuỗi du lịch di sản Kinh Kỳ – Phố Hiến.

Để nâng tầm điểm đến, Hồng Vân xác định rõ 4 hướng phát triển chiến lược: Phát triển 4 sản phẩm du lịch trọng tâm: Du lịch tâm linh – tiên cảnh, giáo dục, nông nghiệp – làng nghề sinh vật cảnh, đá mỹ nghệ và du lịch MICE. Đẩy mạnh sản phẩm sáng tạo: Du lịch ẩm thực, nghệ thuật, kết hợp với trải nghiệm nông nghiệp và làng nghề truyền thống. Tăng cường quảng bá và chuyển đổi số: Hợp tác với các công ty lữ hành, ứng dụng công nghệ số, mạng xã hội, website để tiếp cận du khách, đồng thời tổ chức các sự kiện văn hóa – du lịch quy mô. Nâng cao chất lượng dịch vụ và nguồn nhân lực: Cải thiện dịch vụ lưu trú, ăn uống, vận chuyển; đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên chuyên nghiệp, thông thạo ngoại ngữ; đảm bảo môi trường du lịch an toàn và thân thiện.

Với việc định vị sản phẩm du lịch một cách rõ nét, Hồng Vân đang tạo dựng một thương hiệu du lịch cộng đồng bền vững, nhân văn và khác biệt, hướng đến nhóm du khách trung niên nội đô và du khách quốc tế mong muốn tìm hiểu văn hóa Việt sâu sắc.

Hồ Hạ
baodautu.vn