Ban Chủ toạ Hội thảo
Ông Long cho biết, khi mua một món hàng ở Trung Quốc, ông sử dụng thẻ tín dụng quốc tế để thanh toán nhưng nhân viên báo không chấp nhận thẻ quốc tế, không có thiết bị quẹt thẻ và chỉ nhận thanh toán qua ví điện tử nội địa.
Mặc dù không có 2 ứng dụng thanh toán nội địa của Trung Quốc là Wechat hay Alipay, nhưng ông có sẵn tiền Nhân dân tệ để thanh toán nên giao dịch vẫn được thực hiện. Tuy nhiên, sau đó ông đã phải đợi nhân viên xuống siêu thị đổi tiền để trả lại khoản tiền thừa chứ họ không có sẵn tiền mặt.
"Điều này có thể thấy, những tấm thẻ từng được cho là quyền lực và có thể đi khắp thế giới, nhưng ở một số thị trường như Trung Quốc hay sắp tới là thị trường Đông Nam Á, thì chúng không còn quyền lực nữa”, ông Long chia sẻ.
 |
Ông Nguyễn Hoàng Long, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas) chia sẻ tại sự kiện. |
Ông Phạm Thanh Bình, ở Hà Nội, một người ưa thích sự di chuyển cho biết, du lịch Trung Quốc sử dụng Wechat hay Alipay sẽ rất thuận lợi, đặc biệt việc mở tài khoản rất đơn giản. Dẫn chứng cụ thể, ông Bình đã chia sẻ kinh nghiệm mở và kích hoạt tài khoản Alipay. Đầu tiên, tải ứng dụng Alipay, đăng ký tài khoản bằng số điện thoại, nhập mã xác nhận, sau đó hoàn thiện thông tin cá nhân và thực hiện xác thực bằng giấy tờ tùy thân, cuối cùng là liên kết với thẻ ngân hàng để sử dụng các chức năng.
“Nên mở tài khoản và kích hoạt trước ở Việt Nam cũng như chuyển thử một ít Nhân dân tệ để đảm bảo tài khoản đã vận hành. Điều khiến khách hàng băn khoăn nhất là kết nối với thẻ ngân hàng có thể không đảm bảo an toàn. Vấn đề này có thể giải quyết một cách đơn giản là nhờ hướng dẫn viên chuyển khoản giúp Nhân dân tệ vào tài khoản rồi chuyển trả lại bằng VND hay USD; hoặc đến một cửa hàng vàng rất nổi tiếng ở Hà Nội trên phố Hà Trung”, ông Bình nói.
Thực tế cho thấy, trong bối cảnh toàn cầu hóa và thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, hoạt động thanh toán xuyên biên giới đã và đang trở thành nhu cầu tất yếu, góp phần thúc đẩy giao thương, kết nối kinh tế và tạo thuận lợi cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng.
Bà Nguyễn Thị Thu, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN cho biết, thanh toán xuyên biên giới là các giao dịch tài chính mà người trả tiền và người nhận tiền ở hai khu vực pháp lý, tức là hai quốc gia khác nhau. Các giao dịch này liên quan đến nhiều đồng tiền khác nhau và gắn với những quy trình chuyên biệt, ví dụ như quy trình quyết toán ngoại hối.
Về phương thức kết nối, có thể tiếp cận theo hai cách: song phương và đa phương. Ở cấp độ song phương, đó là các mô hình kết nối như UPI của Ấn Độ với PayNow của Singapore, hay PayNow của Singapore với PromptPay của Thái Lan thông qua thanh toán bằng mã QR; còn ở cấp độ đa phương, hiện có các hệ thống thanh toán quốc tế và những dự án đang triển khai giữa nhiều quốc gia, tiêu biểu như Nexus của ASEAN-5, dự án P27 ở Bắc Âu, hay mBridge.
 |
Bà Nguyễn Thị Thu, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN phát biểu tại Hội thảo. |
Về thực tiễn triển khai, bà Thu cho biết, Việt Nam đã chính thức kết nối thanh toán song phương bằng mã QR với một số quốc gia. Cụ thể, với Lào, từ tháng 6/2025 đã hoàn thành kết nối hai chiều, triển khai theo mô hình chuyển mạch - chuyển mạch, và đến tháng 7/2025 đã có hơn 3.000 giao dịch với tổng giá trị khoảng 2,4 tỷ đồng.
