Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, sáng 23/10, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Báo chí (sửa đổi).
Tờ trình dự án luật nêu rõ, nhằm hoàn thiện quy định pháp luật để thể chế hoá chủ trương, chính sách của Đảng về báo chí; điều chỉnh, quản lý hoạt động báo chí kịp thời, phù hợp trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của khoa học, công nghệ, truyền thông hiện đại; khắc phục những hạn chế, bất cập trong quy định pháp luật về báo chí hiện hành, cần thiết phải xây dựng Luật Báo chí (sửa đổi).
Dự thảo luật tiếp tục đảm bảo quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của công dân, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định.
Gồm 4 Chương, 51 Điều (giảm 2 Chương, 10 Điều so với Luật Báo chỉ năm 2016), Dự thảo Luật quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội, những vấn đề thực tiễn thường xuyên biến động giao Chính phủ, bộ, ngành, địa phương quy định để bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp vói thực tiễn.
Mở rộng không gian hoạt động của báo chí
Theo tờ trình của Chính phủ, dự án Luật Báo chí sửa đổi quy định các nguyên tắc về mô hình hoạt động, kinh tế báo chí, mở rộng không gian hoạt động của báo chí để phát triển báo chí trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đáp ứng yêu cầu thông tin trong kỷ nguyên mới.
Trong đó, dự thảo luật bổ sung quy định cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng phê duyệt.
Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.
Lần sửa đổi này, quy định về hoạt động của cơ quan báo chí trên không gian mạng cũng được bổ sung. Dự luật quy định kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng là sản phẩm báo chí. Cơ quan báo chí thông báo với cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí khi mở các kênh nội dung trên không gian mạng và kết nối trực tuyến với hệ thống lưu chiểu của cơ quan quản lý Nhà nước.
Cơ quan báo chí ngoài đăng, phát nội dung báo chí còn được tích hợp hoạt động dịch vụ trực tuyến trên báo chí. Nội dung này dự kiến giao Chính phủ quy định chi tiết.
Cũng theo dự thảo, cơ quan báo chí được liên kết sản xuất nội dung, trừ nội dung về thời sự chính trị, an ninh, quốc phòng, đối ngoại. Quy định này được bổ sung nhằm thúc đẩy cơ quan báo chí khai thác giá trị từ hoạt động liên kết phục vụ phát triển báo chí, đồng thời đảm bảo định hướng trong thông tin thời sự chính trị.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết về liên kết trong hoạt động báo chí, minh bạch trách nhiệm, quyền lợi của các bên khi tham gia liên kết, thúc đẩy liên kết đem lại giá trị cho phát triển báo chí.
Dự thảo luật cũng bổ sung quy định đầy đủ các phương thức Nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ cước vận chuyển, chi phí đăng tải, truyền dẫn, phát sóng để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng, văn hóa…
Đáng chú ý, lần sửa đổi này, Dự thảo luật sung quy định về nguồn thu mới của cơ quan báo chí, gồm: Thu từ bán quyền xem, nghe tác phẩm báo chí; Thu từ cho phép khai thác, sử dụng tác phẩm báo chí; Thu từ liên kết trong hoạt động báo chí; Thu từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu; Thu từ người có nhu cầu đăng bài nghiên cứu khoa học để có kinh phí phản biện, hoàn thiện, nâng cao chất lượng bài viết.
Làm rõ hơn khái niệm “kinh tế báo chí”
Thẩm tra, Ủy ban Văn hóa và Xã hội thống nhất với việc bổ sung các quy định về “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng ngoài 6 cơ quan báo chí được xác định theo Quyết định 362 năm 2019 của Thủ tướng về phê duyệt quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh phản ánh.
Với nội dung liên quan đến “kinh tế báo chí”, ông Vinh cho biết cơ quan thẩm tra ủng hộ các quy định nhằm tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tăng thêm nguồn lực tài chính để bảo đảm và nâng cao chất lượng hoạt động như dự thảo Luật.
Tuy nhiên, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, làm rõ hơn khái niệm “kinh tế báo chí” và các quy định liên quan đến đầu tư công, cơ chế tự chủ, những quy định về nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của cơ quan báo chí.
Về hoạt động báo chí trên không gian mạng, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung các quy định nhằm thúc đẩy hoạt động của báo chí trên không gian mạng, đồng thời nghiên cứu quy định nguyên tắc về cơ chế thực hiện thỏa thuận, trách nhiệm của cơ quan báo chí và cơ quan, tổ chức liên quan trong việc bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phấm báo chí trên không gian mạng, tác phấm báo chí có sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm pháp lý của các nền tảng mạng xã hội nước ngoài trong trường hợp kênh nội dung trên không gian mạng của cơ quan báo chí bị xâm nhập, sửa đổi thông tin có nội dung vi phạm pháp luật; xử lý đối với trường hợp để nội dung vi phạm xuất hiện trên kênh này, ông Vinh cho hay.
Chiều nay Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về dự án Luật Báo chí sửa đổi.