Sớm chuẩn hóa quy trình giao dịch bất động sản

Môi giới viên sẽ chuyên nghiệp, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ để góp phần lành mạnh hóa thị trường bất động sản

Động lực nâng hạng thị trường

Trước thực trạng thị trường bất động sản tiềm ẩn nhiều rủi ro bởi quy trình giao dịch phức tạp, chồng chéo và thiếu minh bạch, mới đây, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ Dự thảo Nghị quyết thí điểm mô hình “Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất” trên phạm vi toàn quốc, dự kiến triển khai giai đoạn 2026-2027.

Trung tâm này sẽ vận hành theo cơ chế “một cửa liên thông” trên nền tảng dữ liệu điện tử thống nhất toàn quốc, với mục tiêu đưa hầu hết thủ tục giao dịch bất động sản về một đầu mối duy nhất, từ xác lập giao dịch, thẩm tra pháp lý, thanh toán thuế, ký hợp đồng điện tử, cho đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Bằng việc chuẩn hóa quy trình và điện tử hóa nhiều khâu, mô hình trung tâm được kỳ vọng sẽ giảm tình trạng mập mờ, thổi giá và giúp cơ quan chức năng kiểm soát tốt hơn hoạt động giao dịch. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia thị trường.

Theo ông Vương Duy Dũng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), mục tiêu của trung tâm là hướng tới giao dịch trực tuyến, qua đó tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý trong mua bán bất động sản. Việc thí điểm dự kiến kéo dài 2 năm (2026-2027), áp dụng cho các loại hình như nhà ở có sẵn, nhà ở hình thành trong tương lai, quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản… Mọi giao dịch (mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, thuê mua) sẽ phải thực hiện qua trung tâm khi nghị quyết được thông qua và có hiệu lực.

“Việc hình thành trung tâm sẽ tạo lập kênh giao dịch chính thống, minh bạch, giảm chi phí và thời gian cho người dân, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, gắn thí điểm trung tâm với chuyển đổi số sẽ giúp hạn chế đầu cơ, thổi giá và chống thất thu thuế”, ông Dũng nói.

Chuẩn hóa nghề môi giới

Để giao dịch bất động sản thực sự chuẩn hóa, bên cạnh việc thống nhất thủ tục và quy trình, vai trò của đội ngũ môi giới rất quan trọng. Họ là người tư vấn cho khách hàng trong những quyết định liên quan đến tài sản giá trị lớn, nếu thiếu năng lực hoặc đạo đức nghề nghiệp, rủi ro cho cả khách hàng lẫn thị trường là rất lớn.

Chia sẻ kinh nghiệm của thị trường Singapore, ông Phạm Lâm, CEO DKRA Group cho biết, tại đây, nghề môi giới được quản lý chặt chẽ. Mỗi người hành nghề đều có mã số riêng, bắt buộc phải ghi mã này khi đăng tin. Nếu cung cấp thông tin sai, môi giới có thể bị xử phạt nặng. Theo ông Lâm, khác biệt lớn nhất nằm ở thái độ nghề nghiệp: tại Singapore, môi giới tự hào về nghề, coi trọng đạo đức và sự chính trực; còn ở Việt Nam, xã hội đôi khi chưa nhìn nhận đúng tầm.

Cùng quan điểm, ông Trương Xuân Quang, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Học viện Chiến lược bất động sản Toàn Cầu dẫn chứng, ở Mỹ hay Singapore, để trở thành môi giới, ứng viên phải trải qua kỳ thi nghiêm ngặt, đồng thời bị kiểm tra lý lịch kỹ.

“Có chứng chỉ môi giới tại Mỹ là niềm tự hào vì kỳ thi rất khó, nhưng thu nhập cũng tương xứng, hoa hồng có thể đạt 4-6%. Việt Nam không nhất thiết sao chép mô hình quốc tế, nhưng cần xây dựng quy trình đào tạo, sát hạch và quản lý minh bạch, khả thi hơn”, ông Quang nói.

TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) chia sẻ, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đã bổ sung nhiều quy định nhằm siết chặt hoạt động môi giới. Theo đó, môi giới bắt buộc phải được đào tạo, có chứng chỉ hành nghề và tham gia tổ chức nghề nghiệp. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn tình trạng “học cấp tốc để lấy chứng chỉ”, đi ngược mục tiêu nâng cao chất lượng.

Ông Đính đề xuất ba nhóm giải pháp. Thứ nhất, đơn vị đào tạo phải đủ năng lực. Thứ hai, giáo trình cần chuẩn hóa và thống nhất trên toàn quốc. Thứ ba, công tác sát hạch, cấp chứng chỉ phải được triển khai nghiêm túc, có sự giám sát của Bộ Xây dựng và chính quyền địa phương.

“VARS đã ban hành bộ quy tắc ứng xử nghề nghiệp và đang hướng đến tiêu chuẩn quốc tế. Nếu được đào tạo bài bản và có khung pháp lý đồng bộ, môi giới Việt Nam hoàn toàn có thể sánh ngang các nước trên thế giới”, ông Đính khẳng định.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Trần Thị Cẩm Tú, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản Eximrs nêu quan điểm, nâng tầm nghề môi giới đòi hỏi sự đồng bộ từ nhiều phía, môi giới viên cần thay đổi thái độ nghề nghiệp, Nhà nước cần hoàn thiện khung pháp lý, chuẩn hóa đào tạo, siết chặt sát hạch và đề cao đạo đức nghề nghiệp.

Việt Dũng
baodautu.vn