Với Thái Lan, từ tháng 3/2021 đã hoàn thành kết nối hai chiều, cũng theo mô hình chuyển mạch - chuyển mạch; tính đến tháng 7/2025 có hơn 56.000 giao dịch, tổng giá trị gần 49 tỷ đồng.
Với Campuchia, từ tháng 12/2023 đã cung ứng dịch vụ theo mô hình ngân hàng - chuyển mạch và đến tháng 7/2025 ghi nhận khoảng 920 giao dịch với tổng giá trị hơn 520 triệu đồng.
Với Trung Quốc, tháng 10/2024, NAPAS và UPI đã ký Biên bản ghi nhớ về phối hợp triển khai dịch vụ thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR. Hiện các đơn vị đang hoàn thiện các bước kỹ thuật, dự kiến thử nghiệm kỹ thuật chiều inbound vào tháng 9/2025 và chiều outbound vào tháng 12/2025.
Với Hàn Quốc, NAPAS đang trao đổi với hai đối tác GLN và KFTC để phục vụ chiều inbound và outbound. Với Singapore, tháng 3/2025, NAPAS và NETS đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác; đến tháng 8/2025, NAPAS tiếp tục ký với LIQUID để cùng nghiên cứu tiềm năng triển khai. Tất cả đều theo mô hình chuyển mạch - chuyển mạch.
“Những nỗ lực trên mang lại lợi ích rất lớn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp: chỉ cần một tài khoản, một chiếc thẻ, người dùng có thể thanh toán ở mọi nơi, mọi lúc, cả trong nước lẫn quốc tế. Đây chính là bước đột phá trong hành trình số hóa hệ thống thanh toán, giúp Việt Nam bắt kịp xu thế toàn cầu”, ông Long nói.
Tuy vậy, theo ông Long, để thực hiện điều này, trọng tâm phải là xây dựng hạ tầng kết nối thanh toán hiện đại, bảo đảm sự liên thông giữa các ngân hàng, tổ chức tài chính, doanh nghiệp và các nền tảng công nghệ. Việc hợp tác với các tổ chức thanh toán các nước trong khu vực đang được đẩy mạnh nhằm tạo một kênh thanh toán xuyên quốc gia an toàn, đơn giản, hiệu quả.
Mọi sự khác biệt giữa các hệ thống hiện có sẽ dần được tháo gỡ bằng cách kết nối và chuẩn hóa. Mục tiêu không chỉ là tạo ra một hệ thống thẻ mạnh mẽ cho Việt Nam, mà còn là xây dựng năng lực cạnh tranh khu vực và nâng tầm vị thế của đồng tiền Việt Nam trên thị trường quốc tế.
"Khi hệ thống này hoàn thiện, không chỉ các doanh nghiệp lớn, mà cả các cửa hàng nhỏ lẻ, các thương hiệu địa phương cũng có thể dễ dàng chấp nhận thanh toán thông qua mã QR từ khách du lịch quốc tế. Điều này sẽ xóa bỏ tình trạng độc quyền thanh toán của một số hệ thống riêng lẻ, mở rộng cơ hội kinh doanh cho mọi thành phần kinh tế, đồng thời mang đến trải nghiệm thanh toán nhanh chóng, an toàn, thân thiện cho du khách", ông Long nói.
Từ phía cơ quan quản lý, bà Thu cho biết, NHNN sẽ tiếp tục tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết là hoàn thiện hành lang pháp lý, trong đó có việc sửa đổi Nghị định 52/2024/NĐ-CP và Thông tư 34/2024/TT-NHNN, nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ và phù hợp hơn với thực tiễn triển khai thanh toán xuyên biên giới.
