Bộ Tài chính sẽ bổ sung khuôn khổ pháp lý về đầu tư ra nước ngoài theo hình thức gián tiếp
2 năm hơn 17 năm
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Cao Viết Sinh nhận định, ĐTRNN không chỉ tạo ra "chiếc bánh thứ 2" cho nền kinh tế, mà còn giúp DN nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, tạo điều kiện để DN tự hoàn thiện, góp phần phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, hiện các dự án ĐTRNN mới chỉ tập trung tại một số nước trong khu vực, việc đầu tư chưa bài bản do khuôn khổ pháp lý chưa hoàn thiện và thủ tục hành chính còn rườm rà.
Theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến nay Việt Nam có 317 dự án ĐTRNN còn hiệu lực, với tổng nguồn vốn 2,5 tỷ USD. Vốn thực hiện đạt khoảng 1 tỷ USD, chiếm 40% tổng vốn ĐTRNN, quy mô vốn bình quân đạt 7,8 triệu USD/dự án.
Các dự án ĐTRNN của DN Việt Nam tập trung phần lớn trong lĩnh vực công nghiệp và xây dựng. Trên thực tế, việc thực hiện ĐTRNN mới được đẩy mạnh trong 2 năm gần đây khi tháng 8/2006, Chính phủ ban hành Nghị định 78/2006/NĐ-CP quy định về ĐTRNN của DN Việt Nam. Kể từ khi nghị định này ra đời đã bổ sung các quy định phù hợp với thực tiễn hoạt động của DN, đơn giản thủ tục hành chính. Sau khi Nghị định được ban hành, ĐTRNN của Việt Nam đã tăng lên mạnh mẽ. Chỉ trong vòng 2 năm, đã có 153 dự án ĐTRNN với tổng vốn đăng ký đạt 1,6 tỷ USD, bằng 48,3% số dự án và 64% tổng vốn đầu tư đăng ký từ trước tới nay và gấp 1,78 lần tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của 17 năm trước đó (từ năm 1989 đến tháng 7/2006).
| Trong khi nguồn vốn FDI vào Việt Nam tính đến thời điểm này là 130 tỷ USD, thì ĐTRNN của Việt Nam rất nhỏ bé, chỉ là 2,5 tỷ USD, bằng 2% tổng nguồn vốn trên. Tuy nhiên, nhìn vào GDP năm 2007 (hơn 70 tỷ USD) thì con số này cho thấy nỗ lực đáng kể của DN Việt Nam trong hoạt động ĐTRNN. |
Tuy nhiên, ông Bùi Quốc Trung, Phó cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, hiện vẫn còn một số vướng mắc khiến việc ĐTRNN bị hạn chế. Đến nay, chưa có quy định cụ thể về chính sách hay cơ chế đặc thù hỗ trợ và khuyến khích DN Việt Nam ĐTRNN. Bên cạnh đó, việc thiếu thông tin về chính sách đầu tư của một số địa bàn gây nên khó khăn cho công tác xúc tiến, thúc đẩy ĐTRNN của DN Việt Nam. Trong khi đó, mối liên hệ giữa các cơ quan đại diện ngoại giao và thương vụ của ta ở nước ngoài với DN ĐTRNN còn lỏng lẻo, nên khi có vụ việc tranh chấp xảy ra sẽ không tranh thủ được tối đa sự hỗ trợ của Nhà nước. Thời gian thẩm tra, cấp giấy chứng nhận ĐTRNN cho một số dự án còn kéo dài so với Luật định, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án ở nước ngoài.
Sẽ có cơ chế riêng?
Hiện Chính phủ đang dự thảo quyết định phê duyệt đề án "Hỗ trợ và thúc đẩy DN Việt Nam ĐTRNN". Theo dự thảo, việc hỗ trợ sẽ tập trung khuyến khích các DN ĐTRNN trong một số lĩnh vực trọng điểm cho chiến lược phát triển kinh tế quốc gia như: dầu khí, than đá, sản xuất điện, thiếc, đồng, chì…, đáp ứng nhu cầu nguyên, nhiên vật liệu phục vụ sản xuất, mở rộng thị trường và tăng cường khả năng cạnh tranh của DN. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ hoàn thiện cơ chế thực hiện rõ ràng, đơn giản; các cơ quan nhà nước có thẩm quyền không được yêu cầu DN, nhà đầu tư giải trình hoặc xuất trình thêm nội dung và tài liệu không được quy định trong pháp luật.
Đặc biệt, Bộ Tài chính sẽ bổ sung khuôn khổ pháp lý về ĐTRNN theo hình thức gián tiếp, có hướng dẫn cụ thể cơ chế ưu đãi về tài chính, tín dụng của Nhà nước đối với DN Việt Nam đầu tư sang một số địa bàn trọng điểm, dự án đầu tư vào ngành, lĩnh vực trọng điểm trong năm 2009; ban hành quy định cụ thể về hình thức mua cổ phiếu, đầu tư gián tiếp khác, mua lại và sáp nhập (M&A) trong hoạt động ĐTRNN. Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu phương án thành lập Quỹ hỗ trợ ĐTRNN của Việt Nam.
Theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, khi quy chế này đi vào thực tiễn sẽ khai thông và thúc đẩy mạnh mẽ ĐTRNN.
