Minh họa một hố đen đang phát sáng mạnh. Ảnh: Universe Today.
Hố đen Sagittarius A* ở trung tâm dải Ngân Hà khá yên tĩnh. Nó không được xếp vào nhóm Nhân thiên hà hoạt động (AGN), loại nhân phát sáng mạnh khi hút lượng lớn vật chất từ vùng không gian xung quanh.
Tuy nhiên, các nhà thiên văn phát hiện số chớp sáng tia X năng lượng cao của hố đen Sagittarius A* đang tăng, Science Alert hôm nay đưa tin.
Nhóm chuyên gia từ Pháp và Bỉ, dẫn đầu bởi nhà vật lý thiên văn Enmanuelle Mossoux tại Đại học Liège, tiến hành nghiên cứu mới dựa trên một nghiên cứu năm 2017 cho thấy tỷ lệ chớp sáng mạnh đã tăng gấp ba lần kể từ tháng 8/2014.
Nghiên cứu này do Mossoux làm đồng tác giả, sử dụng dữ liệu về hố đen Sagittarius A* mà ba tàu vũ trụ XMM-Newton, Chandra và Swift thu thập trong giai đoạn năm 1999 - 2015.
Khi đó, họ phát hiện tổng cộng 107 chớp sáng. Những chớp sáng tia X mạnh nhất tăng lên kể từ tháng 8/2014 trong khi những chớp sáng yếu nhất giảm từ tháng 8/2013.
Để xác định xem xu hướng này có tiếp tục diễn ra hay không, Mossoux cùng đồng nghiệp tiến hành thu thập và phân tích dữ liệu từ ba tàu vũ trụ này trong giai đoạn năm 2016 - 2018.
Họ phát hiện thêm 14 chớp sáng nữa, nâng tổng số lên 121. Sau khi nghiên cứu, họ nhận thấy có một kết luận cũ không chính xác.
Tỷ lệ chớp sáng yếu không giảm mà tương đối ổn định qua thời gian. Tuy nhiên, kết luận về sự thay đổi của các chớp sáng mạnh vẫn trùng khớp với nghiên cứu cũ.
Đây không phải bằng chứng duy nhất cho thấy Sagittarius A*, hố đen cách Trái Đất 26.000 năm ánh sáng, đang thay đổi.
Năm ngoái, nó đột ngột sáng gấp 75 lần rồi trở về bình thường. Đó là lần phát sáng mạnh nhất của hố đen này mà các nhà khoa học từng quan sát được ở bước sóng cận hồng ngoại.
Mossoux cùng đồng nghiệp cũng kiểm tra xem hoạt động của Sagittarius A* năm 2019 có nhất quán với kết quả nghiên cứu hay không.
Họ phân tích dữ liệu mà tàu vũ trụ Swift thu thập năm 2019 và tìm thấy 4 chớp sáng mạnh, số lượng lớn nhất từng phát hiện trong một lần quan sát. Điều này cho thấy Sagittarius A* vẫn chưa trầm xuống.
"Từ năm 2014, hoạt động của Sagittarius A* đã tăng lên ở một số bước sóng. Chúng tôi cần thêm dữ liệu ở nhiều bước sóng để kết luận về tính ổn định của xu hướng tăng và để tìm hiểu nguồn gốc dẫn đến hoạt động bất thường của hố đen siêu khối lượng này", nhóm nhà khoa học cho biết. Nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Astronomy & Astrophysics.
