Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra.
Tiếp tục phiên họp thứ 58, chiều 13/7 Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.
Cần bố trí 51.500 tỷ đồng
Báo cáo tóm tắt về chương trình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 của chương trình là phấn đấu có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới trong đó, có khoảng 40% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.
Cùng thời điểm đó, cả nước có ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có ít nhất 20% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện nông thôn mới nâng cao và huyện nông thôn mới kiểu mẫu. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 02 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới,
Với cấp tỉnh mục tiêu là cả nước có ít nhất 15 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Chương trình cũng đặt mục tiêu phấn đấu có ít nhất 60% số thôn, bản, ấp thuộc các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo các tiêu chí nông thôn mới do cấp tỉnh quy định.
Theo Tờ trình của Chính phủ thì đa số ý kiến thành viên Chính phủ nhất trí với tính toán của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, giai đoạn 2021-2025 cần bố trí cho Chương trình là 51.500 tỷ đồng (gồm 38.845 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển, 12.655 tỷ đồng vốn sự nghiệp).
Tuy nhiên, theo tính toán của Hội đồng thẩm định nhà nước, tổng vốn ngân sách Trung ương (ngân sách trung ương) của Chương trình giai đoạn 2021-2025 dự kiến sẽ bố trí được khoảng 39.632 tỷ đồng (trong đó vốn đầu tư phát triển: 30.000 tỷ đồng, vốn sự nghiệp: 9.632 tỷ đồng), bằng 62,7% số vốn dành cho Chương trình trong giai đoạn 2016-2020.
Vốn ngân sách địa phương dự kiến khoảng 302.000 tỷ đồng, gấp 1,24 lần số thực hiện trong giai đoạn 2016-2020 và cao hơn gần 7,6 lần so với vốn ngân sách trung ương hỗ trợ.
Tính toán lại để đảm bảo nguồn lực
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế (cơ quan thẩm tra đề xuất của Chính phủ) Vũ Hồng Thanh cho biết, đối với nguồn ngân sách trung ương, đa số ý kiến Ủy ban Kinh tế cho rằng, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn diễn biến rất phức tạp, ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động kinh tế - xã hội của nước ta, khả năng bố trí NSNN để tăng chi ngân sách nói chung, tăng chi cho các Chương trình Chương trình mục tiêu quốc gia nói riêng sẽ khó khăn.
Do đó, căn cứ trên phương án do Hội đồng thẩm định Nhà nước đề xuất, đề nghị Chính phủ rà soát, tính toán lại số liệu để bảo đảm nguồn lực ngân sách trung ương được bố trí hợp lý trên cơ sở chú trọng các nguyên tắc và thứ tự ưu tiên.
Cụ thể, địa phương có tỷ lệ điều tiết về ngân sách trung ương thì tự bảo đảm vốn từ ngân sách địa phương để thực hiện; Địa phương thuộc khu vực miền núi, Tây Nguyên khó khăn thì ngân sách trung ương hỗ trợ tối đa 70%; địa phương ngân sách trung ương còn phải hỗ trợ trên 60% thì ngân sách trung ương hỗ trợ tối đa 50%; địa phương bảo đảm ngân sách từ 60% trở lên thì ngân sách trung ương hỗ trợ tối đa 30%.
Đối với những xã thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tốc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 và Chương trình Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025 thì không bố trí nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo về đối tượng của các Chương trình.
Đối với các nguồn lực khác, có ý kiến đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở xác định nguồn vốn tín dụng thực hiện Chương trình là 1,79 triệu tỷ đồng vì nguồn vốn này chiếm tỷ trọng rất lớn là 68,8% trên tổng nguồn lực huy động (giai đoạn 2016-2020 là 57%); làm rõ mối quan hệ với tổng dư nợ vay, khả năng đáp ứng trong ngắn hạn và trung hạn của hệ thống ngân hàng cũng như tính khả thi về khả năng hấp thụ nguồn vốn tín dụng này. Mặt khác, đề nghị Chính phủ cần quan tâm đến chính sách tín dụng hỗ trợ tạo việc làm từ Quỹ quốc gia giải quyết việc làm và các nguồn tín dụng khác theo quy định của Luật Việc làm, để bảo đảm sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tránh trùng lặp, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh cho biết.
Thảo luận về đề xuất của Chính phủ, các ý kiến tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với mục tiêu, nội dung của chương trình.
Trước đó, trong phiên họp buổi sáng, về kế hoạch đầu tư công trung hạn, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với dự kiến bố trí 100.000 tỷ đồng để thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia gồm Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số 50.000 tỷ đồng, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới 30.000 tỷ đồng và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, an sinh xã hội bền vững 20.000 tỷ đồng.
