IR vì sao ngày càng quan trọng?
IR không đơn giản là những nghĩa vụ công bố tin tối thiểu theo quy định pháp lý về hoạt động doanh nghiệp, đến các con số tài chính, về giao dịch cổ phiếu của cổ đông lớn/nội bộ hay các bên liên quan. Bản chất IR là hoạt động chuyên biệt trong quan hệ công chúng (PR), trong đó nhấn mạnh đến yếu tố tài chính và truyền thông trong việc xây dựng chiến lược cổ đông, công bố thông tin, quảng bá hình ảnh hoạt động doanh nghiệp, qua đó xây dựng thương hiệu cổ phiếu trên TTCK.
Hoạt động IR không đảm bảo giá cổ phiếu sẽ tăng hay đạt mức cao, nhưng việc duy trì đối thoại cởi mở, thẳng thắn với nhà đầu tư qua các kênh truyền thông có thể giúp giá cổ phiếu ổn định, phản ánh đúng bản chất thông tin và hoạt động của doanh nghiệp hơn. Ở một giá trị lớn hơn, một doanh nghiệp làm IR tốt và bền bỉ sẽ tránh được những cú sốc, những khủng hoảng thông tin, gây tổn thương lớn cho doanh nghiệp.
Làm IR tốt và bền bỉ sẽ tránh được những khủng hoảng thông tin, có thể gây tổn thương lớn cho doanh nghiệp.
Ghi nhận các ý kiến ở nhiều hội thảo có các nhà đầu tư nước ngoài tham gia, vấn đề họ phàn nàn nhiều nhất là không thể tìm hiểu thông tin về doanh nghiệp mục tiêu vì… không có phiên bản thông tin bằng tiếng Anh. Bên cạnh rào cản ngôn ngữ, các nhà đầu tư chuyên nghiệp rất coi trọng vấn đề quản trị doanh nghiệp, trong đó công tác IR chuyên nghiệp, kịp thời và đầy đủ là yếu tố được quan tâm hàng đầu.
Một nguyên tắc ai cũng biết, nhưng không ít doanh nghiệp lại không coi trọng đúng mức, đó là giá cổ phiếu của một doanh nghiệp luôn do nhà đầu tư quyết định, trong đó thông tin chính là nền tảng cho mọi quyết định của nhà đầu tư.
Nhận thức được điều này, nhiều doanh nghiệp đã xây dựng chiến lược và cách thức triển khai IR nhằm mang lại hiệu quả về nhiều mặt. Lợi ích lớn nhất mà họ nhận được là sự tín nhiệm từ cổ đông. Có những doanh nghiệp, làm IR tốt trở thành thước đo, sự cam kết để có thể thuận lợi làm việc với các đối tác chiến lược.
Có nhiều hình thức để doanh nghiệp tiếp xúc với cổ đông, nhà đầu tư như giao lưu trực tuyến, hội thảo, gặp gỡ nhà đầu tư, tham quan trực tiếp doanh nghiệp, gặp gỡ chuyên viên phân tích, phát hành bản tin nhà đầu tư…. Chung quy vẫn là truyền tải qua các kênh truyền thống này, nhưng quan trọng là phong thái người lãnh đạo có thực sự cởi mở hay không? Tư duy về chất lượng thông tin, tính định kỳ của thông tin có thực sự minh bạch, bền bỉ hay không để duy trì hoạt động IR hiệu quả.
IR, nhìn từ thực tế các doanh nghiệp
CTCP Thủy sản Nam Việt (ANV) có một năm 2018 gặt hái thành công, thông tin, hình ảnh doanh nghiệp liên tục được cập nhật trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mức độ tiếp xúc với báo chí, truyền thông, công ty chứng khoán (CTCK) cũng nhiều hơn so với giai đoạn gần như không có hoạt động trong vài năm trước.
Tìm hiểu nhiều hơn về doanh nghiệp, người viết ghi nhận, sau giai đoạn tái cấu trúc, Ban lãnh đạo ANV đã chuẩn chỉnh và đầu tư cho hoạt động IR, cử một thành viên HÐQT phụ trách chính cho công tác này. Ở cấp dưới, ANV đã tuyển dụng nhân sự có kinh nghiệm thực thi chính các hoạt động liên quan đến IR. Bản tin IR hàng tháng bắt đầu được gửi đi cho cổ đông, với cách thức trình bày sáng tạo dưới dạng infographic, rất ngắn gọn nhưng lại truyền tải được đầy đủ nội dung, thông tin liên quan đến ngành và hoạt động của doanh nghiệp.
CTCP Thế giới Di động (MWG) cũng được giới đầu tư dành nhiều thiện cảm bởi công tác IR của doanh nghiệp này chuyên nghiệp, bài bản và chất lượng thông tin truyền tải được đánh giá tốt.
MWG thể hiện rõ cái “gu” riêng về phong cách làm IR - kênh website của doanh nghiệp được dành toàn bộ để làm chuyên trang thông tin dành cho cổ đông, trong đó công bố thông tin bắt buộc theo quy định hay không bắt buộc (nhưng liên quan hoạt động) đều được đội ngũ IR thực hiện update thường xuyên. Thậm chí, cổ đông có thể đăng ký nhận thông tin bằng email thay vì lên website đọc.
Ðiểm thú vị đối với doanh nghiệp bất động sản, nếu nhìn tổng quan, số lượng doanh nghiệp này niêm yết trên hai sở giao dịch chứng khoán nhiều, tỷ trọng vốn hóa khá lớn trên thị trường. Tuy nhiên, số doanh nghiệp có hoạt động IR bài bản thì lại khan hiếm, thậm chí nhiều doanh nghiệp đầu ngành lại có phần kín tiếng về thông tin với báo giới, CTCK…, từ đó dẫn đến ít thông tin với cộng đồng nhà đầu tư.
Ðiểm tích cực ghi nhận ở các doanh nghiệp tân binh như NRC, CRE, HPX… là có các buổi gặp gỡ nhà đầu tư để chia sẻ thông tin. Ðơn cử, tại NRC có nhiều hoạt động tiếp xúc và thông tin với CTCK, nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể tìm kiếm thông tin rất dễ dàng.
Ðáng nói hơn, do chiến lược của doanh nghiệp này là hợp tác cùng đối tác nước ngoài để phát triển dự án, qua đó tận dụng được nguồn vốn giá rẻ, kinh nghiệm quản lý cũng như vận hành dự án. Chính nhu cầu này của doanh nghiệp trở thành động lực buộc doanh nghiệp phải chuẩn chỉnh thông tin và có kế hoạch rõ ràng để chứng minh sự minh bạch thông tin của mình.
Với doanh nghiệp, câu hỏi khó nhất là nên chia sẻ cái gì với nhà đầu tư? Ðây chính là điểm thể hiện sự sáng tạo, chuyên nghiệp và thậm chí là kỹ năng truyền thông của đội ngũ thực hiện. Một trong các cách mà doanh nghiệp xử lý là kết hợp với CTCK để cùng thực hiện, phân lớp thông tin chia sẻ cho từng thời điểm.
Nhiều doanh nghiệp áp dụng là tổ chức định kỳ các buổi gặp gỡ chuyên viên phân tích kết hợp truyền thông báo chí - đối tượng có am hiểu và thường có những báo cáo phân tích rộng rãi, có sức tham chiếu và ảnh hưởng lớn tới quyết định đầu tư của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Cách thức này thường xuyên được các doanh nghiệp như MWG, STK, NLG, HPG, NRC, CRE, TCM… sử dụng. Ngoài ra, chính CTCK cũng là đơn vị tư vấn nội dung cho doanh nghiệp trong các sản phẩm IR.
Các buổi báo cáo không còn phải phát những tài liệu dày cộp, mà người tham dự được xem clip giới thiệu nhà máy, sản phẩm, quy trình sản xuất của doanh nghiệp; bài trình bày chủ yếu là các thiết kế hình ảnh, biểu đồ động. Ðể ra được sản phẩm này, chia sẻ của người phụ trách IR doanh nghiệp cho biết, phải phối hợp cả đội IR, PR và tham vấn ý kiến tư vấn từ phía đơn vị truyền thông, CTCK.
Ðó là các doanh nghiệp đã niêm yết. Với những doanh nghiệp chuẩn bị niêm yết, công tác này có sự chú trọng rất khác nhau ở từng doanh nghiệp. Với những doanh nghiệp có quy mô nhỏ, ở các khu vực tỉnh, thành phố nhỏ, thông tin rất mờ nhạt, việc lên sàn cũng rất… thầm lặng. Ngược lại, có doanh nghiệp lại sớm ý thức được vai trò của công bố thông tin nên rất chủ động trong công tác này.
Nếu đã từng tham dự buổi roadshow của CTCP Bất động sản Thế Kỷ (CRE), người nghe không khỏi bật cười trước “bản tin nội bộ” bằng video do chính đội ngũ nhân sự Công ty thực hiện, rất hóm hỉnh, rất thời sự và cũng rất theo “trend” của giới trẻ ngày nay. Chính những hình ảnh trực quan sinh động, cách thức truyền tải thông điệp mang tính hiện đại, trẻ trung đã giúp người tham dự cảm thấy thoải mái và nắm bắt được điểm chính hơn.
Chia sẻ từ một CTCK thường xuyên nhận “đơn đặt hàng” về tư vấn IR cho biết, những trường hợp trên chỉ là số ít, hàng trăm doanh nghiệp niêm yết khác vẫn đang thiếu sự quan tâm tới hoạt động IR. Thậm chí có những quan điểm sai lệch cho rằng, làm IR tức đang "làm giá" cổ phiếu. Vị này từng gặp tình huống lãnh đạo doanh nghiệp yêu cầu hẳn vấn đề cam kết giá cổ phiếu tăng lên bao nhiêu nếu CTCK nhận làm IR. Dĩ nhiên, sau khi không thể thay đổi được suy nghĩ của lãnh đạo, họ cũng đành từ chối thương vụ tư vấn.
Thực tế, hoạt động IR gồm rất nhiều nghiệp vụ cần chuyên môn cao trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán và truyền thông. Một doanh nghiệp thực hiện IR tốt, định kỳ cũng góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ IR - qua đó giúp họ phản xạ nhanh hơn trong việc ngăn ngừa và xử lý khủng hoảng tốt hơn; xây dựng được bộ nhận diện thương hiệu tốt hơn.